Türkiye, yapay zeka çalışmalarını daha etkin bir şekilde yürütmek ve bilimsel girişimlerini yeni seviyelere taşımak amacıyla ARF süper bilgisayarına kuantum bilgisayar entegre etmeye hazırlanıyor.
Söz konusu gelişme, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın 2030 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi belgesinden elde edilen bilgilere dayanmaktadır. Yapay zeka teknolojilerinin, AR-GE ve inovasyon ekosisteminin temel yapı taşı olarak düşünüldüğü ifade ediliyor.
Başta Türkçe Büyük Dil Modeli üzerinde çalışmalar olmak üzere, bilimsel kapasitenin artırılması ve üretken yapay zeka modellerinin desteklenmesi hedefleniyor. Bu çerçevede, Türkiye'nin veri işleme ve yüksek başarılı hesaplama kapasitesini güçlendirmek amacıyla 'Yapay Zeka Süper Bilgisayar Yatırım Programı' gündeme alınacak.
Bu kapsamda atılan ilk adım, yapay zeka ekosisteminin hızlı gelişimini desteklemek üzere başlatılan Süper Bilgisayar Yatırım Programıdır. Bu program aracılığıyla Türkiye'nin en yüksek kapasiteli süper bilgisayarı ARF, TÜBİTAK bünyesinde faaliyete geçmiştir. ARF, 80 binden fazla işlemci çekirdeği, 312 GPU kartı ve 14 Petabayt yüksek başarılı depolama alanı ile üstün bir performans sunmaktadır.
Şimdi ise ARF ile entegre edilecek bir kuantum bilgisayar almanın planlandığı bildirilmektedir. Bu kuantum bilgisayarın süper iletken kubitlere dayanan bir mimariye sahip olması ve en az 20 fiziksel süper iletken kubit bulundurması bekleniyor.
Üniversiteler, kamu ve özel sektörün yapay zeka teknolojileri geliştirmesine olanak sağlayan ARF'ın kullanımını yaygınlaştırmak için yeni politika ve mekanizmalar oluşturulacak. Bu gelişmelerle birlikte, Türkiye'nin yapay zeka konusunda önemli bir atılım gerçekleştirmesi öngörülüyor.
Türkiye'nin Süper Bilgisayarları
ARF, Türkiye'nin veri işleme altyapısını güçlendirmek amacıyla yüksek başarımlı hesaplama ve veri depolama alanı sunan 'Türk Ulusal Bilim e-Altyapısı' (TRUBA) projesinde devreye alınmıştır. TRUBA, devlet, özel sektör ve üniversitelerin yüksek performanslı hesaplama hizmetlerinden faydalanmasına olanak tanımaktadır.
ARF sistemi, doğrudan sıvı soğutma teknolojisine sahip olup, Türkiye'de iklim modelleme, biyoteknoloji, temel bilimler ve tıp bilimleri gibi alanlarda akademik ve özel sektöre hizmet vermektedir. Bu sayede, yenilikçi gelecek çözümlerinin geliştirilmesine yardımcı olmaktadır.
Türkiye, TRUBA Veri Merkezi ve ARF Hesaplama Kümesi ile bilimsel araştırma yetkinliklerine yeni bir boyut kazandırmakta ve uluslararası arenada rekabet gücünü artırmaktadır.
Ayrıca, TÜBİTAK, EuropHPC Programı kapsamında İspanya'da bulunan MareNostrum5 altyapısına erişim imkanı sunarak, uluslararası iş birliklerini güçlendirmeyi hedeflemektedir. Ayrıca, MareNostrum5 sistemi, 2024 yılında açıklanan Top500 listesinde dünya genelinde 35'inci sırada yer almıştır ve tüm sektörlerden araştırmacılara hizmet vermektedir.
Kamu ve Sanayiye 'Süper Bilgisayar' Gücü
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın desteği ile TÜBİTAK tarafından yer alındığı BSC Yapay Zeka Fabrikası (BSC-AIF), EuroHPC Ortak Girişimi tarafından desteklenmesi planlanan ilk 7 yapay zeka fabrikasından biri olarak öne çıkmaktadır.
MareNostrum5'in yapay zeka odaklı süper bilgisayar olarak güncellenmesiyle, sanayi ve kamu yapay zeka ekosisteminin hızlandırılması amaçlanmaktadır.
