Buzul Kayıpları Sıcaklıkların Artmasıyla Kritik Seviyeye Ulaştı
İzmir Bakırçay Üniversitesi Coğrafya Bölüm Başkanı Prof. Dr. Şermin Tağıl, iklim değişikliğinin en belirgin etkilerinden biri olan buzullardaki erimenin son yıllarda kritik düzeye ulaştığını, bunun kıyı bölgelerde su baskını riskini artıracağını dile getirdi.
Dünya Buzullar Günü ve Koruma Yılı
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu'nda Aralık 2022'de alınan kararla buzulların iklim ve hidrolojik döngüdeki hayati rolü ile yerel, ulusal ve küresel ekonomiler için önemine dikkat çekmek amacıyla 21 Mart "Dünya Buzullar Günü" ve 2025 yılı "Uluslararası Buzulların Korunması Yılı" ilan edildi.
Dünya Genelinde Buzul Kaybı
Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) tarafından yayımlanan yeni bir rapora göre dünya genelinde 275 binden fazla buzul, yaklaşık 700 bin kilometrekarelik alanı kaplıyor. Ancak buzul kayıpları, yılın en sıcak ve kurak dönemlerinde kış boyunca biriken buzul sularına bağımlı olan milyonlarca insanın su kaynaklarını tehdit ediyor.
WMO ve Dünya Buzul İzleme Servisi (WGSMS) raporlarına göre, geçen altı yılın beşinde kayıtlardaki en hızlı buzul erimesi yaşandı ve 2022-2024 döneminde tarihteki en büyük üç yıllık buzul kütlesi kaybı meydana geldi. WGSMS, Grönland ve Antarktika dışındaki buzulların 1975'ten bu yana toplam 9 trilyon ton kütle kaybettiğini tahmin ediyor.
Deniz Seviyesindeki Yükselme
Bilim dergisi Nature'da yayımlanan bir çalışmaya göre, 2000-2023 döneminde buzullar kalan kütlelerinin yüzde 5'ini kaybetti. Bu dönemdeki buzul erimeleri deniz seviyesinin 18 milimetre yükselmesine neden oldu. Eğer bu erime hızı devam ederse, Batı Kanada, ABD, İskandinavya, Orta Avrupa, Kafkaslar gibi bölgelerdeki birçok buzulun 21. yüzyılın sonuna gelmeden tamamen eriyeceği tahmin ediliyor.
Buzul Kaybının Nedenleri
Prof. Dr. Şermin Tağıl, iklim sisteminin önemli bir bileşeni olan buzullarda ciddi bir erime yaşandığını belirterek, "Buzul erimesi, küresel ısınmanın en gözle görülür etkilerinden biridir. Son 20 yılda sıcaklıkların artmasıyla bu doğal denge bozulmuş ve hemen her bölgede buzullar küçülmüş ya da tamamen yok olmuştur" dedi.
Sonuç ve Önlemler
Tahıl, buzul erimesinin kısa vadede aşırı hava olayları, habitat kayıpları ve sel risklerini beraberinde getirebileceğini ifade etti. Uzun vadede ise su kıtlığı ve zorunlu göç gibi sorunların tetiklenebileceğine dikkat çekti.
Ayrıca, buzul erimesini azaltmak için sera gazı emisyonlarının düşürülmesi gerektiğini belirten Tağıl, "Yenilenebilir enerjiye yönelmek, ormansızlaşmayı önlemek ve karbon yutağı olan ormanları korumak bu sürecin vazgeçilmez unsurlarıdır." dedi.
