AB Komisyonu: Horizon Europe fonlarının İsrail tarafından kötüye kullanıldığı iddiasıyla bu aşamada inceleme planlanmıyor
Komisyonun açıklaması
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, AB'nin araştırma programı Ufuk Avrupa (Horizon Europe) çerçevesindeki fonların İsrail tarafından kötüye kullanıldığı gerekçesiyle bu aşamada herhangi bir inceleme başlatmayı planlamadığını bildirdi.
Komisyon sözcülerinden Thomas Regnier, günlük basın toplantısında Horizon Europe fonlarının İsrail'in Gazze'deki soykırımında yaygın olarak kullandığı dron teknolojisine aktarılması iddiasını değerlendirdi. Bir muhabirin, yaptığı araştırma sonucunda AB bütçesinden 50 bin avronun İsrail'in söz konusu teknolojiyi geliştirmesine aktarıldığının "çok açık" olduğu sonucuna vardığını belirtmesi üzerine Regnier, şu yanıtı verdi:
"Fonların sahada kötüye kullanılmamasını sağlamak için mekanizmalarımız mevcut. Bunu çok ciddiye alıyoruz ve bundan daha fazla spekülasyon yapmayacağız."
Regnier ayrıca, "İsrail, Horizon Europe ile bağlantılı. Orada bir değişiklik yok ve Horizon Europe, sivil projeleri finanse eden araştırma programımız. Elbette, bu sivil boyutun karşılandığından emin olmak için çeşitli mekanizmalarımız var. Gelişimi izlemeye devam ediyoruz. Komisyonun izleme çalışmalarında bir sözleşmeyi feshetme, askıya alma ve ihtiyaç halinde parayı geri alma imkanı bulunuyor." değerlendirmesinde bulundu.
Üye ülkeler anlaşamıyor
AB Komisyonu, belli üye ülkelerden gelen baskı üzerine İsrail’in Horizon Europe programındaki katılımını kısmen askıya alma önerisini 28 Temmuz'da AB Konseyine iletmişti. Bu önerinin uygulanabilmesi için Konsey içinde nitelikli çoğunluk sağlanması amacıyla görüşmeler başlatıldı ancak uzlaşma sağlanamadı.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, 30 Ağustos'ta yaptığı açıklamada AB'nin İsrail'e yaptırım kararı almasının mümkün olup olmadığı sorusu üzerine "Pek iyimser değilim çünkü Horizon Europe programına katılımları konusunda oldukça hafif olan bizim önerdiğimiz seçenekte bile, orada bile nitelikli çoğunluğu sağlayamıyoruz." demişti.
Horizon Europe ve İsrail'in katılımı
Horizon Europe programı, AB’nin ekonomik büyüme, teknolojik gelişim ve istihdam yaratmayı hedefleyen başlıca araştırma ve yenilik platformu olarak öne çıkıyor. İsrail, 2021'de Horizon Europe’a "ortak ülke" olarak AB üye ülkeleriyle eşit şartlarda dahil olmuş ve programa mali katkıda bulunmuştu.
AB Komisyonunun önerisi ise İsrail'in program kapsamında İsrail şirketlerinin özellikle "yüksek riskli ancak yenilikçi" olarak tanımlanan alanlarda yeni hibeler veya yatırım desteği için başvurmasını sağlayan "EIC Accelerator" adlı finansman aracından men edilmesini içeriyor.
