Definecilerin Parçalamak İstediği 1800 Yıllık Kibele Heykeli İçkale Müzesinde
Jandarma tarafından kurtarılan ve 1935 yılında Şanlıurfa’dan getirilen, kireç taşından yapılan 1800 yıllık Kibele heykeli, Diyarbakır Müzesi'nin "Medeniyetler Yolu" projesi kapsamında restore edilip müze bahçesinde ziyarete açıldı.
Restorasyon ve sergileme
1934 yılında kurulan ve Türkiye’nin en eski müzelerinden biri olan Diyarbakır Müzesi, "Medeniyetler Yolu" Projesiyle depolardaki eserleri kamuya sunmaya devam ediyor. Proje çerçevesinde dokuz heykel müze bahçesinde yer aldı. Bu eserlerden biri, 1935’te Şanlıurfa’dan getirilen ve Kibele’yi tasvir ettiği düşünülen kireç taşı heykeldir.
Heykel, müzeye getirildikten sonra restoratörler tarafından titiz bir çalışmayla onarıldı; baş kısmı gövdesine birleştirilerek eser yeniden bütün hale getirildi ve bahçede sergilenmeye başlandı.
Definecilerin saldırısı ve kurtarılması
Diyarbakır Müze Müdür Vekili Müjdat Gizligöl, eserin geçmişte defineciler tarafından çalınmak istenirken üç parçaya ayrılmak üzere kesilmeye çalışıldığını, ancak jandarma ekiplerinin müdahalesiyle kurtarıldığını aktardı. Gizligöl, arka kısımda bu parçalama girişimine dair iki iz bulunduğunu, kaçakçıların önce baş kısmını kestiğini, ikinci kısma geçtikleri sırada ise jandarma tarafından yakalandıklarını söyledi.
Gizligöl ayrıca Diyarbakır Müzesi'nin 1934 kuruluş tarihine değinerek, müzenin o dönem çevre iller için bölge müzesi işlevi gördüğünü ve çevre illerden kazılar veya kaçakçılık sonucu ele geçirilen eserlerin müzeye getirildiğini belirtti.
Figürün kökeni ve özellikleri
Müzede sergilenen eser, Şanlıurfa taşından yapılmış, dikdörtgen formda bir heykeldir. Heykelin derin, yuvarlak bir niş içinde yer alan kadın figürünün büyük olasılıkla Kibele'yi tasvir ettiği düşünülüyor. Figürün ön kısmında iki çocuk figürü yer alır; kolları göbek hizasında birleşmiş şekilde betimlenmiştir. Ancak yüz kısımlarının tahrip olması nedeniyle çocuklara ilişkin ayrıntılı bilgi edinilememiştir.
Kibele kültünün kökeni Neolitik Döneme kadar uzanmaktadır; bu kültün en erken örnekleri Çatalhöyük’te görülür ve Neolitik dönemden günümüze dek çeşitli uygarlıklarda benzer figürlerle karşılaşılmaktadır.
Tüm vatandaşlara çağrı: Kültür varlıklarına karşı duyarlı olunması, herhangi bir yerde kültür varlığına rastlanması halinde en yakın müzeye bildirim yapılmasının önemine vurgu yapıldı.
DİYARBAKIR MÜZESİ’NİN “MEDENİYETLER YOLU” PROJESİ KAPSAMINDA, 1935 YILINDA ŞANLIURFA’DAN GETİRİLEN VE DEFİNECİLER TARAFINDAN PARÇALARA AYRILMAK İSTENİRKEN JANDARMA TARAFINDAN KURTARILAN KİREÇ TAŞINDAN YAPILAN KİBELE HEYKELİ, RESTORE EDİLEREK MÜZE BAHÇESİNDE SERGİLENMEYE BAŞLANDI.
