Lahey'de Ukrayna için Uluslararası Tazminat Komisyonu sözleşmesi imzalandı
Hollanda’nın Lahey kentinde, Rusya’nın işgali nedeniyle Ukrayna’da meydana gelen zararların tazmini amacıyla, 30’dan fazla ülkenin desteğiyle "Ukrayna İçin Uluslararası Tazminat Komisyonu" kurulmasına yönelik bir sözleşme imzalandı.
Konferans ve katılımcılar
Hollanda hükümeti ve Avrupa Konseyi organizasyonunda düzenlenen "Ukrayna İçin Uluslararası Tazminat Komisyonu Kurulmasına İlişkin Sözleşmenin Kabulüne Yönelik Diplomatik Konferans"a Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Alain Berset, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Hollanda Başbakanı Dick Schoof, Moldova Cumhurbaşkanı Maia Sandu, AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile çok sayıda Avrupa ülkesinden dışişleri bakanları ve diplomatik temsilciler katıldı.
Berset: "Her kayıp kayda geçirilmeli, her kayıp telafi edilmelidir"
Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Alain Berset, konferansın açılışında sözleşmenin ilk gününde 34 ülkenin resmi iştirakı olmasının benzersiz olduğunu vurguladı ve şunları söyledi: "Bu sözleşme, dünyanın her yerinden tüm devletlere açıktır. Tüm devletleri eşit konumda kabul etmekte ve açık bir mesaj vermektedir. Her kayıp kayda geçirilmeli, her kayıp telafi edilmelidir".
Berset, ayrıca: "Uluslararası hukuk, herkes için geçerlidir. İstisna ve çifte standart söz konusu olamaz. Görevimiz net; gerçekleri kayda geçirmek, telafi sağlamak ve sorumluların hesap vermesini temin etmek. Adalet zaman alır ancak mutlaka gerçekleşmelidir. Ukrayna için Uluslararası Tazminat Komisyonu, bu yolda öncülük etmektedir" ifadelerini kullandı ve Avrupa Komisyonu tarafından 2023 yılında kurulan "Hasar Kaydı" girişimine şimdiye kadar 44 devlet ve Avrupa Birliği'nin katıldığını duyurdu.
Schoof ve Zelenskiy'den net mesajlar
Hollanda Başbakanı Dick Schoof, tazminatın savaş sonrası barış için gerekliliğine dikkat çekerek, "Savaş sırasında verilen zararın tazmini ile ilgilenmek üzere Ukrayna İçin Uluslararası Tazminat Komisyonunu kuruyoruz. Rusya, Ukrayna’da her gün kasıtlı olarak evleri bombalıyor, işletmeleri yok ediyor ve altyapıya zarar veriyor. Cezasızlık söz konusu olamaz" dedi.
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ise, "Rusya’nın başlattığı ya da desteklediği savaşlar düşünüldüğünde, bu girişimin çok daha önce gerçekleştirilmesi gerekirdi" diyerek komisyona uluslararası destek çağrısında bulundu. Zelenskiy, ayrıca "Halkımız Rus esaretinde kaldığı ve Rusya tarafından kaçırılan Ukraynalı çocuklar evlerine dönmediği sürece Rusya, suçlu olarak görüldüğünü hissetmeli ve bunların sonuçlarıyla yüzleşmelidir" ve "Bu savaş ve Rusya’nın buna ilişkin sorumluluğu açık bir örnek haline gelmelidir ki başkaları da saldırganlığı tercih etmesin" ifadelerini kullandı.
Sandu: Sorumlular hesap vermeli
Moldova Cumhurbaşkanı Maia Sandu, "Bu savaşın nasıl sona ereceği, Avrupa’nın geleceğini şekillendirecek. Bu açıdan tarihte bir tutarlılık vardır. Sorumlular bedel ödemediği sürece barışın sürekliliği nadir görülmüştür" dedi.
İmzalar ve komisyondaki mekanizma
Liderlerin konuşmalarının ardından sözleşme için imza töreni yapıldı. İlk imzayı atanlar arasında Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Alain Berset ve liderlerin huzurunda Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sibiha, Hollanda Dışişleri Bakanı David van Wiel ve Moldova Dışişleri Bakanı Mihai Popshoi yer aldı.
Avrupa Konseyi himayesindeki kurulacak olan "Ukrayna İçin Uluslararası Tazminat Komisyonu", Rusya tarafından Ukrayna’da ve Ukrayna’ya karşı işlenen uluslararası hukuka aykırı fiillerin yol açtığı zarar, kayıp ve hasarlar için tazminat taleplerini inceleyip karar verecek bir organ olarak tasarlandı. Avrupa Konseyi açıklamasında, "Uluslararası hukuka göre uluslararası hukuka aykırı bir fiil işlemiş olan bir devlet, bu fiilin yol açtığı zararı tamamen tazmin etmekle yükümlüdür. Mağdurların yaşadıklarının sonuçlarının üstesinden gelebilmeleri için adalet ve tazminat gereklidir" denildi.
Kapsayıcı tazminat mekanizması: Üç aşama
Avrupa Konseyi, tazminat mekanizmasının üç bileşenden oluşacağını belirtti: İlk bileşen olarak halihazırda kurulmuş ve faaliyette olan Ukrayna Hasar Kaydı (şu ana kadar 60 binden fazla başvuru aldı), ikinci bileşen olarak tazminat taleplerini inceleyecek Uluslararası Tazminat Komisyonu ve ileride kurulması planlanan üçüncü bileşen olarak bir Tazminat Fonu yer alacak.
Lahey'deki tören, tazminat sürecinin kurumsallaştırılmasında önemli bir adım olarak değerlendiriliyor ve komisyonun kurulmasıyla birlikte uluslararası düzeyde zararların kayda geçirilmesi ve telafisine yönelik mekanizmaların daha da somutlaşması bekleniyor.
HOLLANDA'NIN LAHEY KENTİNDE RUSYA'NIN İŞGALİ NEDENİYLE UKRAYNA'DA MEYDANA GELEN ZARARIN TAZMİN EDİLMESİ İÇİN 30'DAN FAZLA ÜLKENİN DESTEĞİYLE "ULUSLARARASI TAZMİNAT KOMİSYONU" KURULMASINA YÖNELİK BİR SÖZLEŞME İMZALANDI.
