Küresel piyasalarda gözler Fed kararında
ALİ CANBERK ÖZBUĞUTU
Küresel piyasalarda geçen hafta Fed'e yönelik faiz indirimi beklentilerinin güçlenmesiyle pozitif bir seyir gözlenirken, gelecek hafta yatırımcıların odağına ABD Merkez Bankası (Fed) ve Fed Başkanı Jerome Powell'ın yapacağı açıklamalar yerleşti. Powell'ın açıklamalarında bankanın projeksiyonlarına ilişkin ipuçları aranacak. Aynı hafta İngiltere Merkez Bankası (BoE) ve Japonya Merkez Bankası (BoJ) da faiz kararlarını açıklayacak.
ABD enflasyon ve politika beklentileri
ABD'de para politikasına ilişkin belirsizlikler, iş gücü piyasasındaki zayıflama sinyalleri ve ılımlı gelen enflasyon verilerinin ardından azaldı. Son TÜFE verisinin ardından tarifelerin fiyat artışları üzerindeki olumsuz etkilerinin sınırlı kalabileceğine dair güven oluştu ve Fed'in atacağı adımlara ilişkin fiyatlamalar belirginleşti.
Para piyasalarında Fed'in gelecek haftaki toplantısında politika faizini 25 baz puan indirmesine kesin gözüyle bakılıyor; yıl sonuna kadar toplamda 3 faiz indirimi bekleniyor. Ayrıca bankanın 2026 yılında da en az 3 faiz indirimi yapabileceği tahmin ediliyor.
ABD'de TÜFE ağustosta aylık bazda %0,4 (beklentilerin üzerinde), yıllık bazda ise %2,9 (beklentilere paralel) artış gösterdi. Çekirdek TÜFE ağustosta aylık %0,3, yıllık %3,1 artışla beklentilerle uyumlu gerçekleşti.
ABD siyaseti ve Fed üzerindeki tartışmalar
ABD Başkanı Donald Trump, geçen hafta sosyal medya paylaşımında ülkede enflasyon olmadığını savunarak Fed Başkanı Powell'ın faizleri hemen "büyük" ölçüde düşürmesi gerektiğini belirtti. Trump’ın Fed Yönetim Kurulu Üyesi Lisa Cook'u görevden alma girişimine ilişkin yasal süreç devam ederken, ABD yönetimi temyiz mahkemesine başvurarak alt mahkemenin Cook’un görevde kalmasına izin veren kararının Fed toplantısı öncesinde durdurulmasını talep etti.
Ülke basınında ayrıca ABD Hazine Bakanı Scott Bessent'in, Fed Başkanı Powell'ın yerine geçebilecek isimlerle görüşmeler yaptığına ilişkin haberler yer aldı.
Uluslararası Para Fonu (IMF) Sözcüsü Julie Kozack, istihdama yönelik aşağı yönlü riskler göz önüne alındığında Fed'in politika faizini düşürmeye başlaması için alan olduğunu belirtti.
Tahvil, emtia ve borsa hareketleri
ABD tahvil piyasalarında geçen hafta alıcılı seyir hakim oldu; 10 yıllık Hazine faizi haftayı %4,06 seviyesinden kapattı. Perşembe günü faiz, Fed'in politika alanının genişlemesiyle 7 Nisan'dan bu yana ilk kez %4'ün altına inerek 3,99'u gördü.
Emtia tarafında ons altın geçen hafta 3.674,48 dolar'a çıkarak rekor seviyeye yükseldi ve haftayı 3.643 dolar ile kapattı. Gümüş ons fiyatı 42,3 dolar seviyelerini test ederek 14 yılın en yüksek düzeyine çıktı. Brent petrol varili ise haftayı 66,6 dolar ile tamamladı. Dolar endeksi haftayı 97,6 seviyesinden kapattı.
New York borsasında haftalık bazda S&P 500 %1,59, Nasdaq %1,86 ve Dow Jones %0,95 artarken üç endeks perşembe günü kapanış rekoru kırdı.
Yaklaşan ABD veri takvimi
15 Eylül ile başlayacak haftada takip edilecek veriler arasında New York Fed sanayi endeksi, sanayi üretimi, kapasite kullanımı, perakende satışlar, Fed faiz kararı, Powell'ın konuşması, konut başlangıçları ve haftalık işsizlik maaşı başvuruları yer alıyor.
