ABD Yangınları: Yakıt Yükü Etkisi ve İklim Krizi
Çankırı Karatekin Üniversitesi Çevre Sağlığı Programı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Okan Ürker, ABD'deki son yangınların "yakıt yükü" etkisiyle felakete dönüştüğünü belirtti. Özellikle sert rüzgarların, bitkileri kurutarak yakıt yükünü artırdığını ifade etti.
California'nın Los Angeles kentinde 7 Ocak akşamı başlayan yangınlar, şiddetli rüzgarların etkisiyle hızla yayıldı. Yangınlar sonucunda 20 bin hektarlık alan etkilendi. Los Angeles Belediyesi, yangının yaydığı dumanların hava kalitesini düşürdüğünü ve solunum yolu hastalıklarına yol açabileceği uyarısında bulundu.
Yangınların Etkileri ve Şehir İçi Tehditler
Ürker, katastrofik yangınların 5-6 saat içinde yüksek sıcaklık nedeniyle elektrik, su ve iletişim hatlarına zarar verebildiğini kaydetti. Bu tür yangınlar şehirlerde yaşandığında, sağlık ve güvenlik hizmetlerinin aksayabileceği gibi, acil müdahalelerde de sıkıntılar yaşanabileceğini vurguladı.
Los Angeles'ta doğudan gelen rüzgarların, jet akımı sıcaklığında ani düşüşlere neden olduğunu belirten Ürker, iklim krizi nedeniyle bu tür rüzgarların daha seyrek ama daha şiddetli hale geldiğini söyledi. "Aşırı hızlı rüzgarlar, katastrofik yangınları tetiklemekte önemli bir rol oynamaktadır," dedi.
Yangın Yönetimi ve Yakıt Yükü Kontrolleri
Yangın yönetimi, daha çok agresif söndürme politikalarıyla ilerliyor. Ancak bu durum, "yangın borcu" olarak bilinen bir kavramı ortaya çıkarıyor. Yangınların sık çıkması, bölgede biriken yakıt yükü nedeniyle sonraki yangınlarda daha büyük felaketlerin yaşanmasına zemin hazırlıyor.
Ürker, bu durumu önlemek için yol kenarı temizliği, otlatma ve kontrollü yakmalar gibi tedbirlerin alınması gerektiğini vurguladı. "Bu önlemler, sistemin direncini artırarak şiddetli yangınların önüne geçebilir," şeklinde konuştu.
Türkiye'deki Benzer Tehlikeler
Ürker, Türkiye'de son 5 yılda benzer katastrofik yangınların yaşanabileceği konusunda uyardı. ABD'deki yangın borcu birikiminin benzerinin Türkiye'de de yaşanması olasılığının yüksek olduğunu belirtti.
Son olarak, ABD bütçelerindeki kesintilerin yangın yönetiminde ciddi sorunlara neden olduğunu ifade eden Ürker, "Bu durum hem ekonomik kayıplara hem de can kayıplarına yol açıyor," dedi. Kaliforniya'daki eski yapıların, günümüz yangın rejiminde etkisiz kaldığına dikkat çekerek, güncellenmiş yapısal yönetmeliklerin öneminin altını çizdi.
