Filipinler'den Çin'in Scarborough Sığı Kararına Sert Tepki
Filipinler, Çin'in Güney Çin Denizi'ndeki ihtilaflı alanlardan biri olan Scarborough Sığı'nı "ulusal doğa koruma alanı" ilan etmesine tepki gösterdi ve Pekin hükümetinden kararın derhal geri çekilmesini istedi.
Resmi Açıklama ve Diplomatik Adım
Filipinler Dışişleri Bakanlığı'nın Filipinler Haber Ajansı (PNA) aracılığıyla yaptığı açıklamada, Çin'in "Huangyan Adası" olarak adlandırdığı sığlığı bu statüye kavuşturmasının uluslararası hukuka aykırı olduğu vurgulandı. Açıklamada, kararın geri çekilmesi ve Çin'in uluslararası hukuk yükümlülüklerine uyması talep edildi; ayrıca Çin'e resmi diplomatik protesto notası verileceği bildirildi.
Çin Devlet Konseyi, söz konusu sığlığın "ulusal doğa koruma alanı" statüsünün onaylandığını açıklamış ve yeni statünün bölgenin doğal ekosistem çeşitliliğini, istikrarını ve sürdürülebilirliğini korumayı amaçladığını ifade etmişti.
Scarborough Sığı'nın Konumu ve Tarihçesi
Üçgen biçimli ve ortasında lagün bulunan deniz formasyonu Scarborough Sığı, Güney Çin Denizi'nin doğusunda, Filipinler'in kuzeyindeki Luzon Adası'na 120 deniz mili (222 kilometre) mesafede yer alıyor. Filipinler bu alana "Panatag" adını verirken, Çin aynı sığılığa "Huangyan" demektedir.
Bölge, iki ülkenin çatışan egemenlik iddialarını seyrüsefer faaliyetleriyle sergilediği kritik bir nokta olmayı sürdürüyor. 2012'de Filipinler Sahil Güvenliği'nin kaçak avlanma gerekçesiyle 8 Çin balıkçı gemisini alıkoyma girişimi, Çin Sahil Güvenliği'nin müdahalesiyle gerilime dönüşmüş ve ardından Çin, resifin kontrolünü ele geçirmişti.
Güney Çin Denizi'ndeki Geniş Anlaşmazlık
Güney Çin Denizi, İkinci Dünya Savaşı sonrası dönemde kıyıdaş ülkeler arasında egemenlik anlaşmazlıklarının odağında yer alıyor. Çin, 1947'de yayımladığı harita ile bölgenin yaklaşık %80'i üzerinde egemenlik iddiasında bulunurken, bölge yeraltı kaynakları açısından zengin olduğu için Filipinler'in yanı sıra Vietnam, Brunei ve Malezya de hak iddia ediyor.
Çin'in ihtilaflı adalarda üsler inşa etmesi ve hem askeri unsurlar hem de sivil gemi filolarıyla bölgedeki varlığını güçlendirmesi, bölge ülkelerinin yanı sıra ABD tarafından da eleştiriliyor. Hollanda'nın Lahey kentindeki Daimi Tahkim Mahkemesi, 2016'da Filipinler'in başvurusu üzerine verdiği kararda, Çin'in Güney Çin Denizi'ndeki tek taraflı egemenlik taleplerinin yasal olmadığına hükmetmişti.
Filipinler'in Çin'e yönelik çağrısı ve Çin Devlet Konseyi'nin onayı, Scarborough Sığı çevresindeki gerilimi yeniden gündeme taşıdı.
