Anızı Toprağa Karıştırmak Orman Yangınlarını Yavaşlatıyor — Prof. Dr. Harun Baytekin
ÇOMÜ arazisi yangından zarar görmedi
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Harun Baytekin, 8 Ağustos'ta Sarıcaeli köyü civarında rüzgarla hızla yayılan yangında, üniversitenin Terzioğlu Yerleşkesi'ndeki 110 dekar eğitim arazisinin neden hasar almadığını AA muhabirine anlattı.
Baytekin, kuru ziraat uyguladıkları arazide buğday ve arpayı topladıktan sonra anızı toprağa karıştırmak için patlatma çekmek veya ikili, tekli pulluklarla sürmek yöntemi uyguladıklarını belirterek, "Anızı toprağa karıştırılmış alanlarda yangının yavaşladığını, durduğunu, hatta tarlaya girmediğini tespit ettik." dedi.
Öğretim üyesi, kırsalda kuru ziraat yapan çiftçilere şu çağrıyı yaptı: "Buğdayı, arpayı ve diğer kışlık ürünleri kaldırdıktan sonra mutlaka patlatma çekmek veya ikili, tekli pulluklarla sürmek suretiyle anızı toprağa karıştırmaları gerekir."
Baytekin, geçmişte köylülerin "kurutma çıkartmak" dediği bu uygulamanın hem topraktaki zararlı patojenleri azalttığını hem toprağı havalandırdığını hem de organik materyalin toprağa karışmasını sağlayarak bir sonraki sezon için daha iyi bir tohum yatağı oluşturduğunu söyledi.
Anız yakmanın riskleri ve alternatifleri
Çanakkale'nin %52'sinin orman ve fundalıklarla kaplı olduğuna, kırsal nüfusun yüksek olduğuna ve bölge çiftçisinin ağırlıklı olarak buğday ile arpa yetiştirdiğine dikkat çeken Baytekin, son yangınlarda anızın yangın başlangıç noktalarından biri olduğuna işaret etti.
Baytekin, anız yakmanın hem para hem de hapis cezası olduğunu hatırlatarak, köylülerin artık anız yakmaktan kaçındığını, ancak anız yakılmak yerine anızı toprağa karıştırma veya tarlanın etrafında 20-30 metre genişliğinde şeritler oluşturma uygulamalarının tercih edilmesi gerektiğini vurguladı.
Çiftçilere yönelik ekonomik değerlendirmesinde Baytekin, kuru toprağı işlemenin maliyet getirebileceğini ancak bu işlemin sonbaharda ilk yağmurla birlikte yapılabileceğini ve bunun ilave bir masrafın ötesinde ormanları koruma açısından önemli olduğunu belirtti.
Yangınla mücadelede saha gözlemleri
Baytekin, Dardanos'ta başlayan ve Karanlık Liman ile Halileli köyü yönünde ilerleyen yangında köylülerin traktörlerle şerit oluşturarak alevlerin önünü kestiğini aktarırken, rüzgarın o dönem saatte ortalama 50-60 kilometre, zaman zaman 70-80 kilometreye ulaştığını, bu nedenle hava ve kara araçlarının yetersiz kaldığını söyledi.
"Yangın enerjisi çok yüksek olduğunda 100-150 metrelik mesafeyi rahatlıkla aşabiliyor," diyen Baytekin, can kaybı olmadığını ancak karacalar, sürüngenler ve kuşlar başta olmak üzere birçok canlı türünün yaşam alanını yitirdiğini kaydetti.
Prof. Dr. Baytekin'in tespiti, anızın toprağa karıştırılmasının hem tarımsal verim hem de yangın güvenliği açısından kritik olduğunu gösteriyor; uzman, çiftçilere uygulamayı sürdürme ve yaygınlaştırma çağrısı yapıyor.
Sürülmüş ve anızı toprağa karıştırılmış alanlarda yangının yavaşladığı hatta tarlaya girmediği tespit edildi.