Avrupa'da ECB ve BoE kararları izlenecek
Avrupa borsaları geçen hafta pozitif seyrederken, gelecek hafta yatırımcıların odağında BoE'nin faiz kararı ve ECB Başkanı Christine Lagarde'ın konuşması bulunuyor. ECB geçen hafta üç temel politika faizini değiştirmeyerek mevduat faizini %2, refinansman faizini %2,15 ve marjinal borçlanma faizini %2,40 seviyesinde tuttu.
Lagarde, Avro Bölgesi'nde enflasyonun istedikleri seviyelere gelmiş olduğunu ve dezenflasyonist sürecin sona erdiğine dair işaretler bulunduğunu söyledi. Ancak küresel ticaret politikası ortamındaki belirsizliklerin enflasyon görünümünü hâlâ etkilediğini vurguladı.
Raporda ayrıca jeopolitik gerilimlerin (Rusya-Ukrayna savaşı, Orta Doğu'daki çatışmalar) belirsizlik kaynağı olmaya devam ettiği belirtildi. Analistler ECB'nin parasal gevşeme döngüsünü sonlandırabileceğini, olası bir faiz indiriminin ekim yerine aralık ayında gelebileceğini öngörüyor.
Fransa'da Başbakan François Bayrou'nun liderliğindeki azınlık hükümeti güven oylamasında düşerken, Avrupa hisse senetleri haftayı yükselişle kapattı (FTSE 100 %0,79, CAC 40 %1,96, MIB 30 %2,30, DAX %0,41).
Gelecek haftanın Avrupa veri takviminde Avro Bölgesi dış ticaret dengesi, ZEW beklenti endeksi, İngiltere ILO işsizlik oranı, ECB Başkanı Lagarde'ın konuşmaları, enflasyon verileri ve BoE'nin faiz kararı yer alıyor.
Asya piyasalarında BoJ kararı bekleniyor
Asya borsaları geçen hafta alış ağırlıklı seyretti. Bölgedeki yükselişte Fed'in gevşeme beklentileri ve ABD-Japonya arasında olası bir ticaret anlaşması etkili oldu. Japonya ve Güney Kore endeksleri rekor seviyelere yükseldi.
Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun istifasının ardından yeni başbakanın daha genişlemeci mali ve parasal politikalar izleyebileceği beklentisi, yatırımcıların risk iştahını destekledi. Bölgedeki verilerde Japonya'da sanayi üretimi temmuzda aylık %1,2 azaldı; kapasite kullanım oranı da %1,1 geriledi. Çin'de ağustos TÜFE aylık %0,4, ÜFE ise aylık %2,9 azaldı.
Haftalık bazda Çin Şanghay bileşik endeksi %1,52, Hong Kong Hang Seng %3,82, Güney Kore Kospi %5,94 ve Japonya Nikkei 225 %4,07 yükseldi. Gelecek hafta Çin sanayi üretimi ve perakende satışlar, Japonya dış ticaret dengesi, Japonya enflasyon ve BoJ faiz kararı takip edilecek. (Pazartesi Japonya'da piyasa tatil nedeniyle kapalı olacak.)
Yurt içinde TCMB kararı ve piyasalar
Türkiye'de geçen hafta satış ağırlıklı bir seyir izlenirken BIST 100 endeksi haftayı 10.372,04 puandan, %3,33 düşüşle kapattı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını 250 baz puan düşürerek %40,5'e çekti. Ayrıca gecelik borç verme faizi %46'dan %43,5'e, gecelik borçlanma faizi ise %41,52'den %39'a indirildi.
TCMB toplam rezervleri 5 Eylül haftasında bir önceki haftaya göre 1.750 milyon dolar artarak 180.107 milyon dolar ile tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. TCMB'nin ödemeler dengesi verilerine göre temmuzda cari işlemler hesabı 1.766 milyon dolar fazla verirken, altın ve enerji hariç cari işlemler hesabında 6.029 milyon dolar fazla oluştu.
Piyasa Katılımcıları Anketi'ne göre TÜFE yıl sonu artış beklentisi %29,69'dan %29,86'ya yükseldi. Dolar/TL haftayı 41,3710 seviyesinden kapattı.
Yurt içinde gelecek hafta takip edilecek veriler arasında bütçe dengesi, konut satışları, konut fiyat endeksi ve TCMB PPK toplantı özeti bulunuyor.
