Ersoy: ICOM Kırmızı Liste-Türkiye tanıtıldı
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Muğla'nın Bodrum ilçesindeki otelde düzenlenen "Uluslararası Müzeler Konseyi (ICOM) Risk Altındaki Kültür Varlıkları Kırmızı Listesi: Türkiye" tanıtım programında konuştu.
Kaçakçılıkla mücadelede elde edilen kazanımlar
Ersoy, kültür varlığı kaçakçılığını eserleri bağlamından koparan ve bilimsel verileri yok eden organize bir suç olarak nitelendirerek, Türkiye'nin bu konudaki mücadelesini hem ulusal hem uluslararası düzeyde kararlılıkla sürdürdüğünü söyledi. Bakan, "Son 8 yılda 9 binden fazla kültür varlığımızın iade edilmesini sağladık" dedi ve farklı ülkelerle imzalanan anlaşmaların bu başarıda belirleyici olduğunu vurguladı.
Ersoy, ABD ile yürütülen yakın işbirliği sayesinde Marcus Aurelius heykeli dahil pek çok eserin ülkeye döndüğünü; haziran ayında İsviçre makamlarıyla gerçekleştirilen işbirliği sonucu ele geçirilen 7 tarihi eserin iadesinin sağlandığını belirtti.
Kırmızı Liste'nin işlevi ve hazırlık süreci
Bakan, ICOM Kırmızı Liste'nin kayıp eserlerin envanteri olmadığını, aksine kaçakçılık riski yüksek eser türlerini tanımlayan ve kolluk kuvvetleri, gümrük birimleri, müze profesyonelleri ile sanat piyasası aktörleri için rehber görevi gören bir farkındalık aracı olduğunu söyledi. Ersoy, söz konusu listenin ICOM uzmanları ve müzecilerin birlikte yürüttüğü titiz bir çalışmanın ürünü olduğunu belirtti.
Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi tarafından yapılan analizlerle, kolluk kuvvetlerince en çok hangi eser tiplerinin yakalandığı ve yurt dışında en sık hangi eserlerin tespit edildiğine dair veriler değerlendirildi; böylece hangi eserlerin daha fazla risk altında olduğu ortaya kondu. Çalışmaya katkı veren kurumlar arasında İstanbul Arkeoloji Müzeleri, İstanbul Türk ve İslam Eserleri Müzesi, Ayasofya Tarih ve Deneyim Müzesi, Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi, Afyonkarahisar, Antalya, Çorum, Edirne, Erzurum, Tunceli ve Van müzeleri ile İstanbul Türkiye Yazma Eserler Kurumu yer aldı.
Operasyonel başarılar ve toplumsal farkındalık
Ersoy, 2020 yılında kurulan Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi Başkanlığı'nın sadece operasyonel değil, aynı zamanda halka yönelik farkındalık çalışmalarında da aktif olduğunu belirtti. Bakan, güvenlik güçlerinin operasyonları sayesinde son 5 yılda 900 bini aşkın eserin yurt dışına çıkarılmadan müzelere kazandırıldığını kaydetti.
Türkiye'nin İran, Irak, Kazakistan, Mısır, Peru ve Çin gibi ülkelere önemli eser iadeleri gerçekleştirdiğini hatırlatan Ersoy, kültürel mirasın korunmasının uluslararası işbirliği gerektirdiğini vurguladı ve ICOM, kolluk kuvvetleri ile kültür profesyonellerinin ortak iradesinin bu mücadelenin temelini oluşturduğunu söyledi.
Uluslararası destek ve program
Bakan Ersoy, projenin finansmanının Amerika Birleşik Devletleri Büyükelçiliği tarafından sağlandığını ve desteğin American Research Institute Türkiye Ofisi aracılığıyla Bakanlığa aktarıldığını belirtti. Kırmızı Liste'nin kültür varlığı kaçakçılığıyla mücadelede hem Türkiye'ye hem de uluslararası topluma ciddi katkı sunacağını ifade etti.
Programda ICOM Başkanı Emma Nardi ve ABD Ankara Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Brian Stimmer de konuştu. Etkinlik panellerle devam ediyor ve yarın düzenlenecek farklı etkinliklerin ardından sona erecek.
Ersoy konuşmasını, kültür varlıklarının geçmişimizin, kimliğimizin ve geleceğimizin taşıyıcıları olduğunu hatırlatarak; "Onları korumak, insanlığın ortak değerlerini korumaktır" sözleriyle tamamladı.
