Kayıt Dışı Tohumlukla Mücadele: TODAB'dan Ödül Sistemi Önerisi
TOHUMDA KALİTE VE DENETİM VURGUSU
MEHMET CAN TOPTAŞ - Tohum Dağıtıcıları Alt Birliği (TODAB) Başkanı Cihat Kürşat Kaya, kayıt dışı tohumluk satışlarının üreticilerin gelirini tehdit ettiğini belirterek, AA muhabirine yaptığı açıklamada sektörün acil önlem gerektirdiğini söyledi.
Kaya, "Etkin piyasa denetimleriyle bu sorun çözülebilir. Ayrıca etik kurallara uyan üreticilere ödül verilerek sektörde bir otokontrol mekanizması oluşturulabilir." dedi.
2006 tarihli 5553 sayılı Tohumculuk Kanunu ile sektörde önemli ilerlemeler kaydedildiğine dikkat çeken Kaya, sertifikalı tohumun genetik saflık, hastalıklardan ari olma ve standart kalite sağlayarak verimi yüzde 15-25 arasında artırdığını, bazı ürünlerde bu oranın çok daha yüksek olduğunu aktardı.
Kaya, sertifikalı tohumla patates ve mısırda verimin yüzde 30-40'a kadar çıkabildiğini vurgulayarak, bunun yanında hastalık ve zararlı riskinin azaldığını, kullanılan ilaç ve gübre miktarının düştüğünü ve bunun da girdi maliyetlerinde yüzde 10-15 tasarruf anlamına geldiğini belirtti.
Tarım ve Orman Bakanlığı'nın sertifikalı tohum kullanımını teşvik etmek için uzun yıllardır destekleme politikaları uyguladığını, TODAB ve sektör temsilcilerinin de eğitim, kitap, broşür ve reklam filmleriyle üreticileri bilgilendirdiğini söyleyen Kaya, piyasadaki kayıt dışı uygulamaların üreticilerin gelirini doğrudan etkilediğine dikkat çekti.
Kaya, ticari amaçla kontrolsüzce piyasaya sunulan sertifikasız, etiketsiz ve denetimsiz tohumlukların haksız rekabet yarattığını ifade etti ve çiftçilerin bu durumdan etkilenmemesi gerektiğini vurguladı.
Bakanlığın sertifikalı tohum kullanan çiftçilere sağladığı desteklere işaret eden Kaya, yeni destekleme modeline göre ürün bazında değişmekle birlikte dekara 48,8 liradan 536,8 liraya kadar destek verildiğini, örneğin buğday ve arpada dekara verilen desteğin 122 lira olduğunu hatırlattı. Kaya, çiftçilerin bu desteklerden mahrum kalmaması için kayıt dışı tohumculuğa geçit vermemesi gerektiğini söyledi.
Kaçak üretilen ve satılan tohumlukların ucuz fiyatı nedeniyle yasal üreticilerin ürünlerinin ellerinde kaldığını belirten Kaya, "Etkin piyasa denetimleriyle bu sorun çözülebilir. Ayrıca etik kurallara uyan üreticilere ödül verilerek sektörde bir otokontrol mekanizması oluşturulabilir. Bu sorunun çözülmesi halinde sertifikalı tohumluğun kalitesi ve talebi hızla artacaktır." değerlendirmesinde bulundu.
Kaya, üreticilerin mağduriyet yaşamamaları için tohumluk ihtiyaçlarını Bakanlıkça yetkilendirilmiş ve TODAB'a üye bayilerden karşılamaları gerektiğini, bunun hem üretici gelirlerini güvence altına alacağını hem de ülkenin tarımsal üretimde kalite ve verimliliğini koruyacağını sözlerine ekledi.
