126 Yıllık Milet Kazısı: Prof. Dr. Christof Berns Mahalle Kültürünü Araştırıyor
Milet Antik Kenti kazılarının bilimsel başkanı Prof. Dr. Christof Berns, 126 yıllık kazı geleneğinin odak noktasını değiştirdiklerini, artık konutları ve mahalle ilişkilerini inceleyerek antik dönemin günlük yaşamına dair sosyolojik bir yaklaşım benimsediklerini açıkladı.
Kazı Tarihi ve Önemi
Milattan önce 3500-3000 yıllarına tarihlenen Milet, 4 limanı ve 90'ın üzerinde kolonisi ile dönemin önemli ticaret merkezlerinden biriydi. Aydın'ın Didim ilçesindeki antik kentte ilk kazılar 1899'da Alman arkeolog Theodor Wiegand tarafından başlatıldı; Wiegand 1911'e kadar çalışmalarını sürdürdü.
Birinci Dünya Savaşı nedeniyle ara verilen kazılar, 1938'de Carl Weickert ile yeniden başladı. 1990'lara kadar farklı ülkelerden ekiplerin çalışmasının ardından, 1990'da kazı başkanlığını Volkmar von Graeve devraldı. 2017'den itibaren kazılar Hamburg Üniversitesi Arkeoloji Bölümü'nden Prof. Dr. Christof Berns bilimsel başkanlığında sürüyor.
Zaman içinde bulunan eserler Milet Müzesi'nde sergileniyor ve antik kent yıllık yaklaşık 100 bin ziyaretçi çekiyor.
Yeni Yaklaşım: Konutlar ve Mahalle Kültürü
Berns, uzun yıllardır Türkiye'de çalıştığını belirterek, "Türkiye benim ikinci memleketim oldu. Burada uzun senelerdir çalışıyorum. Türkiye'de arkeolojiye çeşitli seviyelerde çok büyük bir ilgi var, bunu Almanya'da göremiyorum. Bu bizim çalışmalarımızı da motive ediyor." dedi.
8 yıldır kazı başkanlığını yürüttüğü Milet'te, Berns'in yönetiminde ilk kez sistematik olarak konut kazılarına başladıklarını vurguladı: "Çünkü Milet'in kazı tarihinde ilk defa konutları kazdık. Benim başkanlığıma kadar, hep büyük evler, kamusal alanlar, tapınaklar kazıldı. Başka yönlerde kazı yürütüyoruz. Özellikle de konutları kazmaya başladık."
Yeni proje kapsamında, "Milet'in komşu alanlarını anlamaya çalışıyoruz. Bölgenin ve mahallelerin gelişimini araştırmak istiyoruz. İnsanlar birbirine nasıl davrandılar, o mahallelerde nasıl yaşamışlar. Onu daha çok anlamaya çalışıyoruz. Sosyolojik bir araştırma gibi düşünebiliriz." diyen Berns, Milet'i daha geniş bir bölge ve teritoryum bağlamında değerlendirdiklerini söyledi.
Kazı alanının sur içindeki kısmının yaklaşık %15'inin kazıldığını belirten Berns, "Kazmak her zaman korumak anlamına gelmiyor. Yüz kişiyle ya da gruplarla kazmak için çok büyük bir alan Milet. Milet Antik Kenti'ni, bütün Didim yarımadası gibi büyük düşünmek lazım. Milet'in teritoryumu da çok önemli, özellikle de tarım için. O yüzden bu antik kentin değerlendirilmesi kolay olmuyor. Tamamlanması mümkün değil bence. Zaten belirli alanları kazdığınızda, şehrin çehresi ortaya çıkıyor." ifadelerini kullandı.
Berns, Milet'in antik dönemde, Bizans ve Beylikler dönemlerinde de önemini koruduğunu belirterek, "Milet çok geleneksel bir kazı. Antik dönemde önemli bir şehirdi. Antik dönem ile Bizans, Beylikler dönemlerinde de büyük bir önem taşıyordu. Dolayısıyla antik tarihi yazmak isterseniz, Milet her zaman önemli bir örnek." diye konuştu.
