Kumçatı'nın Asırlık Değirmeninden Coğrafi İşaretli Tahin
Şırnak merkeze bağlı Kumçatı beldesinde 1850-1860 yıllarına uzanan tarihi bir su değirmeni, KOSGEB destekleriyle restore edilerek yeniden üretime geçti. Yenilenen değirmende, elektrik ve makineye bağımlı olmadan taş teknolojisiyle, katkı maddesi içermeyen yüzde yüz doğal coğrafi işaretli tahin üretiliyor.
Restorasyon ve KOSGEB desteği
Değirmenin aktif hale getirilmesi sürecinde KOSGEB Şırnak İl Müdürlüğü ile yürütülen işbirliği ve destek mekanizmaları belirleyici oldu. KOSGEB Şırnak İl Müdürü Ömer Güngör konuyla ilgili şu ifadeleri kullandı:
"Bize, burayı daha restore etmeden önceki halini gösterdi. Bu işletmeyi, tekrar aktif hale getirmek istediğini söyledi. 1850-1860’lı yıllardan kalma bir değirmen. KOSGEB’den bu konuda bize bir destek çıkar mı diye sohbet ettik. Biz de KOSGEB desteklerini anlattık. KOSGEB’in makine demirbaş anlamında bir desteğin olduğunu, girişimcilik destek programımız, iş geliştirme desteğimizin buna uygun bir model olduğunu, eğer böyle bir işletmeyi faal hale getirecekseniz destek sunabileceğimizi ilettik. Onlar da kolları sıvadılar ve başladılar. Çok şükür şu an neticelenmiş hali ile buradayız"
"Bu üretim geleneksel değil tamamen doğal"
KOSGEB yetkilisi, bölgenin coğrafi işaretli susam ve tahin mirasına dikkat çekti. Ömer Güngör'ün açıklaması aynen şöyle:
"Bulunduğumuz yerde susam coğrafi tescilli bir ürün ve burada üretimi gerçekleştirilen tahin de coğrafi tescilli. Ayrıca Kumçatı tahini ile bilinen bir yer Kumçatı beldesi. Doğal olarak böyle bir ürünü ülke içinde ve yurt dışında insanlar talep edecektir. Talep edildikçe de üretim konusunda onlara gerekli hizmeti sunacağız. Yurt dışına satışlar oluyor, yurt içinde çok çok fazla talep gördüğünü görüyoruz. Çünkü el değmemiş, dışarıdan herhangi bir katkı maddesi bulunmayan bir üründen bahsediyoruz. Eski bir üretim yönetimidir. Suyun çarklarını çevirdiği bir değirmen. Eski bir kavurma modeli, eski bir öğütme modeli ile yüzde yüz doğal bir tahinden bahsediyoruz. Özellikle belirtmek istiyorum, geleneksel bir üretim değil, tamamı ile doğal bir üretim"
Üretici gözüyle restorasyon ve üretim
İşletmeci Selahattin Demir, restorasyon öncesinde yaşanan zorluklara değinerek işletmenin markalaşma sürecini şu sözlerle anlattı:
"Biz ne yaptık burada, kültürümüze sahip çıktık, kültürümüzü yaşattık ve markalaştırdık, restorasyonumuzu yaptık. Türkiye’nin 81 iline gönderiyoruz. Taleplerimiz var. Avrupa’dan da talepler var. Biz insanların bunu tatmasını istiyoruz"
Elektriksiz, makinesiz üretim: Süreç ve çevre dostu model
Demir, üretim sürecini detaylandırdı:
"Susamlarımız, kendi sulak arazilerimizde ektiğimiz susamlarımız. Hasadı yapıldıktan sonra buraya getiriyoruz. Temizleme işleminden sonra taşta döverek soyuyoruz, taşta kavurduktan sonra yine taşta öğütüyoruz. Bütün aşamalar geleneksel ve o kültüre bağlı olarak yapılıyor. Tamamen su ile çalışıyor değirmenlerimiz. Elektrik yok, makine yok. KOSGEB bize destek oldu. KOSGEB’in makine desteği vardı bize. Paketlememizin tamamını KOSGEB destekledi. Zaten coğrafi işaretli bir ürün yapıyoruz. Türkiye’de yöntemi ile, mahreç alan tek ürün. Bazı yerler susamı ile alıyor. Ama biz geleneksel, doğal yöntem ile coğrafi işaret almış bir ürün yapıyoruz."
İşletme, sadece su gücüyle çalışan taş öğütme sistemiyle üretim yaparak hem geleneksel üretim tekniklerini yaşatıyor hem de çevre dostu bir model sunuyor. Ürün, Türkiye’nin 81 ili ve Avrupadan gelen taleplere yetiştiriliyor.
ŞIRNAK MERKEZE BAĞLI KUMÇATI BELDESİ'NDE 1850'LU YILLARA UZANAN TARİHİ BİR DEĞİRMENİN KÜLLERİNDEN DOĞAN COĞRAFİ İŞARETLİ TAHİN ÜRETİMİ, KOSGEB'İN MAKİNE VE GİRİŞİMCİLİK DESTEKLERİYLE YENİDEN HAYAT BULDU.
