Bursa Ovası Yılda 6 cm Çöküyor — Konya Ovası'nda 5-10 cm Risk
Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Harita Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu, Avrupa Uzay Ajansı'na ait Sentinel uydularından elde edilen verilerin analizine dayanarak Bursa Ovası'nda ve Konya Ovası'nda önemli ölçüde düşey deformasyon tespit ettiklerini açıkladı.
Veri ve yöntem
Prof. Dr. Kutoğlu, Sentinel verilerinin İngiltere'deki Leeds Üniversitesi Deprem ve Volkan Araştırmaları Merkezi tarafından ön işlendiğini ve daha sonra akademisyenlerin kullanımına sunulduğunu belirtti. Ekip bu verileri indirip değerlendirdiğinde Bursa ve Konya bölgelerinde belirgin düşey hareketler saptandı.
Bursa Ovası'ndaki çökme
Çalışmada Bursa Ovası'nın özellikle dikkat çektiğini söyleyen Kutoğlu, ovada tespit edilen iki kırmızı bölgenin düşey harekete işaret ettiğini belirtti. Buna göre Bursa Ovası yılda yaklaşık 6 santimetre kadar çöküyor. Kutoğlu, bu hareketin yıllara sari olarak devam etmesi halinde örneğin 10 yıl sonra toplamda 60 santimetreye ulaşabileceğini vurguladı.
Uludağ'da yükselme
Analizde dikkat çeken bir başka bulgu da Uludağ bölgesi oldu. Kutoğlu'nun aktardığına göre Uludağ yılda ortalama 2 santimetre kadar yükseliyor, yani dağın boyu zaman içinde uzuyor.
Konya Ovası'ndaki deformasyon
Konya Ovası'nda da benzer deformasyonlar gözlemlendi. Kutoğlu, Konya'da bazı bölgelerde 5 ile 10 santimetre arasında düşey çökmeler olduğunu aktardı. Ayrıca bölgedeki hareketin yalnızca yeraltı suyu çekilmesine bağlı olmadığını, yılda 4 cm kadar batıya doğru bir tektonik hareketin de bulunduğunu ifade etti. Konya Ovası'nın zemin yapısının yoğun kireçtaşı içermesi nedeniyle obruk oluşumlarının gündeme geldiği hatırlatıldı.
Riskler ve kentsel planlama uyarısı
Prof. Dr. Kutoğlu, Bursa'da obrukların Konya kadar gündemde olmayabileceğini ancak devam eden düşey hareketlerin yapısal hasar riskini artıracağını belirtti. Farklı deformasyonların binaların taşıyıcı sistemlerine sirayet etmesi durumunda çatlaklar ve ciddi yapısal tehditler ortaya çıkabileceği uyarısı yapıldı. Ayrıca bu hareketlerin yer kabuğundaki zorlanmaları artırarak farklı jeolojik risklerin de tetiklenebileceği ifade edildi.
Kutoğlu son olarak bu verilerin kent planlamasında mutlaka dikkate alınması gerektiğini vurguladı.
PROF. DR. ŞENOL HAKAN KUTOĞLU, AVRUPA UZAY AJANSI'NIN SENTİNEL UYDULARINDAN ELDE EDİLEN VERİLERLE YAPILAN ÇALIŞMADA, BURSA OVASI'NDA HER YIL YAKLAŞIK 6 SANTİMETRELİK DÜŞEY ÇÖKME YAŞANDIĞINI AÇIKLADI
