İTO Başkanı Avdagiç: 2026'ya geçerken 'ithalat hedefi' koymalıyız
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, iş dünyasının gündemini değerlendirmek üzere basın mensuplarıyla bir araya geldi. Avdagiç, dış ticaret açığının küçültülmesinin zorunlu olduğunu belirterek, yalnızca ihracat hedefleriyle gerçekçi bir resim çizilemeyeceğini söyledi.
Dış ticaret açığına ilişkin değerlendirme
Avdagiç, mal ihracatındaki açığın 85-90 milyar dolar mertebesinde olmasını beklediklerini ifade etti. Avdagiç'in vurguladığı gibi, 'Dış ticaret açığını küçültmek zorundayız, büyütme lüksümüz yok.' Buna bağlı olarak, '2026'ya geçerken Türkiye olarak ithalat hedefi de koymalıyız.' dedi.
Avdagiç, ihracat ile ithalat arasındaki fark nedeniyle örnek bir hesaplamaya dikkat çekti: 'Bizim ihracatımız, ithalatımızın 85 milyar dolar altında olduğu için ihracatımızı yüzde 10, ithalatımızı da yüzde 7 artırdığımız zaman mutlak değeri olarak ikisi de aynı artıyor.'
Hizmet ihracatı ve Cumhurbaşkanı hedefleri
Mal dış ticareti açığının bir kısmının hizmet ihracatıyla kapatıldığını belirten Avdagiç, hizmet ihracatının bazı sektörlerdeki olumsuzluklara rağmen bu sene belli bir seviyede seyrettiğini söyledi. 'Cumhurbaşkanı'mızın 3 Ocak'ta mal ve hizmet ihracatıyla ilgili verdiği hedeflere ulaşacağız. Buradaki trende göre, olağanüstü dış konjonktürel bir durum olmazsa bu hedefe ulaşacağız.' ifadelerini kullandı.
İthalatı azaltma ve yerli üretim vurgusu
Avdagiç, ihracat için hedefler olsa da ithalat için belirlenmiş hedeflerin bulunmadığını, ithalatı düşürecek yerli üretim yatırımlarının öne çıkarılması gerektiğini belirtti. Örnek olarak plastik sektörünü işaret etti ve 'Türkiye'nin toplam plastik ham madde ihtiyacının yurt içindeki tedariki yüzde 15'in altına düştü.' dedi.
Krediye ulaşma ve banka maliyetleri
İstanbul iş dünyasının enflasyonun düşürülmesi konusunda mutabık olduğunu söyleyen Avdagiç, piyasa yansımaları konusunda beklentilerin karşılanmasını talep etti. Özellikle KOBİ'lere yönelik kredi tahsislerinin kredi kısıtlamaları dışında tutulması gerektiğini vurguladı: 'Krediye ulaşma konusu, şu anda kredi maliyetinden de daha önemli bir konu.'
Merkez Bankası referans faizi ile ticari kredi faizleri arasındaki makasa değinen Avdagiç, bankaların mevduatlarının %60'ını TL bulundurma zorunluluğu nedeniyle TL mevduata agresif yöneldiğini, bunun da bankaların maliyetini ve dolayısıyla kredi maliyetlerini yükselttiğini söyledi. Mevduat faizlerine dair olarak 'Siz şu anda hala yüzde 47-48 ile mevduat topluyorsanız, bunu kaçla satacaksınız?' değerlendirmesini yaptı.
THY, Boeing ve filo yenileme
Türk Hava Yolları'nın Boeing ile yaptığı anlaşmaya ilişkin Avdagiç, 'Boeing yeni bir konu değil. Türk Hava Yolları'nın zaten şu anda Boeing'den ciddi bir siparişi var.' dedi. THY'nin 2033'e kadar filosunu 813 uçağa çıkarma planına atıfta bulunan Avdagiç, filoyu büyütme ve yenileme sürecinin yakıt tasarrufu, yolcu memnuniyeti ve bakım maliyetlerini azaltma gibi gerekçelerle sürdüğünü belirtti. Ayrıca Avrupa'da low-cost taşıyıcıların toplam uçuşlardaki payının geçen sene yüzde 50'yi geçtiğini hatırlattı.
Boeing ve Airbus tedarik ilişkileri konusunda Avdagiç, TUSAŞ'ın bu alanda tedarikçi olduğuna değinerek, 'Parça alma konusunda sertifiye olmuş, mertebe olarak da 100 milyon dolarlık büyüklüğü olan şirketlerle çalışmayı tercih ediyorlar.' değerlendirmesinde bulundu ve yetkin firma sayısını artırma ihtiyacına vurgu yaptı.
ABD ile LNG anlaşması ve ticari denge
ABD ile yapılan LNG alım anlaşmasına ilişkin Avdagiç, Türkiye'nin mevcut bir LNG ithalatçısı olduğunu ve yeni tedarikin mevcut kaynakların yerine konduğunu belirterek enerji tedarik kaynaklarının çeşitlendirilmesini olumlu buldu. 'Biz bunu "replace" ediyoruz, yani yerine koyuyoruz. Değişen dünya dengelerine bağlı olarak enerji tedarik kaynaklarımızı çeşitlendiriyoruz.' dedi.
Avdagiç ayrıca, Amerikan makamlarının uyguladığı vergilerle ilgili olarak daha avantajlı bir statü kazanmaya yönelik bir koz elde edildiğini düşündüğünü ve Ticaret Bakanlığı'nın bu konuda çalıştığını söyledi. (Donald) Trump'a atıfta bulunarak ABD tarafındaki ticaret politikalarına dair değerlendirme yaptı.
Togg'un Almanya algısı
Son dönemde Almanya'ya yaptığı ziyaretlerden söz eden Avdagiç, Togg'un Almanya'da ciddi bir imaj oluşturduğunu, aldığı beş yıldızın objektif bir kriter olduğunu ve Togg'un 'Volvo'nun üstünde' bir dayanıklılık algısı yarattığını belirtti. 'Togg, Almanya'da herkesin öngördüğünün bile ötesinde bir heyecanla bekleniyor.' dedi ve Almanya'da Togg için oluşan olumlu algının satış beklentilerini güçlendirdiğini aktardı.
Öne çıkan tespitler: İthalat hedefi önerisi (2026), mal dış ticareti açığı 85-90 milyar dolar, plastik ham madde yerli tedarikinin yüzde 15'in altına düşmesi, KOBİ'lerin krediye erişiminin öncelikli olması ve THY'nin filo planlamasında Boeing'in rolü.
