Gazze'de sağlık altyapısı çöküyor: En az 1.581 sağlık çalışanı öldü
NUR EBU IYŞE - Gazze Şeridi'nde 7 Ekim 2023'ten bu yana süren İsrail saldırılarında, Gazze hükümetinin paylaştığı verilere göre en az 1.581 sağlık çalışanı yaşamını yitirdi. Gazze Hükümeti Medya Ofisi Müdürü İsmail es-Sevabite, AA muhabirine verdiği bilgiyle saldırıların sağlık personelini doğrudan hedef aldığını belirtti.
Sevabite bu uygulamayı tam anlamıyla bir savaş suçu ve uluslararası insan haklarının ağır ihlali olarak niteledi ve saldırıların sağlık hizmetlerine erişimi yok ettiğini vurguladı.
Kayıpların dağılımı
Sevabite, öldürülen sağlık personeli arasında 157 doktor, 366 hemşire, 103 eczacı, 254 tıbbi asistan ve 611 idari sağlık personeli bulunduğunu açıkladı. Diğer kayıpların da farklı alanlarda görev yaptığı ifade edildi.
Tutuklamalar ve alıkoymalar
Gazze'de ayrıca sağlık personelinin alıkonulması da devam ediyor. Sevabite, 88'i doktor olmak üzere 362 sağlık personelinin alıkonulduğunu; alıkonulanlar arasında 132 hemşire, 72 sağlık asistanı ve 47 idari çalışan bulunduğunu bildirdi.
Öne çıkan yaşamını yitiren ve alıkonulan doktorlar
Adnan el-Burş - Şifa Hastanesi Ortopedi Bölüm Başkanı. Aralık 2023'te gözaltına alındı, Mayıs 2024'te İsrail hapishanesinde hayatını kaybetti. El-Avde Hastanesi'nde görev yapıyordu.
Muhammed Nimr Gazaat - Çocuk cerrahisi ve genel cerrahi uzmanı. 12 Mayıs 2024'te Deyr el-Belah'taki hava saldırısında diş hekimi oğlu Yusuf ile birlikte öldü. Şifa Hastanesi Çocuk Cerrahisi bölümünün kurucuları arasındaydı.
İyad er-Rantisi - Kadın hastalıkları uzmanı. Kemal Advan Hastanesine yapılan baskında gözaltına alındı; 17 Kasım 2024'te İsrail hapishanesinde işkence sonucu öldü.
Ömer Feravne - Kadın hastalıkları uzmanı. 15 Ekim 2024'te Tel el-Heva'daki evine düzenlenen hava saldırısında eşi, çocukları ve torunlarıyla birlikte yaşamını yitirdi. Gazze İslam Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretim üyesiydi.
Rafet Leb - Şifa Hastanesi Dahiliye Bölüm Başkanı. 18 Kasım 2024'te İsrail saldırısında öldü. Şeyh Hamed Rehabilitasyon ve Protez Hastanesinin yönetimini yürütüyordu.
Alıkonulan ve işkence gördüğü bildirilen sağlık görevlileri
Hüsam Ebu Safiyye - Kemal Advan Hastanesi Müdürü. 24 Aralık 2024'teki baskında tutuklandı. Daha önce 24 Kasım'daki saldırıda yaralanmasına rağmen görevini terk etmemişti. İsrail makamları Ebu Safiyye'yi şubat ayında 'yasa dışı savaşçı' iddiasıyla gözaltına aldı; işkence ve tıbbi ihmal iddiaları paylaşıldı.
Mervan El-Hams - Ebu Yusuf Neccar Hastanesi Müdürü, sahra hastanelerinin yönetiminden sorumluydu. 21 Temmuz'da doktorluk görevi sırasında gözaltına alındı; gözaltı sırasında ayağından yaralandığı ve nerede tutulduğuna dair bilgi bulunmadığı bildirildi.
Altyapı ve sağlık hizmetlerine yönelik hedeflemeler
İsrail saldırıları sağlık çalışanlarının hedef alınmasının ötesinde sağlık altyapısını da ağır şekilde tahrip etti. Gazze Sağlık Bakanlığı Genel Müdürü Münir el-Burş'un 12 Ağustos'ta paylaştığı verilere göre, 38 hastaneden yalnızca 15'i zor şartlar altında hizmet verebiliyor.
Hükümetin yayımladığı son istatistikler, 22 aylık süreçte Gazze'deki 38 hastanenin tamamının ya bombalandığını ya yıkıldığını ya da hizmet dışı bırakıldığını; ayrıca yaklaşık 82 tıp merkezi ve 164 sağlık kuruluşunun kullanılamaz hale geldiğini gösteriyor.
Raporlarda ayrıca İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze'nin çeşitli bölgelerinde yaklaşık 144 ambulansı hedef aldığı ve 54 sivil savunma aracının vurulduğu bildirildi. Kasıtlı saldırılar nedeniyle hizmet verebilen hastanelerde doluluk oranı %300 seviyelerine ulaştı.
Gazze'de sağlık gerçeği ve insani sonuçlar
Gazze'nin zaten kırılgan olan sağlık sistemi, bu koşullar altında felaket boyutuna ulaştı. Sağlık Bakanlığı birçok kez ilaç ve tıbbi malzeme eksikliğine bağlı ölümler yaşandığını açıkladı.
Bakanlık verilerine göre 18.000 yaralı rehabilitasyona ihtiyaç duyuyor; yaralılar arasında 4.800 ampütasyon vakası var ve bunların 718'i çocuk durumda. Hükümet Medya Ofisi, 22.000 hastanın yurt dışında tedaviye ihtiyaç duyduğunu ancak İsrail'in izin vermediğini bildirdi.
Ayrıca 12.500 kanser hastası tedavi engellemeleri nedeniyle ölüm riskiyle karşı karşıya bulunuyor; 350.000 kronik hastanın ilaç girişinin engellenmesi nedeniyle ciddi sıkıntılar yaşadığı belirtiliyor.
Yerinden edilme ve kötü beslenme, bulaşıcı hastalıkların yayılmasını hızlandırdı: Gazze hükümetine göre 2.136.000 kişi bulaşıcı hastalıklara yakalanırken, 71.338 kişi hepatit oldu. Beslenme yetersizliği artışı nedeniyle geçen hafta hükümet, 1,2 milyon çocuğun ciddi gıda güvensizliği içinde olduğunu açıkladı.
Sonuç: Gazze'de sağlık çalışanları, hastaneler ve sağlık altyapısı yoğun şekilde hedef alınmış; bu durum hem yaşam kayıplarını artırmış hem de hayatta kalanların tıbbi bakıma erişimini neredeyse imkansız hale getirmiştir.
