Aizanoi'de Zeus Tapınağı'nda restorasyon için mimari kalıntılar gün yüzüne çıkıyor
MUHARREM CİN - Kütahya'nın Çavdarhisar ilçesindeki Aizanoi Antik Kentinde süren kazı çalışmalarında, dünyanın en iyi korunmuş Zeus tapınaklarından birine ait çok sayıda mimari parça gün ışığına çıkarılıyor.
Kazı çalışmaları ve destek
Kazıyı yöneten Kütahya Dumlupınar Üniversitesi (DPÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve kazı başkanı Prof. Dr. Gökhan Coşkun, haziran ayından itibaren Zeus Tapınağı çevresinde yoğun bir çalışma yürüttüklerini belirtti. Tapınak, 2012'de UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesine dahil edilmiş olup, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü desteğiyle "Geleceğe Miras Projesi" kapsamında finanse edilen kazıya çeşitli üniversitelerden akademisyenler, 10 teknik personel ve 50 işçi katılıyor. Çalışmalara ayrıca Gürok Turizm ve Madencilik AŞ ile Halk Yatırım destek veriyor.
Bulgular: Podyum, parapetler ve mezarlar
Coşkun, tapınağın Roma döneminde antik kentin en önemli yapısı olduğunu ve yıllar içinde depremlerden etkilendiğini hatırlatarak, tapınağın yapım sürecine ilişkin şu bilgileri paylaştı: Milattan sonra 92 civarında İmparator Domitianus döneminde inşasına başlanan yapı, milattan sonra 2. yüzyılın ilk yarısında Hadrianus döneminde tamamlandı; sonrasında Bizans döneminde kiliseye dönüştürüldü ve milattan sonra 13. yüzyılda bölgeye yerleşen Çavdar Tatarları tarafından bir tür kale olarak kullanıldı.
Kazılarda, tapınağın restorasyonunda kullanılmak üzere eksik parçaları gün yüzüne çıkarmak amacıyla yürütülen çalışmalar sonucunda beklenenden daha fazla mimari parçanın korunduğu tespit edildi. Çalışmalar sırasında tapınağın yaklaşık 3 metre yüksekliğinde, 55 metreye 35 metrelik bir podyumun üzerinde olduğu ve podyuma ait parapet bloklarının bulunduğu belirlendi.
Ayrıca tapınağın etrafındaki kazılarda Bizans dönemine ait mezarlar ortaya çıkarıldı. Coşkun, tapınağın güneydoğu köşesinde açığa çıkarılan mezarların kilise olarak kullanıldığı döneme ait olduğunu belirterek, şu ana kadar 19 mezar tespit edildğini ve kazının genişledikçe bu sayının artmasının beklendiğini söyledi.
Tapınağın avlusunun tamamen mermer döşemelerle kaplı olduğu, bu döşemelerin tapınak çevresindeki bazı alanlarda iyi korunmuş şekilde gün yüzüne çıkarıldığı bildirildi.
Restitüsyon, rölöve ve restorasyon planları
Prof. Dr. Gökhan Coşkun, tapınağın restitüsyon, rölöve ve restorasyon projelerinin hazırlandığını, restorasyon uygulamasına başlanabilmesi için yıl sonuna kadar kesintisiz çalışacaklarını ve hedeflerinin gelecek yıl restorasyon süreçlerini başlatmak olduğunu vurguladı.
Tapınağın altında bulunan ve yapıya sağlamlık kazandıran tonozlu galerinin (kripta) orijinal haliyle korunmuş olması, yapının bugüne ulaşmasında önemli bir etken olarak gösteriliyor.
Kütahya'nın Çavdarhisar ilçesindeki Aizanoi Antik Kenti'nde yürütülen kazı çalışmalarında Zeus Tapınağı'na ait mimari kalıntılar gün yüzüne çıkarılıyor. Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Mirası Geçici Listesi'ne 2012 yılında dahil edilen, dünyada en iyi korunmuş Zeus Tapınağı'ndan birine ev sahipliği yapan antik kentteki kazı çalışması sürüyor.
