EPDK Düzenlemesiyle Karadeniz Gazı LNG Olarak İhraç Edilecek
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından Doğal Gaz Piyasası Kanunu kapsamında yapılan yönetmelik değişikliği, Türkiye'nin Karadeniz'de ürettiği doğal gazın sıvılaştırılarak (LNG) dünya pazarlarına gönderilmesinin önünü açtı.
EPDK düzenlemesi ve yasal zemin
Petrol ve Doğal Gaz Platformu Derneği (PETFORM) Başkanı Çağatay Beydoğan, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede düzenlemeyi "Türkiye'nin enerji bağımsızlığı yolunda altyapısal ve kurumsal temelleri güçlendiren stratejik bir adım" olarak nitelendirdi. Beydoğan, yeni düzenlemenin "Bu adım, Karadeniz gazının sıvılaştırılmış doğal gaza (LNG) dönüştürülerek ihraç edilmesine yönelik hukuki zemini resmen oluşturdu. Sıvılaştırma lisans süreçlerinin netleşmesi, özel sektör yatırımlarının önünü açarak LNG altyapısının gelişimini hızlandıracak." ifadelerini kullandı.
Yüzer LNG terminallerinin avantajları
Beydoğan, Sakarya Gaz Sahası'ndaki üretimin arttığını hatırlatarak üretimin teorik olarak tamamının LNG'ye dönüştürülebileceğini, fakat iç talep, piyasa dengesi ve yatırım planlamasının belirleyici olacağını vurguladı. Yeni düzenlemeyle yüzen LNG terminallerinin farklı bölgelerde hizmet verebilmesine imkan tanınmasının yatırımcılara operasyonel ve ticari esneklik sağlayacağını söyledi.
"Bu tür tesisler sabit terminallere kıyasla daha kısa sürede devreye alınabiliyor ve farklı limanlara taşınabiliyor. Özellikle ani talep artışlarında veya yeni ihracat güzergahlarının devreye alınmasında önemli avantaj sağlıyor," diye ekledi.
Depolama yatırımları teşviki
Taslakta depolama tesislerinin üçüncü taraf erişim zorunluluğuna istisna getirilmesinin yatırımcı riskini azalttığını belirten Beydoğan, "Böylece, yüksek sermaye gerektiren depolama yatırımlarında yatırım riski azaltılarak yeni tesislerin önü açılabilir." değerlendirmesinde bulundu. Ayrıca ilk yatırım dönemlerinde yatırımcının kapasiteyi kendi operasyonlarında kullanabilmesinin finansal sürdürülebilirliği destekleyebileceğini, ancak "rekabetin korunması için bu muafiyetlerin kapsamı ve süresi dikkatle sınırlandırılmalı" uyarısını yaptı.
Türkiye'nin enerji ticaretinde merkez olma vizyonu
Beydoğan, doğal gaz ihracat lisans süreçlerinin sadeleştirilerek birden fazla ülkeyi kapsayan tek lisans uygulamasına geçilmesinin, ihracat planlamasında esneklik sağlayacağını belirterek, "Düzenleme, ihracat planlamasında esneklik kazandırarak lojistik ve ticari stratejilerin daha dinamik yönetilmesine olanak tanıyor." dedi. Düzenlemelerin Türkiye'nin bölgesel enerji ticaretinde merkez olma vizyonunu güçlendirdiğini vurguladı.
Beydoğan ayrıca, yüzen LNG tesislerinin etkin kullanımıyla Akdeniz'den geçen gemilerin yakıt ihtiyacının Türkiye'den karşılanmasının planlandığını belirterek, "Bu adım, Türkiye'nin Akdeniz enerji koridorundaki stratejik konumunu güçlendirerek 'bunker LNG' pazarı oluşturma potansiyelini güçlendiriyor." ifadesini kullandı. Bu hedef için liman altyapısının geliştirilmesi, uluslararası çevre ve güvenlik standartlarına uyum ve tedarik zinciri planlamasının gerektiğini, sürecin orta vadede 3–5 yıl içinde kademeli olarak tamamlanabileceğini kaydetti.
Özel sektörün rolü ve beklentiler
Beydoğan, Türkiye'nin enerji merkezi olma hedefinde özel sektörün aktif rolünün kritik olduğunu belirterek, "Özel sektörün yeni LNG ve depolama yatırımlarına yönelmesi, ticaret modellerini çeşitlendirmesi ve organize piyasada daha aktif işlem yapması bekleniyor." dedi. Dijitalleşme, veri paylaşımı ve sürdürülebilirlik odaklı yatırımların uluslararası yatırımcı ilgisini artıracağını vurguladı.
Sonuç: İhracat, arz güvenliği ve piyasa derinliği
Taslak düzenleme ile doğal gaz sıvılaştırma lisansı, depolama yatırımlarına istisnalar, yüzen LNG tesislerine bölgesel hizmet imkanı ve çok ülkeyi kapsayan tek ihracat lisansı gibi uygulamalar öngörülüyor. Bu adımlarla Karadeniz gazının LNG olarak ihracatının önü açılırken, piyasa hacminin, depolama kapasitesinin ve iletim sisteminin etkinliğinin artırılması hedefleniyor.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun (EPDK), Doğal Gaz Piyasası Kanunu kapsamında yaptığı yönetmelik değişikliği, Türkiye’nin Karadeniz'de ürettiği doğal gazı sıvılaştırarak küresel piyasalara ihraç etmesinin önünü açtı. Petrol ve Doğal Gaz Platformu Derneği (PETFORM) Başkanı Çağatay Beydoğan, EPDK'nin Doğal Gaz Piyasası Kanunu kapsamında hazırladığı yönetmelik değişikliğine ilişkin AA muhabirine değerlendirmede bulundu.
