Gümrüklerde Dijital Dönüşüm: İç Gümrük Saha Takip ve Yapay Zeka Hamlesi
SEDA TOLMAÇ - Ticaret Bakanlığı, gümrük işlemlerinde verimliliği artırmak amacıyla dijital teknolojiler ve yapay zekâ uygulamalarını hızlandırıyor. AA muhabirinin, Bakanlık tarafından hazırlanan "2025 Yılı Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu"ndan derlediği bilgilere göre, tarife tespitinden araç takip sistemlerine kadar birçok yenilik yıl sonuna kadar hayata geçirilmeyi hedefliyor.
Hedefler ve öncelikler
Rapora göre amaç, uluslararası ticaretin daha hızlı ve güvenli yürütülmesi, işletmelerin rekabet gücünün güçlendirilmesi ve tüketici haklarının korunması. Bu çerçevede bazı çalışmaların yıl sonuna kadar tamamlanması, bazı yeni uygulamaların ise devreye alınması öngörülüyor. Ayrıca, halihazırda devam eden nihai gözden geçirme soruşturmalarından en az 14'ünün yıl sonuna kadar sonuçlandırılması planlanıyor.
Tarife ve tarımsal önlemler
Tarımsal ürünlerdeki gelişmeler yakından takip edilecek; yerli üretim, dış ticaretin durumu ve gıda fiyatları dikkate alınarak gerektiğinde gümrük vergilerinde düzenleme yapılabilecek. Avrupa Birliği ve Birleşik Krallık ile yapılan anlaşmalar kapsamında mısır için Aralık ayında tarife kontenjanları dağıtılacak.
İhracat ve Uzak Ülkeler Stratejisi
Ticaret Bakanlığınca 2022'de ihracatçıların hizmetine sunulan Uzak Ülkeler Stratejisi kapsamında 18 ülkeye yönelik, finanstan standardizasyona, lojistikten tanıtıma kadar toplam 328 faaliyete ilişkin çalışmalar sürdürülecek.
Serbest bölgelerde dijitalleşme: SBBUP API
Serbest bölgelerin dijitalleşmesine yönelik çalışmalara hız veriliyor. Serbest Bölgeler Bilgisayar Uygulama Programı (SBBUP)'ın, Serbest Bölgelerin Mekansal Yönetimi Otomasyonu ile uyumlu hale getirilmesi ve sistemler arasında veri görüntüleme ile aktarımını sağlamak amacıyla "SBBUP API" geliştirilmesi planlanıyor.
Gümrük sahalarında saha takip ve analiz programları
Gümrük sahalarında hız ve etkinliğin artırılması için teknolojik çözümler devreye alınıyor. Kara sınır kapılarında sahada bekleyen anlık araç sayısının tespiti ile ortalama araç sayısı ve işlem sürelerinin izlenmesini hedefleyen Gümrük Kapıları Saha Analiz Programı'nın ilk aşaması tamamlandı ve programın pilot bir bölge müdürlüğünde test edilmesi planlanıyor.
Ayrıca kara yolu işlemlerinin yoğun olduğu gümrük müdürlükleri başta olmak üzere, sahadaki işlemlerin etkinliğini ve takibini sağlamak amacıyla gümrük sahasına giriş ve çıkış yapan taşıtların takibine yönelik İç Gümrük Saha Takip Programı çalışmalarına devam ediliyor.
Tarife tespitinde yapay zekâ
Ticaret işlemlerini kolaylaştırmak amacıyla Tarife Tespitinde Yapay Zeka Teknolojisinin Kullanımı Projesi başlatıldı. Projenin geliştirilmesine yönelik analiz çalışmaları sürüyor ve yeni teknolojilerle gümrük süreçlerinin daha da hızlanması hedefleniyor.
Yeni teknolojiler ve yapay zekâ uygulamalarıyla birlikte gümrük işlemlerinin kolaylaştırılması ve ticarette verimliliğin artırılması bekleniyor.
