Dergul Tahini Tesciliyle Şırnak'ta Susam Ekimi ve Hasadı Arttı
Tescil sonrası talep, üretimi genişletti
EKREM PAYAN - Şırnak'ta, Dergul tahininin coğrafi işaret olarak tescil edilmesinin ardından tahinin ham maddesi olan susamın üretim alanı genişledi.
Türk Patent ve Marka Kurumunca 2 yıl önce tescillenen ve tarihi su değirmenlerinde hazırlanan Dergul (Kumçatı beldesinin eski ismi) tahinine rağbet artınca yöredeki çiftçiler, bu yıl ikinci ürün olarak susam ekimine ağırlık verdi.
Kumçatı beldesi ve civar köylerinde, Gabar ve Cudi Dağı eteklerindeki arazilerde üreticiler, Kürtçe ezgiler eşliğinde oraklarla susam hasadı yapıyor. Tarım ve Orman İl Müdürü Oktay Sezgin, susam hasadının imece usulüyle gerçekleştirildiğini belirtti.
Sezgin, susamdan yapılan Dergul tahininin 2023 yılında tescillendiğini ve bu tescille tahinin bölge illerinde de tercih edilmeye başlandığını vurguladı. Tahinin katma değerli bir ürün olduğunu ifade eden Sezgin, şunları aktardı:
TÜİK verilerine göre ilimizde ortalama 2 bin 500 dekar ekim alanında 175 ton susam üretimi olmuş. Bu yıl yaklaşık 5 bin dekar ekim alanında 300 tonun üzerinde ürün beklediklerini söyledi. Sezgin, bölgedeki su değirmenlerinin yenilenmesi ve altyapının güçlenmesiyle üretimin artacağını kaydetti.
Sezgin, yağışların az olmasına rağmen üreticilerin susamı tercih ettiğini, ekim alanının 5 bin dekara çıktığını ve hasadın ekim ayı sonuna kadar imece usulüyle süreceğini belirtti.
Bölge halkı geleneksel yöntemlerle üretimi sürdürüyor
Merkeze bağlı Koçbeyi köyünden tahin üreticisi Selahattin Demir, köy halkı ve akrabalarıyla birlikte ezgiler eşliğinde susam hasadı yaptıklarını anlattı. Demir, makine yerine eski usul oraklarla hasat yaptıklarını, ardından dövme, soyma, kurutma ve taşta kavurma aşamalarının suyla çalışan değirmenlerde gerçekleştirileceğini söyledi.
Demir, tescilli tahinin vatandaşlar tarafından beğenilmesi ve tüketilmesinin köylülerin susam ekimini artırdığına dikkat çekti. Demir'in ifadeleri şöyle:
"Burası 'tahin köyü' olmaya aday. Susam 156 yıllık tarihi su değirmenlerinde öğütülüyor ve tescilli tahin halini alıyor. Kültürümüzün bir parçası susam ve tahin üreticiliği. Sürekli bu üretimi artırmak istiyoruz. Tescilli tahinimiz tamamen organik olarak üretiliyor. Coğrafi işaret belgesi vatandaşa güven veriyor, bu nedenle üretim ve ekim artmış."
Hasada katılan köy sakinlerinden Hacı Sanrı da akrabaları tarafından ekilen susamın hasadına destek için geldiklerini, yöresel ezgilerle ve oraklarla eski usulde hasat yaptıklarını söyledi.
Şırnak'ta, Dergul tahininin coğrafi işaret olarak tescil edilmesinin ardından tahinin ham maddesi olan susamın üretim alanı genişledi. Gabar ve Cudi Dağı eteklerinde yetiştirilen, tescilli Dergul tahininin ham maddesi olan susamda imece usulüyle hasat yapılıyor.
