İsrail'in Gazze Saldırıları: 67 bin 173 Ölü, 70 Milyar Dolar Hasar
AA muhabirinin derlediği ve Gazze'deki hükümetin Basın Ofisi ile Sağlık Bakanlığı verilerine dayanan raporlar, 8 Ekim 2023'ten bu yana süren saldırıların Gazze'de insanlık ve altyapı üzerinde yıkıcı etkiler bıraktığını ortaya koyuyor.
Can kaybı ve yaralanmalar
Basın Ofisi verilerine göre, saldırılarda 67 bin 173 Filistinli hayatını kaybetti; 169 bin 780 kişi yaralandı ve 9 bin 500 kişi kayıp ya da enkaz altında. Raporda, hayatını kaybedenler arasında 20 binden fazla çocuk bulunduğu, bunlardan 1.015'inin bir yaşın altında ve 450'sinin yenidoğan olduğu belirtildi.
Saldırılarda ölenler arasında 12 bin 500 kadın ve 9 binden fazla Filistinli anne yer alırken, Sağlık Bakanlığı sadece hastanelere ulaştırılan cenazeleri kaydettiklerini, Basın Ofisi'nin ise enkaz altındakiler dahil tüm can kayıplarını içerdiğini belirtiyor.
Raporda ayrıca 22 bin 426 Filistinli babanın öldüğü; bunun sonucu olarak 56 bin 348 çocuğun yetim, 21 bin 193 kadının ise dul kaldığı bildirildi. Toplu katliamlara maruz kalan 39 bin 22 aileden 2 bin 700 aile tamamen yok olurken (8 bin 574 kişi), 6 bin 20 aileden yalnızca bir kişi hayatta kaldı.
Eğitim ve akademi kayıpları da ağır: 13 bin 500 öğrenci, 830 öğretmen ve eğitim çalışanı ile 193 akademisyen ve araştırmacı hayatını kaybetti.
Açlık, soğuk ve sağlık krizleri
Basın Ofisi, İsrail'in Gazze'de açlığı silah olarak kullandığını belirterek, açlık nedeniyle 154 çocuğun dahil olduğu toplam 460 Filistinlinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Hava yardımı operasyonlarındaki hatalar nedeniyle 23 kişi yaşamını yitirdi.
Zorla yerinden edilenler arasında sığınma çadırlarında soğuktan ölen 14 çocuk olmak üzere toplam 17 kişi kaydedildi. Abluka ve kısıtlamalar nedeniyle 12 binden fazla hamile kadın düşük yaparken, böbrek hastalarının %42'si yaşam mücadelesini kaybetti.
Yaralanmalar, kronik hasarlar ve bulaşıcı hastalıklar
İki yıllık saldırılar sonucu Gazze'de 169 bin 679–169 bin 780 aralığında rapor edilen yaralı bulunuyor; yaralılardan 19 binden fazlası uzun süreli fizik tedaviye ihtiyaç duyuyor. Kayıtlarda 4 bin 800 amputasyon, 1.200 felç ve 1.200 görme kaybı vakası yer aldı.
Zorla yerinden edilme ve sağlıksız yaşam koşulları nedeniyle 2 milyon 142 bin bulaşıcı hastalık vakası tespit edilirken, 71 bin 338 kişi hepatit hastalığına yakalandı.
Alıkoymalar ve hedef alınan sivil personel
Basın Ofisi'ne göre İsrail ordusu, 8 Ekim 2023'ten bu yana Gazze'de 6 bin 700 Filistinliyi alıkoydu. Alıkonanlar arasında 362 sağlık çalışanı, 48 gazeteci ve 26 sivil savunma görevlisi bulunuyor.
Altyapı, konut ve ekonomik kayıplar
Hükümet verilerine göre İsrail ordusu Gazze'de yaklaşık %90 oranında yıkıma neden olurken, bu yıkım tesisleri, altyapıyı, hayati hizmetleri ve konutları hedef aldı. Raporda doğrudan maddi zararın 70 milyar dolar olarak hesaplandığı ifade edildi.
Konutlara ilişkin veriler şu şekilde: 268 bin konut tamamen yıkıldı, 148 bin konut oturulamaz hale getirildi, 153 bin konut kısmen yıkıldı; böylece 288 binden fazla Filistinli aile yerinden edildi.
Sağlık altyapısına yönelik olarak, raporda 38 hastanenin bombalandığı, yıkıldığı ya da hizmet dışı kaldığı; 96 sağlık merkezinin hedef alındığı belirtildi. Ayrıca yaklaşık 197 ambulans ve 61 arama-kurtarma/itfaiye aracı hedef alındı.
Eğitim altyapısında ise 668 okul binası doğrudan bombalandı (bu sayı Gazze'deki toplam okulların %80'ine tekabül ediyor); 165 okul, üniversite ve eğitim kurumunun tamamen, 392'sinin kısmen yıkıldığı kaydedildi.
Kültürel, dini alanlar ve mezarlıklar
Rapor, Gazze'de 835'ten fazla caminin tamamen, 180'den fazlasının kısmen yıkıldığını; üç kilisenin birden çok kez hedef alındığını aktarıyor. Şeritteki 60 mezarlıktan 40'ının yok edildiği ve mezarlıklardan 2 bin 450'den fazla cenazenin çalındığı bildirildi.
Ayrıca 247 resmi kurum binası, 292 spor tesisi ve sahası ile 208 arkeolojik ve kültürel alanın yıkıldığı kaydedildi.
Su, elektrik ve ulaşım altyapısı
Hükümet ofisi, saldırılar sonucu 725 ana su kuyusunun yıkıldığını veya hizmet dışı kaldığını, 134 tatlı su projesinin hedef alındığını bildirdi. Bu saldırılar sonucunda, çoğu çocuk olmak üzere 9 bin 400 Filistinlinin hayatını kaybettiği belirtildi.
Elektrik altyapısında yaklaşık 5 bin 80 kilometre elektrik şebekesi, 2 bin 285 dağıtım trafosu ve 253 bin abone sayacının yok edildiği; su ve kanalizasyon şebekelerinin her birinin 700 binden fazla metre uzunluğunda zarar gördüğü, ayrıca 3 milyondan fazla metre yol ve cadde ağının yok edildiği raporda yer aldı.
Sonuç
Gazze hükümetinin Basın Ofisi ve Sağlık Bakanlığı verileri, iki yılı aşkın sürede bölgede insani, sosyal ve ekonomik açıdan derin yaralar açıldığını gösteriyor. Rakamlar, can kayıpları, yaralanmalar, yerinden edilme ve altyapı tahribatının boyutunu ortaya koyuyor; raporlar arasındaki bazı farklılıklar ise kayıtlama yöntemlerindeki farklardan kaynaklanıyor.
Not: Bu metinde yer alan tüm özel isimler, tarihler ve sayısal veriler kaynak metinde verilen şekliyle korunmuştur.
