Prof. Dr. Ersan Başar: Antarktika Dünyanın Kara Kutusu
Avrasya Üniversitesi'nde "Küresel Isınma ve Kutuplar" söyleşisi
8. Ulusal Antarktika Bilim Seferi’ne de katılan Prof. Dr. Ersan Başar, Avrasya Üniversitesi Ömer Yıldız Yerleşkesi konferans salonunda düzenlenen "Küresel Isınma ve Kutuplar" konulu söyleşide Antarktika'nın önemine dikkat çekti.
Konuşmasında Prof. Dr. Ersan Başar, şu değerlendirmeyi yaptı: "Antarktika öyle bahtsız bir yer ki 2 milyon yıldır yağmur yağmamış kuru bir kıta. Antarktika o kadar büyük bir yer ki Türkiye’nin 17 katı ve Avrupa’nın yaklaşık bir buçuk katı büyüklüğünde bir kıtadan bahsediyorum. Siz dünya haritasına baktığınızda ülkenizin 17 katı büyüklüğünde bir kıtanın dünyanın altında bulunduğunu fark ettiniz mi? Öyle bir kıta ki üzerinde bulundurduğu yapı itibariyle 2 bin metre ortalama yer kürenin üzerinde buz var ve bu buz yaklaşık 24 milyon kilometreküplük bir buzula tekabül ediyor. Dünya tatlı su rezervi burası; dünyadaki tatlı suyun yüzde 92’sine karşılık geliyor. Antarktika bir kara kutu, dünyanın kara kutusu. Eğer dünyanın geçmişini, insanlığın tarihini öğrenmek istiyorsanız Antarktika’yı çözmeniz gerekiyor. Bu buzun her katmanındaki yapıyı tespit etmeniz gerekiyor".
Başar'ın vurguladığı başlıca veriler: Türkiye’nin 17 katı büyüklüğünde bir kıta, ortalama 2 bin metre buz örtüsü, yaklaşık 24 milyon kilometreküp buz ve dünya tatlı su rezervinin %92'si Antarktika'da yer alıyor.
Prof. Dr. Başar, Arktik ile Antarktika arasındaki farklara da değindi ve şunları söyledi: "Yukarıda yani kuzey kutbunda ise buzul yok; yukarıda deniz buzu var, kıta yok" diyen Başar "Orada deniz donuyor ve buz oluşuyor. Arktik ve Antarktika’yı karşılaştıracak olursak, Antarktika var olduğundan beri hiçbir zaman bir halk yaşamamıştır. Hâlen yaşayan kimse yok; burada sadece bilim insanları ve lojistik personeli var. Türkiye’nin 17 katı büyüklüğünde bir kıtada maksimum yaz döneminde 4 bin, kış döneminde ise bin kişi bulunuyor. Arktik’te ise İnuitler, Eskimolar gibi çeşitli halklar yaşamaktadır. Penguen Antarktika’nın olmazsa olmazıdır. Penguenlerle kutup ayıları arasında ilginç bir denge vardır: Penguenler yukarı çıkmıyor, kutup ayıları aşağı inmiyor. Antarktika çok ciddi mineraller, birçok element ve maden barındırıyor. Uzaydan elde edebileceğimiz bazı madenleri Antarktika’da bulabiliyoruz. Bunlar uzay çalışmalarında, askeri çalışmalarda ve elektronikte çok önemli malzemeler. Arktik’e baktığımızda ise burada kıyıdaş devletler var. Bu devletlerin kıta sahanlıkları, ekonomik münhasır alanları bulunuyor. Bu bölgede buzun altında çok ihtiyaç duyulan madenlere ulaşabiliyorlar. Ayrıca çok ciddi petrol ve doğalgaz yatakları mevcut ve bunlara ulaşabiliyorlar. Antarktika’da ise nükleer çalışmalar, hidrokarbon, petrol ve doğalgaz faaliyetleri, madencilik çalışmaları ve araştırmaları tamamen yasaktır".
Başar'ın sözleri, Antarktika'nın hem küresel iklim çalışmaları hem de jeolojik ve jeokimyasal araştırmalar açısından taşıdığı benzersiz değeri yeniden gözler önüne serdi.
PROF. DR. ERSAN BAŞAR, ANTARKTİKA’NIN DÜNYANIN KARA KUTUSU OLDUĞUNU BELİRTEREK "EĞER DÜNYANIN GEÇMİŞİNİ, İNSANLIĞIN TARİHİNİ ÖĞRENMEK İSTİYORSANIZ ANTARKTİKA’YI ÇÖZMENİZ GEREKİYOR. BU BUZUN HER KATMANINDAKİ YAPIYI TESPİT ETMENİZ GEREKİYOR" DEDİ.
