Marmara'da PİNA-İZ ile bebek pina sayısı arttı
ŞADUMAN TÜRKAY - Marmara Denizi'nde son sağlıklı pina popülasyonunu korumaya yönelik yürütülen PİNA-İZ projesi kapsamında, bebek pina sayısı 10'a yükseldi. Anadolu Ajansı (AA) ekibi, projenin güncel izlemelerine su altında eşlik ederek gelişmeleri anonsla aktardı.
Neden kritik bir tür?
Akdeniz'e özgü pina, 120 santimetreye varan boyu ve 50 yılı bulan yaşam süresiyle dünyanın en büyük kabuklu canlılarından biri olarak tanımlanıyor. Ancak 2016-2019 yıllarında tek hücreli bir parazitin yayılmasıyla Çanakkale Boğazı'ndan Cebelitarık'a kadar uzanan alanlarda popülasyonlar tehlike altına girdi.
Marmara Denizi bugün dünyadaki tek sağlıklı pina popülasyonuna ev sahipliği yapıyor. Bu canlılar saatte yaklaşık 6 litre deniz suyunu filtreleyerek su kalitesini artırıyor ve kıyıdan 60 metre derinliğe kadar uzanan bölgelerde ekosistemin sağlığını destekliyor.
MAR-PİNA ve PİNA-İZ: İzleme ve koruma çalışmaları
MAR-PİNA projesinde Marmara Denizi'nin adalar dahil yaklaşık 1300 kilometre kıyı şeridindeki pina dağılımı belirlenip coğrafi bilgi sistemleri tabanlı haritalar oluşturuldu. Elde edilen bilimsel veriler, popülasyonun korunmasına yönelik adımların temelini oluşturdu.
Bu bulgular doğrultusunda, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü ile Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi işbirliğiyle başlatılan PİNA-İZ projesi iki ana hedefle yürütülüyor: bireysel büyüme, yeni birey katılımı ve sağlık durumunun tespiti; ayrıca Marmara Denizi genelinde popülasyonun izlenmesi.
Erdek Körfezi'nde deniz çayırlarıyla kaplı kumlu bir habitatta toplam 200 metrekarelik alanda 330 pina markalandı. Bu bireyler, aylık olarak büyüme, larva bolluğu, yeni birey katılımı, sağlık durumu ve ölüm oranları açısından 8 istasyonda yakından izleniyor.
Tehditler ve koruma önlemleri
Pina popülasyonu yalnızca hastalık nedeniyle değil; kirlilik, kıyı dolguları, dibi tarayan balıkçılık, demirleme, turizm ve dalış baskısı gibi insan kaynaklı etkiler nedeniyle de risk altında bulunuyor. PİNA-İZ ve MAR-PİNA çalışmalarının amacı, bu baskıları azaltacak ve popülasyonun sürdürülebilirliğini sağlayacak yönetim kararlarına bilimsel veri sunmak.
AA ekibi, saha çalışmalarına katılarak su altı gözlemlerini ve proje ekibinin açıklamalarını anonsla kamuoyuna aktardı. Projenin izleme sonuçları ve markalama çalışmaları, pina'nın Marmara Denizi'ndeki geleceğine dair önemli veriler sağlamaya devam ediyor.
Anadolu Ajansı
Marmara Denizi son sığınağı haline gelen, saatte 6 litre deniz suyunu filtreleyebilen pina midyelerini koruma çalışmaları kapsamında geliştirilen PİNA-İZ projesiyle bebek pina sayısı 10'a çıkarken, AA ekibi güncel ölçümlere eşlik edip gelişmeleri su altında anons çekerek aktardı. Akdeniz'e özgü, boyu 120 santimetreye ulaşabilen ve 50 yıl yaşayabilen pina, dünyanın en büyük iki kabuklu canlılarından biri olarak biliniyor. Ancak 2016-2019 arasında tek hücreli bir parazitin hızla yayılması sonucu Çanakkale Boğazı'ndan Cebelitarık'a kadar uzanan pina popülasyonları tamamen yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı.
