Yılmaz: "Pandemi sonrası dünya ekonomisinden 2 kat fazla büyüdük"
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Müşterek Konsey Toplantısı'nda yaptığı konuşmada, 2003-2024 döneminde dünya ekonomisinin yaklaşık yüzde 3,5, Türkiye ekonomisinin ise yıllık ortalama 5,4 büyüdüğünü belirtti.
Toplantının amacı ve reel sektör vurgusu
TOBB tarafından düzenlenen toplantıya Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ve konsey üyeleri katıldı. Yılmaz, makroekonomik ve sektörel politika belirlenirken reel sektörün görüşlerinin esas alındığını, yatırım, istihdam, üretim ve ihracatta özel sektörün öncü rol oynadığını söyledi.
Küresel yeni normali doğru okumak gerek
Yılmaz, konuşmasında dünya ekonomisinde pandemi sonrası ortaya çıkan yeni şartlara dikkat çekti: "Ülkeler korumacı politikalarla ön plana çıkıyorlar. ABD başta olmak üzere birçok ülkenin artık korumacı bir yaklaşım sergilediği bir dönemdeyiz. Diğer taraftan, dijital alanda yapay zeka başta olmak üzere büyük bir teknolojik dönüşümün yaşandığı bir dönemdeyiz. Dünyanın bu yeni şartlarını okumadan, görmeden, analiz etmeden atacağımız hiçbir adım anlamlı olmayacaktır, gerçekçi olmayacaktır."
Büyüme performansı: "Dünyanın iki katı"
Yılmaz, büyüme performansını şöyle özetledi: "Pandemi öncesini 100 kabul ederseniz, dünya ekonomisi son 4-5 yılda 115’e yükselmiş. Türkiye ekonomisi aynı dönemde 100 iken 130 olmuş. Dünyadaki performansın aşağı yukarı iki katını gerçekleştirmişiz." Yılmaz, bu başarıya rağmen sorunların yok sayılmaması gerektiğini ve hem kamunun hem özel sektörün performansının doğru değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı.
Ekonominin küresel sıralaması ve IMF öngörüsü
Türkiye ekonomisinin konumuna ilişkin Yılmaz, geçmişten bu yana kaydedilen büyümeyi şu sözlerle değerlendirdi: "2002'de dünyada 21'inci sırada olan ekonomik büyüklüğümüz, 2024'te nominal dolar bazında 17'nci sıraya ulaştı. IMF'nin tahminlerinin gerçekleşmesi halinde bu yıl sonu itibariyle 16'ıncı büyük ekonomi haline geliyoruz." Ayrıca satın alma gücü paritesinde geçen yıl Türkiye'nin 12'inci sırada olduğunu ve IMF tahminleriyle 11'inci sıraya yükselebileceğini belirtti. Yılmaz, ekonomik büyüklüğün 2002'de 238 milyar dolar iken, bu yılın üçüncü çeyrek verileriyle ekonominin nominal dolar bazında 1,5 trilyon doları ilk kez geçtiğini söyledi.
Kişi başı gelir ve doğrudan yatırımlar
Yılmaz, kişi başına düşen milli gelirin bu yıl 17 bin doların üzerinde kapanmasının beklendiğini söyleyerek, 2002 yılında bu rakamın 3 bin 600 dolar civarında olduğunu hatırlattı. Doğrudan yatırımlara değinen Yılmaz, 2025'in ilk 9 ayında uluslararası doğrudan yatırım girişlerinin %45,5 artışla 11,4 milyar dolara ulaştığını ve yıllıklandırılmış tutarın 15,3 milyar dolar olduğunu aktardı. Ayrıca Ankara'da Google ile Turkcell işbirliğiyle yapılacak ve 3 milyar doları bulan yatırımın önemine dikkat çekti.
Rezervler, bankacılık ve yastık altı varlıklar
Merkez Bankası rezervleri hakkında Yılmaz, "28 Kasım itibariyle 183,2 milyar dolar" bilgisini paylaştı. Yılmaz, vatandaşların yastık altı döviz ve altın şeklindeki rezervlerinin de finansal sisteme dahil edilmesi halinde Türkiye'nin risk göstergelerinin daha olumlu olacağını belirtti ve altın ithalatının bu rezerv yapısını gösterdiğini vurguladı.
Enflasyon ve beklentiler
Dezenflasyonun ekonomi yönetiminin ana hedefi olduğunu söyleyen Yılmaz, enflasyonun Mayıs 2024'te zirve yapıp %75,5 seviyesine ulaştığını ve bu tarihten itibaren 44 puandan fazla düşüşle son açıklanan rakamla %31,07'ye gerilediğini ifade etti. Ancak Yılmaz, reel sektör ve hanehalkı beklentilerinin hâlen istenen düzeyde olmadığını; bir yıl sonrası için reel sektör beklentilerinin yaklaşık %35 civarında seyrettiğini belirterek beklentilerin daha da iyileştirilmesi gerektiğini söyledi.
ENAG eleştirisi ve sosyal medya algıları
Yılmaz, enflasyon algısını etkileyen yapı ve aktörlere karşı uyanık olunması gerektiğini belirtti: "İstatistik hazırladığını iddia eden ENAG gibi yapıların metodolojisi sağlam değil. Uluslararası hiçbir geçerliliği yok. Hangi datalara baktığı belli değil, şeffaflığı yok." Bu tür algı operasyonlarına bilim insanları ve toplumun dikkat etmesi gerektiğini vurguladı.
Tarım bütçesi ve su politikaları
Tarım sektörüne ayrılan kaynağa değinen Yılmaz, bütçeden tarım için 940 milyara yakın kaynak ayrıldığını, bu kaynağın bir kısmının doğrudan destek, kredi sübvansiyonu, sulama yatırımları ve vergisel vazgeçişler şeklinde kullanıldığını söyledi. Tarımsal destekleme sisteminin su odaklı yeniden şekillendirildiğini ve sulama yatırımlarının önceliklendirildiğini belirtti.
Program, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz’ın konuşmasının ardından basına kapalı olarak sürdü.
CUMHURBAŞKANI YARDIMCISI CEVDET YILMAZ, "ENAG DİYE BİR YAPI VAR HAKİKATEN BU KONU ÜZERİNDE DURMAMIZ GEREKEN BİR ŞEY. METODOLOJİSİ SAĞLAM DEĞİL, ULUSLARARASI HİÇBİR GEÇERLİLİĞİ YOK.. 3-5 KİŞİLİK BİR GRUP BİR TAKIM İNTERNET ORTAMINDA BİR ŞEYLER TOPLAYIP TOPLUMA BİR ALGI POMPALIYOR" DEDİ.
