Nepal'de Şiddetli Protestolar: Ordu Katmandu'da Sokağa İndi
Nepal'de sosyal medya erişim yasağı nedeniyle patlak veren ve 19 kişinin hayatını kaybettiği hükümet karşıtı gösteriler, başkent Katmandu'da ordunun sokağa inmesine yol açtı. Sokağa çıkma yasağının sürdüğü kentte birlikler devriye gezdi.
Ordu müdahalesi ve gözaltılar
Ordu tarafından yapılan açıklamada, gece saatlerinde askerlerin göreve çağrılmasının ardından Katmandu'da devriye faaliyetlerinin sürdüğü belirtildi. Bu kapsamda, "yağmacı" olduğu belirtilen 27 şüpheli gözaltına alındı.
Yerel medya kuruluşu Kantipur'un binasına yönelik saldırı ve yangın iddiaları, ABD merkezli X şirketinin hesabından paylaşıldı. Paylaşımda, Kantipur'un tüm sunucularının devre dışı kaldığı ve sosyal medya üzerinden güncellemelere devam edileceği kaydedildi.
Ayrıca Nawalparasi Batı Bölgesi Cezaevi'nden 500'den fazla mahkumun firar ettiği ve cezaevinin ateşe verildiği yönünde paylaşımlar yapıldı.
BM'den itidal çağrısı
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, Nepal'deki durumu X hesabından yakından takip ettiğini belirtti. Guterres, protestolarda yaşanan can kayıplarından derin üzüntü duyduğunu ifade ederek "Kapsamlı soruşturma, gerilimin artmasından kaçınmak için itidal ve yapıcı bir yol oluşturmak için diyalog çağrısı yapıyorum." diye çağrı yaptı.
Guterres ayrıca Nepal yetkililerine insan hakları hukukuna uyma çağrısında bulunarak, gösterilerin barışçıl yollarla ve yaşama ile mülke saygı içinde yapılması gerektiğine vurgu yaptı.
Protestoların seyri ve siyasi sonuçlar
Olaylar, 4 Eylül'de Facebook, Instagram, WhatsApp, YouTube, X, Reddit ve LinkedIn platformlarının Nepal İletişim ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığı'na kayıt için başvurulmaması gerekçesiyle erişime kapatılmasının ardından başladı. Gençlerin ağırlıkta olduğu göstericiler, yolsuzluk iddiaları ve sosyal medya yasağını protesto ederek parlamento binasına yürüdü.
Gösterilere polis müdahalesinde tazyikli su, göz yaşartıcı gaz ve gerçek mühimmat kullanıldı; çatışmalarda 19 kişi öldü, 400'den fazla kişi yaralandı. Hükümet sosyal medya yasağını kaldıracağını açıklasa da, İçişleri Bakanı Ramesh Lekhak, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ramnath Adhikari ve Su Tedarik Bakanı Pradeep Yadav görevlerinden istifa etti.
Ancak gösteriler yatışmadı; siyasi figürlerin ve bakanların konutlarına saldırılar düzenlendi, Nepal Kongre Partisi'nin Sanepa'daki merkez ofisi, federal parlamento binası, yüksek mahkeme binası ve Başbakan Khadga Prasad Sharma Oli'nin iki konutu ateşe verildi. Artan olaylar üzerine ordu bazı bakanları konutlarından helikopterle tahliye etti.
Başbakanlık Ofisi'nden yapılan açıklamada, yoğun protestolar ve hükümete yönelik tepkiler sonrasında Başbakan Oli'nin istifa ettiği duyuruldu.
Ülke genelinde güvenlik sorunları
Ülkenin batısındaki Lumbini vilayetinde, Gautam Buddha Uluslararası Havalimanı'nda yaklaşık 1000 gösterici hükümete ait bazı araçları ateşe verdi; bunun üzerine bazı havaalanlarının geçici olarak kapatılmasına karar verildi.
Doğudaki Madhesh vilayetinde ise bir hapishaneden 572 mahkumun firar ettiği ve bölgeye güvenlik amaçlı sokağa çıkma yasağı ilan edildiği bildirildi.
Gelişmeler, Nepal'deki siyasi krizin derinleştiğini ve güvenlik ile basın özgürlüğü başta olmak üzere çok yönlü tartışmaları beraberinde getirdi.
