İsrail'de Ultra-Ortodokslar Batı Kudüs'te 'Milyonluk yürüyüş' düzenledi
İsrail'in birçok bölgesinden gelen on binlerce Ultra-Ortodoks Yahudi (Haredi), Batı Kudüs merkezli bir protesto ile zorunlu askerliği protesto etti. Göstericiler, Yitzhak Navon tren istasyonunda toplanmaya başladı ve yürüyüş "Milyonluk yürüyüş" adıyla duyuruldu.
Gösterinin seyri ve etkileri
Çok sayıda hahamın destek çağrısı yaptığı gösteri nedeniyle Batı Kudüs'te tren seferleri askıya alındı; gösteriye katılımı zorlaştırmak amacıyla Tel Aviv'den Batı Kudüs'e yapılan bazı tren seferlerinin durdurulmasına Harediler tepki gösterdi. Ayrıca, Batı Kudüs'e giden bazı yollar araç trafiğine kapatıldı.
Gösterinin düzenlendiği şehirde hayatın neredeyse durduğu belirtilirken, güvenlik önlemleri kapsamında 2 bin polis görevlendirildi. İsrail polisi, gösteriye 300 bin kişinin katılmasını beklerken, Haredi kaynaklar bu sayının 500 bine kadar çıkabileceğini duyurdu.
Siyasi gerilim ve koalisyon krizi
Gösterinin, Başbakan Binyamin Netanyahu ile Ultra-Ortodoks partiler arasındaki süregelen krizin ortasında düzenlenmesi dikkat çekti. Yeşiva (Tevrat okulu) öğrencilerini zorunlu askerlikten muaf kılacak yasanın çıkmaması üzerine, hükümetteki Ultra-Ortodoks parti Şas daha önce görevlerinden istifa etmiş; geçen hafta milletvekillerinin koalisyondaki görevlerinden çekildiklerini açıklamışlardı.
Mevcut tartışma, Haredilerin askere alınması konusundaki yıllardır süren gerilimin yeni bir safhasını temsil ediyor. İsrail yasalarına göre 18 yaşını geçen herkes askerlik yapmakla yükümlüyken, Haredilerin muafiyeti uzun süredir gündemdeydi.
Yargı kararı ve hukuki zorunluluk
Gazze Şeridi başta olmak üzere Ekim 2023'ten bu yana artan güvenlik ihtiyacıyla birlikte Haredilerin askere alınması gündeme geldi. İsrail Yüksek Mahkemesi, 25 Haziran 2024 tarihli kararıyla Haredi erkeklerin zorunlu askerlikten muaf tutulmasının yasal dayanağının bulunmadığına ve askerliğe uygun olanların göreve alınması gerektiğine hükmetti.
Yasanın çıkarılmaması koalisyon içinde ciddi gerilimlere yol açtı; Meclis içindeki muhalefet ve ittifak sorunları devam ederken, İsrail Meclisi Dışişleri ve Savunma Komitesi Başkanı Yuli Edelstein'in hazırladığı taslağın talepleri karşılamadığı belirtilince, Degel HaTorah ve Agudat Israel partilerinin oluşturduğu Birleşik Tevrat Yahudiliği İttifakı, 7 milletvekiliyle hükümetten istifa etti. Bunun üzerine Şas'ın hükümetten çekilme kararı, Netanyahu hükümetini azınlık hükümetine dönüştürdü.
On binlerce Haredinin katıldığı bu gösterilerin, son yıllarda ülkede düzenlenen en büyük dini protestolardan biri olduğu vurgulanıyor.
İsrail’in Batı Kudüs kentinde on binlerce Ultra-Ortodoks (Haredi) Yahudi, zorunlu askerlik uygulamasını protesto etti. “Milyonluk Yürüyüş” adıyla bir araya gelen göstericiler, Haredilerin askerlikten muaf tutulmasını öngören bir yasa talep ederek kentin bazı cadde ve yollarını trafiğe kapattı.
