İİT'nin Cidde Ortak Bildirisi: İsrail Kınandı, Devletlere Harekete Geçme Çağrısı
İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Olağanüstü Dışişleri Bakanları Konseyi Toplantısı'nın ortak bildirisi, Suudi Arabistan'ın Cidde kentindeki oturumun ardından yayımlandı. Bildiride, İsrail'in tutumu kınandı ve tüm devletler, İsrail’in Filistin halkına yönelik eylemlerini sürdürmesini engellemek amacıyla mümkün olan tüm hukuki ve etkili önlemleri almaya çağrıldı.
İsrail'in Uzlaşma Çabalarını Reddetmesi ve Operasyonları
Bildiride, İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırının başlamasından bu yana neredeyse iki yıl geçmesine rağmen arabulucuların uzlaşma çabalarına yanıt vermeyi reddetmesi ve inatçılığını sürdürmesinin, Gazze'deki askeri operasyonları genişletme ısrarının ve savaşı sona erdirme çağrılarını görmezden gelmesinin kınandığı belirtildi.
Bildiride ayrıca, İsrail'in Filistin tarafının kabul etmesine rağmen arabulucuların son önerisine yanıt vermeyi reddetmesi kınandı; "Bu öneri, rehinelerin ve esirlerin serbest bırakılması, ateşkesin sağlanması ve Gazze'deki insani felaketi gidermek için acil insani yardımın etkin bir şekilde ulaştırılması için önemli ve hayati bir anlaşma ile sonuçlanacaktı."
Ortak bildiride bu önerinin ABD'nin daha önce ortaya koyduğu önerilerle uyumlu olduğu ve "Savaşın sona erdirilmesi ve tüm rehinelerin istisnasız olarak serbest bırakılması için zemin hazırlayacağı" vurgulandı.
Sorumluluk, İnsanî Durum ve Ablukanın Kaldırılması
Bildiride, devam eden savaştan ve barış girişimlerinin kasıtlı olarak göz ardı edilmesinden İsrail'in tamamen sorumlu tutulduğu; bunun insani felaketin kötüleşmesine, rehinelerin ve esirlerin devam eden gözaltında tutulmasına ve sivillerin temel insani yardımdan mahrum bırakılmasına yol açtığı ifade edildi.
İİT, devletlerin Birleşmiş Milletler (BM) mekanizmalarıyla tam işbirliği içinde ve uluslararası hukuka uygun olarak, İsrail'in Gazze Şeridi'ne uyguladığı ablukayı sona erdirmek ve acil ihtiyaç içindeki Filistin halkına insani yardımın ulaşmasını sağlamak için etkili yasal ve pratik önlemleri derhal almalarının önemini vurguladı.
İsrail'e Karşı Alınabilecek Önlemler
Bildiride, tüm devletlerin İsrail’in Filistin halkına yönelik eylemlerini sürdürmesini engellemek amacıyla alabileceği tedbirler sıralandı: cezasızlığa son verme çabalarını destekleme, ihlal ve suçlardan sorumlu tutma, yaptırımlar uygulama, silah, mühimmat ve çift kullanımlı malzemeler dahil askeri tedariki askıya alma, diplomatik ve ekonomik ilişkileri gözden geçirme ve hukuki girişimlerde bulunma.
Ayrıca, İsrail'in üyelik şartlarını açıkça ihlal etmesi ve BM kararlarını sürekli olarak göz ardı etmesi nedeniyle İİT ülkelerinin, İsrail'in BM üyeliğinin BM Şartı ile uyumlu olup olmadığını daha ayrıntılı incelemeleri teşvik edildi ve İsrail'in BM üyeliğinin askıya alınması konusunda çabaların koordine edilmesi gerektiği belirtildi.
Kuruluşların Kullanımı, Yerleşimler ve Netanyahu'nun Açıklamaları
Bildiride, sözde "Gazze İnsani Yardım Vakfı'nın faaliyetleri de dahil olmak üzere işgalin araçları olarak kullanılan kuruluşların, insani yardımı kısıtlamak veya manipüle etmek için kullanılmasının şiddetle kınandığı; bunun Gazze Şeridi'ndeki Filistin halkına karşı kıtlık ve soykırımı sürdürmek için İsrail'in kullandığı bir tuzak ve suç aracı olarak görüldüğü ve bu kurum ile liderlerinin soykırım suçuna ortak olarak değerlendirildiği belirtildi.
Öte yandan bildiri, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun sözde "Büyük İsrail Vizyonu" ile ilgili "sorumsuz ve küstahça" açıklamalarının en şiddetli şekilde kınandığını; bu açıklamaların "devletlerin egemenliğine karşı aşırıcı söylemlerin, kışkırtmanın ve saldırganlığın bir uzantısı" olduğu ve uluslararası hukuku ile BM Şartı'nı ihlal ettiği vurgulandı.
Yerleşim Politikaları ve Batı Şeria
Bildiride, "işgal altındaki Kudüs'ün sözde E1 bölgesinde" yakın zamanda onaylanan 3 bin 400 adet yasa dışı yerleşim biriminin şiddetle kınandığı; bunun işgal altındaki Filistin topraklarının coğrafi ve demografik yapısını değiştirmeye yönelik yasa dışı bir girişim olduğu ifade edildi.
Bu eylemin iki devletli çözümün olasılığını zayıflattığı belirtilerek, uluslararası hukuk, BM kararları ve Uluslararası Adalet Divanı'nın ilgili danışma görüşü uyarınca İsrail işgali ve sömürge yerleşimlerinin sona erdirilmesi için çalışma çağrısı yapıldı. Ayrıca Batı Şeria'da yerleşimcilerin terör faaliyetlerinin tırmanması tehlikesine karşı uyarı yapılarak, yerleşimcilerin suçlarından sorumlu tutulmaları için gerekli adımların atılması gerektiğinin altı çizildi.
İİT'nin Organizasyonel Adımları
Bildiride ayrıca İİT'ye üye olmayan ülkeler ve bölgesel uluslararası örgütler için İİT Grubu kurulmasına ilişkin 51/9L.O. sayılı kararın göz önünde bulundurulacağı ve İİT Grubunun, Filistin meselesine ilişkin İslam Zirvesi ve Dışişleri Bakanları Konseyi kararları uyarınca kendisine tevdi edilen görevlerin uygulanmasına yönelik çabaların sürdürülmesi hususunda görevlendirileceği kaydedildi.
Sonuç olarak, ortak bildiri İsrail'i sorumlu tutarken uluslararası toplumdan Gazze ablukasını kaldırma, insani yardımı ulaştırma ve rehinelerin serbest bırakılması için acil ve etkili adımlar atmasını talep ediyor.
(Sürecek)
