Kan Kanserlerinde CAR-T ve Kök Hücreyle Uzayan Yaşam Süresi
Transplantasyon ve Hücresel Tedaviler Derneği (THTD) tarafından düzenlenen 4. Transplantasyon ve Hücresel Tedaviler Kongresi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde (KKTC) bir otelde gerçekleştirildi. Kongrede kök hücre transplantasyonu, tümör aşıları, hücresel ve genetik tedaviler, CAR-T hücre tedavisi, immünoterapi ve kanserde destek tedavileri alanındaki güncel bilimsel gelişmeler paylaşıldı.
CAR-T ve hücresel tedavilerdeki kazanımlar
Transplantasyon ve Hücresel Tedaviler Derneği Kurucu Başkanı Prof. Dr. Fevzi Altuntaş, kongrede düzenlenen basın toplantısında bu yılın ana temasının 'Transplantasyon ve Hücresel Tedavilerde Mükemmeliyet: Güvenlik-Kalite-Erişim' olduğunu belirtti. Altuntaş, bireyselleştirilmiş tedavide hedeflerin güvenlik ve yaşam kalitesini ön plana aldığını, ayrıca 'CAR-T Hücre Tedavileri Kursu'nda CAR-T mimarisi, yeni kuşak yaklaşımlar ve kalite testleri gibi konuların ele alındığını aktardı.
Altuntaş CAR-T hücre tedavilerinin kan kanserlerinde kalıcı yanıtlar sağlayabildiğini vurgulayarak şunları söyledi: 'Yapılan bilimsel çalışmalar, bazı hastalarda 5 yılın üzerinde tedavisiz tam yanıtın alınabildiğini gösterdi. Örneğin, nüks ve dirençli bir kan kanseri türü olan multipl miyeloma hastalarının üçte birinde en az 5 yıl hastalığın ilerlemeden yaşadığı belirlendi.' Altuntaş, ayrıca 'Dünya genelinde en az 42 bin 500 hastaya CAR-T hücre tedavisi uygulandı. Bunların yaklaşık 5 bini Avrupa, 38 bini Amerika'da yapıldı.' bilgilerini paylaştı. Avrupa Kan ve Kemik İliği Transplantasyon Derneğinin son raporuna göre ileri hücresel tedavi uygulanan 6 bin 42 hastanın 4 bin 888'i CAR-T aldı.
Lenfoma tedavisinde kişiye özel yaklaşımlar
Dernek üyesi Prof. Dr. Burhan Turgut, lenfomalarda yeni tedavilerin umut verdiğini belirtti. Turgut, lenfomanın tedavi edilebilir bir kanser olduğunu, tedavi başarısında kişiye özgü, kanıta dayalı tedavi ve düzenli takibin esas olduğunu vurguladı. Yeni nesil 'bispesifik' antikorlarla elde edilen sonuçlara dikkat çeken Turgut, 'Bir lenfoma çeşidi için geliştirilen kişiye özel tedavilerle yaşam süresi uzarken, hastaların yaşam kalitesinde de ciddi oranlarda iyileşme tespit edildi' dedi. Ayrıca bir bispesifik antikorun kullanıldığı Faz 3 çalışmasında kök hücre nakline uygun olmayan nüks veya dirençli lenfomada genel sağ kalım üstünlüğü ve ölüm riskinde yüzde 41 azalma raporlandı.
Multipl miyelomda umut veren gelişmeler
Kongre Genel Sekreteri Doç. Dr. Tuğçe Nur Yiyenoğlu, multipl miyelomda yeni kuşak ilaçlar ve otolog kök hücre nakliyle başarı oranlarının arttığını bildirdi. Yiyenoğlu, 'Teclistamab, Talquetamab ve Elranatamab' gibi bispesifik antikorlarla yapılan çok merkezli çalışmalarda sağ kalım oranlarının yüzde 50'nin üzerine çıktığını, immünoterapi ile erken dönemde daha yüksek ve kalıcı yanıtlar elde edildiğini belirtti. Ayrıca bazı kombinasyonlarla minimal kalıntı hastalık oranlarının çok düşük olduğu, transplantasyon yapılan hastalarda beklenen yaşam süresinin 17 yılı aştığı vurgulandı.
