NATO'nun 76. Yıl Dönümü: Gelecek ve Belirsizlikler
4 Nisan 2025, NATO'nun kuruluşunun 76. yıl dönümü olarak kayıtlara geçmeye hazırlanırken, son gelişmeler ittifakın geleceğini sorgulatıyor. Yeni Trump yönetiminin söylem ve politikaları, ABD'nin Avrupa'yı savunma taahhüdüne duyulan güveni sarsmış durumda. Avrupa Birliği Güvenlik Çalışmaları Enstitüsü (EUISS) Araştırmacısı Dr. Giuseppe Spatafora, bu durumu AA Analiz için yorumladı.
Transatlantik Çatlaklar Derinleşiyor
Bir yıl önce, NATO'nun kuruluşunun 75. yılı kutlandığında, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrası “beyin ölümü gerçekleşmiş NATO'yu” yeniden canlandırdığını belirtmişti. Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya katılımıyla ittifak önemli bir güç kazandı. Ancak günümüze geldiğimizde, Trump'ın Avrupa'ya yönelik tutumu, müttefiklerin ABD desteğine olan güvenini çatırdatıyor.
Son bir ankete göre, Avrupalıların çoğu Trump'ı artık Avrupa'nın müttefikinden çok, “düşmanı” olarak görmekte. Trump, ABD'nin Ukrayna politikasını köklü bir şekilde değiştirerek, Rusya ile müzakere sürecine girdi. Bu durum, Ukrayna'nın müzakere masasına oturup olumsuz koşulları kabul etmek zorunda kalacağı anlamına geliyor.
NATO'nun Geleceği Belirsiz
NATO, sadece siyasi bir ittifak değil, 32 ülke ordusunu kapsayan entegre bir askeri yapı olarak varlığını sürdürüyor. Ancak, Trump yönetiminin tutumları, NATO'nun işleyişine zarar verebilir. NATO’nun caydırıcılık gücü, transatlantik bağı ile doğrudan bağlantılıdır ve bu bağı zayıflatan her eylem, tüm ittifakın savunma kapasitesini etkileyebilir.
Trump'ın NATO üzerindeki etkileri, müttefik ülkeler arasında güven sarsıntılarına sebep oldu. Avrupa ülkeleri ve Kanada, savunma yükünü paylaşma konusunda daha fazla sorumluluk almalı ve Amerika Birleşik Devletleri’ne olan bağımlılığı azaltacak kapasiteyi geliştirmelidir. Avrupa Komisyonu tarafından başlatılan ReArm Europe – Readiness 2030 girişimi, 800 milyar avroluk bir kaynak yaratmayı hedefleyerek, Avrupa'nın savunma kapasitelerini güçlendirmeyi amaçlıyor.
Buna rağmen, Trump’ın NATO'yu etkisiz hale getirme yönünde bir niyeti varsa, bunu gerçekleştirme kapasiteleri yüksektir. 2023 yılında Kongre’den geçen yasa, ABD başkanının NATO'dan tek taraflı olarak çekilmesini zorlaştırsa da, Trump'ın bazı müttefiklerle olan çekişmeleri tasfiye etme potansiyeli bulunuyor.
Bu belirsizlik ortamında, Avrupa ülkeleri ve Kanada'nın acil durum planları hazırlamaları, NATO'nun geleceği ve kendi güvenlikleri açısından hayati önem taşıyor.
