Boeing, 737 MAX'ın Yerini Alacak Yeni Dar Gövdeli Uçak İçin Hazırlık Yapıyor
Amerikan havacılık şirketi Boeing, 737 MAX serisinin yerine geçmesi planlanan dar gövdeli ve tek koridorlu yeni bir yolcu uçağı üzerinde çalışmaya başladığına dair haberleri doğruluyor. Proje kamuoyuna henüz resmen açıklanmadı fakat kaynaklar geliştirme çalışmalarının sürdüğünü aktarıyor.
Proje ve geliştirme aşaması
Wall Street Journal kaynaklı habere göre, yeni yolcu uçağının güvertesi ve tasarımı şu anda erken geliştirme aşamasında bulunuyor. Proje tasarımı ve planları hâlen şekilleniyor; üretim başlatılmadan önce Federal Havacılık İdaresi (FAA) onayı bekleniyor. Haberde FAA'nın Boeing bünyesindeki kalite ve denetim kontrollerini gevşettiği de ifade ediliyor.
Motor tedariki ve üst düzey görüşmeler
Boeing Üst Yöneticisi (CEO) Kelly Ortberg, ticari uçak biriminde yeni bir ürün tipi geliştirmekle görevli kıdemli ürün şefi atadı. Atanan ürün şefi, "737 Max'ın halefi olabilecek yeni uçak üretiminin" denetlenmesinden sorumlu olacak. Ortberg, şubatta İngiltere'de Rolls-Royce CEO'su Tufan Erginbilgiç ile yeni dar gövdeli uçak için motor tedarik teklifini ele aldı. Erginbilgiç, eylüldeki bir yatırımcı etkinliğinde 'Bu, görüşmelerin nereye gittiğine dair bir fikir vermeli.' dedi.
Zamanlama, hedefler ve maliyet
Boeing, birikmiş yaklaşık 6 bin ticari uçak siparişinin teslimatı ve sertifikalandırılmasına öncelik verdiğini belirtiyor. Şirketin açıklamasında pazarın izlendiği ve mali performansın iyileştirildiği vurgulanarak, "Yeni bir ürün için doğru zamana hazır olacağız." ifadesi kullanıldı. Projenin müzakerelerinde yakıt verimliliğinde asgari yüzde 15'lik bir artış hedeflendiği belirtiliyor. Onlarca milyar dolara mal olması beklenen projede yeni motor mimarisi, daha hafif malzemeler ve gövdede radikal değişiklikler öne çıkacak.
Rekabet, pazar ve Boeing'in durumu
Haberlerde Boeing'in, iki ayrı 737 MAX modelinin sertifikalandırılamadığı ve 777X uzun menzilli geniş gövdeli uçağın piyasaya sürülmesinde altı yıl geride olduğu hatırlatılıyor. Güvenlik ve kalite sorunları nedeniyle şirketin pazar payının Avrupalı rakibi Airbus tarafından ele geçirildiği, Airbus'un teslimat ve siparişlerde küresel ölçekte lider konumuna yükseldiği aktarılıyor. ABD merkezli Boeing Company, uçak, roket, uydu ve füze tasarım, üretim ve satışında küresel oyuncu olarak tanımlanıyor.
Kazalar, güvenlik ve sonuçları
737 MAX uçaklarının Ekim 2018 ve Mart 2019'daki ölümcül kazaları sonrası 2019'da filonun küresel bazda yere indirilmesi gerçekleşti. Bu kazalarda şimdiye kadar 346 kişi hayatını kaybetti; uçaklar ilk olarak Mayıs 2017'de ticari hizmete girmişti. Şirket, 2021'de FAA tarafından denetlenmeyi ve 2,5 milyar dolar tazminat ve para cezası ödemeyi kabul etti. Benzer şekilde, 29 Aralık 2024'teki Boeing 737-800 kazası Güney Kore havacılık tarihinin en ölümcül felaketi olarak kayıtlara geçti. Bu olaylar, müşterilerin güvenini zedeleyip şirket üst yönetiminde değişikliklere yol açtı.
Geliştirme sürecinin ilerlemesi, FAA onayı ve tedarikçi anlaşmaları belirlendikçe Boeing'in yeni dar gövdeli uçağına ilişkin detaylar netleşecek.
