Türkiye-Malezya Serbest Ticaret Anlaşması'nda menşe tespiti düzenlemesi yürürlüğe girdi
Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan ve Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Türkiye-Malezya Serbest Ticaret Anlaşması Çerçevesindeki Ticarette Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" ile, ticarete konu eşyanın menşeinin belirlenmesine ilişkin usul ve esaslar netleştirildi.
İthalatçı ülke yetkili makamının denetim yetkileri
İthalatçı ülke yetkili makamı, eşyanın tercihli tarife uygulamasına uygunluğunu kendi iç mevzuatı, düzenlemeleri ve idari uygulamalarıyla uyumlu şekilde kontrol edebilecek. Makam, menşe ispat belgelerinin veya diğer kanıtlayıcı belgelerdeki bilgilerin doğruluğuna ilişkin makul bir şüphe oluştuğunda, tercihli tarife talep eden ithalatçıdan bilgi isteyebilecek; gerektiğinde ihracatçıdan veya üreticiden bilgi alınması için ihracatçı ülke yetkili makamına yazılı talepte bulunabilecek.
Kontrol işlemine tabi tutulan menşe ispat belgeleri halinde, söz konusu eşya için fark ithalat vergileri teminata bağlanarak gümrük işlemleri tamamlanacak. Gümrük İdaresi, gerekli görülen her türlü idari tedbire tabi tutmak kaydıyla eşyayı ithalatçıya teslim edebilecek.
Kontrol veya mevcut bilgilerden yönetmelik hükümlerinin ihlal edildiğinin anlaşılması durumunda, Gümrük İdaresi veya Malezya'nın talebi üzerine inceleme yapılabilecek ya da ihlalin belirlenmesi ve önlenmesine yönelik ivedi bir inceleme başlatılabilecek.
İthalatçıdan istenebilecek bilgi ve belgeler
İthalatın gerçekleştiği gümrük müdürlüğü, yükümlüden "Menşe Kuralları İthalatçı Bilgisi Formu"nu doldurmasını talep edebilecek. İthalatçı veya yetkili kanuni temsilcisi, talep yazısının tarihinden itibaren 90 gün içinde formu doldurarak ilgili gümrük müdürlüğüne ibraz edecek. Yükümlüler, form ile birlikte menşe statüsünü kanıtlayabileceğini düşündükleri ilave belgeleri de sunacak.
Gümrük müdürlüğü, form bilgilerini ilgili gümrük beyannamesindeki bilgiler ve ithal eşyasıyla uyum açısından karşılaştıracak; gerektiğinde diğer belgeleri kıyaslayarak ve eşyayı muayene ederek tespit yapacak. Formun süresi içinde sunulmaması halinde fark vergiler tahakkuk ettirilecek, teminat alınmışsa irat kaydedilecek ve ceza uygulanacak.
Gümrük müdürlüğü tespiti sonucu menşe doğru bulunduğunda alınmış olan teminat iade edilecek. Menşe yanlış beyan edilmişse fark vergiler tahakkuk ettirilecek, teminat irat kaydedilecek ve ceza verilecek.
Menşe kontrolü ve ihracatçı ülke yetkili makamı ile yazışma
Menşe belgelerinin kontrolü talebi, ihracatçı ülke yetkili makamına gönderilecek. İthalatçı ülke yetkili makamı, menşe ispat belgesi ve fatura ya da bunların kopyalarını; gerektiğinde araştırma gerekçelerini de belirterek ihracatçı ülkenin yetkili makamına iletecek. Menşe belgesindeki bilgilerin doğruluğuna ilişkin tüm belge ve bilgi, kontrol talebini desteklemek üzere gönderilecek.
İhracatçı ülke yetkili makamınca, söz konusu menşe ispat belgelerinin doğruluğu teyit edilip geri gönderildikten sonra, teminata bağlanan gümrük vergileri iade edilecek. İhracatçı ülke yetkili makamından 180 güne kadar yanıt alınamazsa veya gelen yanıt belge ve ürünlerin gerçek menşeini tespit etmeye yeterli bilgi içermiyorsa, ithalatçı ülke yetkili makamı tercih tanınmasını istisnai haller dışında reddedecek.
Özetle, yönetmelik ithalatçı ve ihracatçı makamlar arasındaki iş birliği ile menşe tespit süreçlerini, bilgi taleplerini, süreleri (90 gün/180 gün) ve denetim sonuçlarına ilişkin yaptırımları netleştiriyor.
