TÜBİTAK Ulusal Kuantum Enstitüsü ile Kuantum Teknolojilerine Yatırım
TÜBİTAK tarafından hayata geçirilen "Ulusal Kuantum Enstitüsü", Türkiye'nin kuantum alanındaki araştırma ve teknoloji geliştirme faaliyetlerini koordine etmek amacıyla kuruluyor. Bu oluşum, kamu destekli AR-GE faaliyetlerini daha da ileri taşımak için önemli bir adım niteliği taşıyor.
Kuantum Teknolojilerinin Sağladığı Yenilikçi Fırsatlar
2023 itibarıyla TÜBİTAK BİLGEM çatısı altında kurulan "Kuantum Teknolojileri Bölümü", kuantum bilgisayar/hesaplama, iletişim/kriptografi, görüntüleme ve algılama alanlarında Türkiye'nin rekabet gücünü artırmayı hedefliyor. Ulusal Kuantum Enstitüsü, bu çalışmaların yanında, ileri teknoloji projeleri yürütmek ve sivil-askeri uygulamalar için kuantum sistemleri geliştirmek üzere önemli bir fonksiyon üstlenecek.
Önemli Gelişmeler ve Hedefler
Enstitü, kuantum haberleşme için elmas ve kristal bazlı kuantum yayıcılar, fotonik devreler ve tek foton dedektörler üretmeyi planlıyor. Ayrıca, Rydberg temelli kuantum antenler geliştirilerek, Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) ile işbirliği içinde kuantum radar/lidar prototipi üretimi gerçekleştirilecek.
Enstitünün hedefleri arasında süper iletken ve fotonik tabanlı kuantum bilgisayarların geliştirilmesi, kriptoloji ve siber güvenlik alanında bu teknolojilerin entegrasyonu da yer alıyor. Kuantum teknolojilerine sahip bilgisayarlar, karmaşık matematiksel sorunları çözme, büyük veri analizi ve yapay zeka gibi alanlarda önemli avantajlar sağlıyor.
Kuantum Projeleri ve İşbirlikleri
Türkiye'de kuantum alanında çeşitli projeler de mevcut. SSB ve üniversiteler, kuantum güvenlik çözümleri üzerinde çalışan araştırmalar yapıyor. ASELSAN bünyesinde kurulan KUANTAL (Kuantum Araştırma Laboratuvarı), Türkiye'nin bu alandaki potansiyelini artırmayı amaçlıyor. Ayrıca, Türkiye'nin ilk yerli kuantum bilgisayarı QuanT, TOBB ETÜ tarafından geliştirildi.
Gelecek dönemde, kamu öncülüğünde uluslararası işbirlikleri ve özel sektör yatırımları ile kuantum teknolojileri alanındaki kapasitenin artırılması öngörülüyor. Bu tür adımlar, Türkiye'nin teknolojik çığır açıcı ilerlemelere kapı aralayacaktır.
