FLNKS, Bougival Anlaşması'nı Reddetti — Yeni Kaledonya'da Gerilim
Kanak Sosyalist Ulusal Kurtuluş Cephesi (FLNKS), Fransız kolonisi Yeni Kaledonya'da temsilcileri ile Paris hükümeti arasında 12 Temmuz'da imzalanan Bougival Anlaşması'nı reddettiklerini açıkladı. FLNKS Siyasi Büro üyesi Dominique Fochi, Noumea'da düzenlenen basın toplantısında anlaşmanın Kanakların mücadele temelleri ve kazanımlarıyla çeliştiğini vurguladı.
Bougival Anlaşması ne öngörüyordu?
Fransa'nın Bougival kentinde 12 Temmuz'da imzalanan anlaşma, "Fransa bünyesinde özel statülü bir Yeni Kaledonya devleti kurulması"nı öngörüyordu. 13 sayfalık metinde Yeni Kaledonya'nın Fransa'ya bağlı bir devlet statüsü kazanması ve Yeni Kaledonya vatandaşlığının oluşturulması kararlaştırıldı.
Anlaşma ile ada doğumlulara ve adada 15 yıl kesintisiz ikamet etmiş olanlara seçimlerde oy kullanma hakkı tanınması, ayrıca adadaki nikel kaynaklarının kullanımına ilişkin stratejik bir plan uygulanması ve anlaşma konusunda yerlilerin fikrine başvurmak üzere referandum yapılması üzerinde mutabık kalınması öngörülmüştü.
Tein ve FLNKS'in tepkisi
FLNKS Başkanı Christian Tein, Yeni Kaledonya'ya giriş yasağı bulunan ve hareketin olağanüstü kongresine gönderdiği mektupta, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron tarafından "dayatıldığı" ileri sürülen anlaşmanın açık ve kesin bir dille reddedilmesini istedi. Tein ayrıca anlaşma müzakerelerine davetli listesinde olmadığı gerekçesiyle sürece dahil edilmediğini belirtti.
Tein, 2024'te başlayan bağımsızlık protestolarındaki rolü nedeniyle Paris'te tutuklanmış; aylar süren tutukluluğun ardından Haziran 2025'te adli kontrol şartıyla serbest bırakılmıştı.
Protestolar, bastırılma ve sonuçları
Fransız ana karasından yaklaşık 17 bin kilometre uzaklıktaki Ada'da bağımsızlık yanlıları, Paris'in Noumea Antlaşması (1988)'na aykırı olduğu iddia edilen anayasal düzenlemeye karşı harekete geçmişti. Özellikle en az 10 yıldır Ada'da yaşayan Fransızların seçimlerde oy kullanabilmesini sağlayacak girişim tepki çekti.
13 Mayıs 2024'te başlayan ve güvenlik güçlerinin müdahalesiyle bastırılan protestolarda düzenlenen operasyonlarda 13 kişi hayatını kaybetti. Bu gelişmelerin ardından Paris yönetimi, bağımsızlık yanlılarıyla masaya oturdu ve Bougival süreci başlamıştı.
FLNKS'in anlaşmayı reddetmesi, Yeni Kaledonya'nın kurumsal geleceğini ve ada içindeki diyalog sürecini belirsizliğe sürüklerken, taraflar arasındaki gerilim devam ediyor.
