Dünyada Yeni Kömür Kapasitesi Düşüyor
2024 yılında devreye giren yeni kömür kapasitesi, son 20 yılın en düşük düzeyine ulaştı. Çin ve Hindistan dışındaki ülkelerdeki kömür projeleri, 10 yıldır azalma eğiliminde seyrediyor. Uluslararası sivil toplum kuruluşu Global Energy Monitor tarafından yayımlanan "Yükseliş ve Çöküş" raporu, bu durumu detaylı bir şekilde ele alıyor.
Yeni Kömür Santralleri Küresel Olarak Azalıyor
2023 yılında dünyada sadece 44 gigavatlık yeni kömür santrali kapasitesi devreye alındı. Bu rakam, son 20 yılın en düşük seviyesi olarak kaydedildi. Yeni santrallerin açılmasına rağmen, 25,2 gigavat kapasiteli termik santraller kapandı. Böylelikle, küresel kömür kapasitesi 2024'te 18,8 gigavat ile yıllık bazda yüzde 1'in altında bir artış sergiledi.
Avrupa ve ABD'de Kapasite Kesintileri Artıyor
Avrupa Birliği ülkeleri, kapatılan kömür santrali kapasitesiyle dikkat çekiyor. 2023 yılında 2,7 gigavat santral devreden çıkarıldı ve bu miktar 2024'te 11 gigavata yükselecek. Almanya, başta 6,7 gigavatlık kapasite ile santrallerini kapatma konusunda öne çıkıyor.
Amerika Birleşik Devletleri'nde de, 4,7 gigavat kömür santrali kapasitesi emekliye ayrıldı ve bu sayı, 2015'ten bu yana en düşük seviyeye geriledi. Ancak, kömür kapasitesinin yarısının 2035'e kadar kapatılması planlanmasına rağmen bazı enerji şirketleri bu dönüşümü geciktiriyor.
Çin ve Hindistan Farklı Bir Yol İzliyor
Dünyada Çin ve Hindistan, kömür kapasitesi artışında farklı bir yol izliyor. Çin 2024'te rekor düzeyde yeni kömür santralleri inşa ederken, Hindistan da kömür santrali önerilerinde bulunuyor. Bu durum, iki ülkenin kömür tüketiminde doğabilecek artışları tehlikeye atma potansiyeli taşıyor.
Türkiye'nin Durumu
Rapor, Türkiye'nin 2010'dan bu yana 92 gigavatın üzerinde kömür santrali projesini iptal ettiğini ortaya koyuyor. Bu iptaller, şu anda işletmecilikte olan kömür santrali kapasitesinin neredeyse 5 katına eşdeğer. Türkiye'deki tek yeni santral projesi ise Kahramanmaraş'taki Afşin-Elbistan A Termik Santrali'ne eklenmek istenen 688 megavatlık iki ünite.
Elif Cansu İlhan, Türkiye’nin yenilenebilir enerji kurulumlarını hızlandırdığını belirterek, kömürden çıkışın ekonomik fırsatlar yaratabileceğinin altını çizdi. Duygu Kutluay ise, ülkenin elektrik ihtiyacının tamamını yenilenebilir kaynaklardan karşılayarak daha refah bir gelecek hedefinin önemine vurgu yaptı.
