Fidan: AB ilişkileri, Rusya-Ukrayna müzakereleri ve Türkiye'nin rolü
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Brüksel'de NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı sonrası yaptığı açıklamada, AB ülkelerinin büyük çoğunluğuyla ilişkilerin iyi düzeyde olduğunu ve Türkiye'nin Rusya-Ukrayna barış müzakereleri için en uygun konumda bulunduğunu vurguladı.
Fidan, AB yetkilileriyle gerçekleştirilen görüşmelere ilişkin olarak Kaja Kallas ve Genişleme Komiseri Marta Kos ile detaylı müzakereler yaptıklarını belirtti. Kos'un sadece genişleme değil bağlantısallık konularını da yürüttüğünü, Kafkasya ve Orta Asya gibi bölgelere ilişkin somut projelerin gündemde olduğunu aktardı.
AB üyeliği: Blokajların kaldırılması gerekiyor
Türkiye-AB ilişkilerine dair değerlendirmesinde Fidan, üyelik sürecine ivme kazandırmak için bazı fasılların açılması ve 2019’da alınmış kararların kaldırılması gerektiğini söyledi. Ayrıca Gümrük Birliği, vize serbestisi ve Avrupa Yatırım Bankası'nın Türkiye'deki faaliyetlerinin tam olarak başlaması gibi temel başlıklarda çalışmalar yürütüldüğünü ifade etti.
Fidan, Türkiye'nin AB ile eşit bir aktör olarak farklı coğrafyalarda nitelikli işbirlikleri geliştirdiğini; Rusya-Ukrayna, Gazze ve Suriye gibi konuların hem Türkiye hem de AB için kritik önemde olduğunu belirtti. Afrika'da, özellikle Kuzey Afrika ve Sahra altı bölgede Türkiye'nin uzun süredir sürdürdüğü çabaların AB ve diğer küresel aktörlerle işbirliğine zemin oluşturduğunu kaydetti.
İkili ilişkiler ve GKRY engeli
Dışişleri Bakanı, Türkiye'nin AB üyesi ülkelerle ikili ilişkilerinin genel olarak olumlu seyrettiğini belirterek: "Bir-iki ülke hariç, AB üyesi ülkelerin hepsi ile ilişkilerimiz fevkalade" dedi. Üyelik sürecinin nihayete ermesi için bazı engellerin kaldırılması gerektiğini vurgularken, GKRY'nin süreci zaman zaman bloke etmesine dair ortakların şikayetlerini aktardı.
Fidan, kurumların işleyiş kuralları gereği birçok kararın oy birliğiyle alındığını; bunun suistimal edilmesinin ne zamana kadar süreceğinin sorgulanması gerektiğini ifade etti ve Türkiye'nin dış politikada kimsenin eline koz vermeden yoluna devam edeceğini söyledi.
Umut ve müzakere tekniği
Ukrayna'da barış müzakerelerinin sonuçlanmasına dair soruya Fidan, "Benim umudum devam ediyor" yanıtını verdi. Müzakerelerde en önemli hususun "masadan ayrılmamak" olduğunu belirtti; pozisyonlar ne kadar farklı olursa olsun uzlaşma niyetiyle masa etrafında kalınması halinde bir orta yol bulunabileceğini vurguladı.
Ayrıca, ABD Başkanı Donald Trump'ın Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un bu süreçte önemli rol oynayacağını düşündüğünü ve kendisinin yeterli kabiliyete sahip olduğunu söyledi. Fidan, ihtilafın Ukrayna'nın toprakları, Rusya'nın stratejik hedefleri ve Avrupa güvenliğini iç içe etkileyen çok katmanlı bir mesele olduğunu ekledi.
Barışın getireceği yeni sistem
Tarafların üzerinde durduğu noktalardan birinin de olası bir barış anlaşmasının Avrupa'nın savaş sonrası yeni sistemini ortaya çıkaracağı olduğu yönünde olduğunu aktaran Fidan, bu nedenle potansiyel bir anlaşmanın sadece savaşı durdurmayıp geleceğe dair yeni yapılar da getireceğini belirtti. Tarafların kimlerin ne alıp ne kaybedeceğine dair hesaplar yaptığını, bunun net hedeflere dönüştürülmesinin önem kazandığını ifade etti.
Türkiye'den ev sahipliği çağrısı
Fidan, taraflara Türkiye'nin doğrudan görüşmelere ev sahipliği yapma isteğini tekrar ilettiklerini söyledi: "Türkiye olarak doğrudan görüşmelere ev sahipliği yapma istediğimizi tekrar hatırlattık". Rusya'nın olumlu bir tutum sergilediğini; Ukrayna'nın da yakın zamanda olumlu bir pozisyon alacağını umduğunu belirtti. Türkiye'nin İstanbul'da geçen yaz üç defa düzenlediği toplantılarla ev sahipliğini ve toplantı yönetimini ispatladığını, tarafların bu toplantılardan memnun ayrıldığını ve somut sonuçlar elde edildiğini hatırlattı.
Karadeniz'de güvenlik ve ekonomik riskler
Karadeniz'de ticari gemilere yapılan saldırılar üzerine Romanya ve Bulgaristan dışişleri bakanlarıyla bir araya geldiklerini belirten Fidan, üç ülkenin Karadeniz'e kıyıdaş NATO üyeleri olarak bir çalışma grubu kurduğunu ve askerî/deniz kuvvetlerinin konuyla ilgilendiğini aktardı. Fidan, "Savaşın coğrafyası giderek yaygınlaşıyor" diyerek kullanılan yöntemler ve coğrafyanın genişlemesinin tehlikesine dikkat çekti.
Türkiye'nin Karadeniz'e en uzun sahili olan ülke olarak üzerine düşeni yaptığını söyleyen Fidan, seyrüsefer güvenliği, boru hatları, enerji ve fiber altyapı gibi konularda işbirliğinin önemine vurgu yaptı. Savaş koşullarının ekonomik fırsatları riske attığını, bu nedenle pratik tedbirler ve koordinasyon mekanizmaları geliştirme çalışmalarının sürdüğünü belirtti.
Son değerlendirme
Fidan, hem AB ile yürüyen dosyalarda ilerleme sağlanması gerektiğini hem de Türkiye'nin bölgesel krizlerde güvenilir, adil ve iyi bir ortak olarak rol oynamaya devam edeceğini ifade etti. Türkiye'nin güçlü özel sektörü ve dinamik nüfusuyla ortaklarına fırsatlar sunduğunu belirterek, çalışmalara kararlılıkla devam edeceklerini söyledi.
DIŞİŞLERİ BAKANI FİDAN: "BİR-İKİ ÜLKE HARİÇ, AB ÜYESİ ÜLKELERİN HEPSİ İLE İLİŞKİLERİMİZ FEVKALADE"
