Peru Kongresi 1980–2000 dönemi için af yasasını onayladı
Peru Kongresi, 1980–2000 iç savaş dönemindeki insan hakları ihlalleriyle ilgili olarak, yargılanmış veya hüküm giymiş güvenlik güçlerine yönelik bir af yasasını kabul etti.
Peru basınında yer alan haberlere göre düzenleme, terörle mücadele sürecinde görev yapmış asker ve polisleri kapsıyor. Kararın ardından avukatlar ve mağdur aileleri uygulamaya karşı hukuki mücadele başlatacaklarını duyurdu.
Tepkiler ve uluslararası çağrılar
Avukatlar ve mağdur yakınları, söz konusu affı "yasa dışı, insanlık dışı ve adaletsiz" olarak nitelendirerek düzenlemenin yürürlüğe girmemesi için dava açacaklarını bildirdi.
Inter-Amerikan İnsan Hakları Mahkemesi (IACHR) ve bazı uluslararası kurumlar da yasanın cezasızlık ortamını güçlendirdiğini belirterek Peru’ya düzenlemeyi gözden geçirme çağrısında bulundu.
Cumhurbaşkanı Dina Boluarte, Polis Teknik Yüksekokulu mezuniyet töreninde yaptığı konuşmada IACHR’ye tepki göstererek, "Biz kimsenin kolonisi değiliz ve hayatlarını terörizme karşı savaşta riske atan Silahlı Kuvvetlerimizin ve Ulusal Polisimizin üyelerine adalet sağlamayı amaçlayan bir yasa tasarısını askıya almak isteyen IACHR’nin müdahalesine izin vermeyeceğiz." dedi.
Boluarte, 1980-2000 yıllarındaki iç çatışma döneminde insan hakları ihlalleri nedeniyle yargılanan veya hüküm giymiş asker ve polislere af getiren yasayı imzaladı.
İç çatışmanın kısa özeti ve bilanço
1980’lerde Maoist Sendero Luminoso örgütü, kırsalda başlattığı silahlı eylemlerle köylüler, yerel yetkililer, polisler ve devlet altyapısını hedef aldı. Tupac Amaru Devrimci Hareketi (MRTA) ise rehine alma ve bombalı saldırılarla güvenlik güçlerine zarar verdi.
Ordu ve Ulusal Polis’in yürüttüğü terörle mücadele operasyonları sırasında kırsalda sivillere yönelik keyfi infaz, zorla kaybetme ve işkence gibi ağır insan hakları ihlalleri yaşandı. Devlet destekli Özsavunma Komiteleri de silahlandırıldı ve bu grupların saldırılarında çok sayıda sivil hayatını kaybetti.
Peru’daki Hakikat ve Uzlaşma Komisyonu'nun (CVR) 2003 raporuna göre, çatışma döneminde çoğunluğu And bölgelerindeki yoksul Quechua köylülerinden oluşan yaklaşık 69 bin kişi hayatını kaybetti.
