AB Komisyonu İsrail'e ikili desteği askıya alıyor, yaptırımlar masada
Komisyon kararının özeti
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Komisyonun İsrail'e ikili desteği durduracağını ve Ortaklık Anlaşması'nın ticari kısımlarının kısmen askıya alınması ile aşırılık yanlısı bakanlara ve şiddet yanlısı yerleşimcilere yaptırım önerilmesi
Von der Leyen'in Strasbourg konuşması
Von der Leyen, Strazburg'da toplanan Avrupa Parlamentosu (AP) Genel Kurulu'nda yıllık "Birliğin Durumu" konuşmasında Gazze'deki durumu ele aldı.
Konuşmasında, "Yiyecek dilenirken öldürülen insanlar, cansız bebeklerini kucaklayan anneler. Bu görüntüler tam anlamıyla felaket. Bu yüzden çok açık bir mesajla başlamak istiyorum: İnsan eliyle yaratılan kıtlık asla bir savaş silahı olamaz. Çocuklar uğruna, insanlık uğruna bu durdurulmalı." ifadelerini kullandı.
Von der Leyen ayrıca "Filistin Yönetimi'nin mali anlamda 'boğulmasını', işgal altındaki Batı Şeria'yı Doğu Kudüs'ten kolayca ayıracak olan sözde 'E1' yerleşim projesi planlarını, İsrail hükümetinin en aşırı görüşlü bakanlarının şiddeti kışkırtan eylem ve açıklamalarını gördük." dedi ve tüm bunları "iki devletli çözümü baltalamaya yönelik açık bir girişim" olarak nitelendirdi.
Von der Leyen, bazı AB üyesi ülkelerin kendi yaptırımlarını duyurduğunu ve tedbirler aldığını belirtti. Komisyonun Horizon Europe programına İsrail'in katılımını kısmen askıya alma önerisinin ise üyeler nezdinde çoğunluk sağlanamadığı için engellendiğini vurguladı.
Von der Leyen, alınacak önlemleri şu sözlerle sıraladı: "Komisyon kendi başına yapabileceği her şeyi yapacak. İsrail'e verdiğimiz ikili desteği askıya alacağız. Aşırılıkçı bakanlara ve şiddet yanlısı yerleşimcilere yaptırımlar önereceğiz. Ayrıca, ticaretle ilgili konularda Ortaklık Anlaşması'nın kısmen askıya alınmasını da önereceğiz."
Ayrıca, gelecek ay Gazze'nin yeniden inşası için özel bir araç da dahil olmak üzere bir "Filistin bağışçı grubu" kurulacağını, bunun bölgesel ortaklarla uluslararası bir çaba olacağını ve Fransa ile Suudi Arabistan tarafından düzenlenen New York konferansının ivmesini artıracağını belirtti.
Eleştiriler ve kamuoyu tepkisi
Von der Leyen, 7 Ekim 2023'ten bu yana İsrail'e verdiği koşulsuz destek nedeniyle yoğun eleştirilerin hedefi oldu. Gazze'deki ölümler ve iddialar karşısında politikalarında değişikliğe gitmemesi, hem Avrupa kamuoyunda hem de bazı üye ülkelerde tepki çekti. Eleştiriler, von der Leyen'in tutumunun AB'nin tarafsızlık ve uluslararası hukuka bağlılık iddialarını zedelediği yönünde yoğunlaşıyor.