Lösemi tedavisinde kök hücre ve takip vurgusu
Yiyenoğlu lösemi için 'Artık lösemisiz yaşam mümkün' değerlendirmesini yaparak modern ilaç tedavisinin tedavideki ilk basamak olduğunu ifade etti. Erken dönemde kontrol sağlandıktan sonra tekrarlama riski yüksekse elde edilen erken yanıtın sürdürülmesi gerektiğini, bu aşamada başkasından kök hücre nakli veya CAR-T gibi hücresel tedavilerin seçenekler arasında olduğunu anlattı. Yiyenoğlu, kök hücre naklinin en etkili tedavi yöntemlerinden biri olduğunu, ancak nakil sonrası yakın takip ve gerektiğinde acil müdahalenin hayati önem taşıdığını belirtti.
Kök hücre bağışçılığı çağrısı ve Türkiye'nin konumu
Dernek ve Kongre Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ali Erkurt, Türkiye'nin kök hücre transplantasyonunda gelişmiş ülkelerle aynı düzeyde olduğunu, bunun sonucu olarak komşu ve akraba ülkelerden çok sayıda hastanın Türkiye'ye tedavi için geldiğini söyledi. Avrupa Kan ve Kemik İliği Transplantasyon Derneğinin raporuna göre Avrupa'da 696 merkezde, 43 bin 902 hastada 47 bin 731 kök hücre nakli yapıldı. Türkiye'de kök hücre nakli merkez sayısı 100'ün üzerine çıkmış, yıllık nakil sayısı 6 binin üzerine ulaşmıştır. Erkurt, 'Herhangi bir sağlık sorunu olmayan 18-50 yaş arası gönüllüler kök hücre bağışçısı olabilir. GELİN GÖNÜLLÜ OLALIM, BİR HAYAT KURTARALIM' çağrısında bulundu. TÜRKÖK gönüllü bağışçı sayısının 1 milyonu aştığı ve nakil sayısının 30 bine yaklaştığı bilgisini verdi. Küresel veri tabanında 40 milyon üzerinde gönüllü verici ve yaklaşık 7 binin üzerinde kordon kanı ünitesi kayıtlıdır. Türkiye'de akraba dışı nakillerin yüzde 90'ı artık ulusal bankamız üzerinden karşılanmaktadır.
Klinik araştırmalar ve standart tedavi dengesinin önemi
Erkurt, immünoterapi, CAR-T hücre ve tümör aşısı gibi hücresel tedavilerin Türkiye'de klinik araştırmalar kapsamında uygulanmaya başlandığını ve bazı hematolojik kanserlerde derin, kalıcı yanıtlar sağladığını vurguladı. Yeni ilaçların rutin tedaviye girmesinin zaman alabildiğini, bu tedavilere erken erişimin klinik çalışmalara katılımla mümkün olduğunu belirterek, 'Kanserli her hastaya öncelikle standart tedavi uygulanmalı ancak standart dışına çıkmış her hastaya mümkün ise klinik araştırma seçeneği sunulmalıdır' dedi.
Sonuç: Kongre, CAR-T, bispesifik antikorlar, kök hücre nakli ve immünoterapi gibi yenilikçi ve kombine yaklaşımların kan kanserlerinde yaşam süresini ve yaşam kalitesini belirgin şekilde artırdığını ortaya koydu. Uzun dönem takip, kişiye özel tedavi ve klinik araştırmalara erişim, başarının anahtarları olarak öne çıkıyor.
Transplantasyon ve Hücresel Tedaviler Derneği (THTD) tarafından düzenlenen 4. Transplantasyon ve Hücresel Tedaviler Kongresi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde (KKTC) bir otelde yapıldı. Transplantasyon ve Hücresel Tedaviler Derneği Kurucu Başkanı Prof. Dr. Fevzi Altuntaş (sol 2), programda açıklamada bulundu.
