Pezeşkiyan ŞİÖ Zirvesi'nde: 'Filistin'e Adil Çözüm Olmadan Barış Yok'
Şanghay İşbirliği Örgütü 25. Devlet Başkanları Konseyi Zirvesi Genişletilmiş Oturumu (Şanghay Plus) — Tiencin
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, Çin’in Tiencin kentinde düzenlenen Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) 25. Devlet Başkanları Konseyi Zirvesi Genişletilmiş Oturumunda (Şanghay Plus) konuştu.
Pezeşkiyan, ŞİÖ'nün kuruluşundan bu yana bölgesel ve uluslararası işbirliği modeli olarak düşmanlık yerine karşılıklı güven, çeşitlilik ve eşitlik temelinde hareket ettiğini belirterek, örgütün çok kültürlü ve farklı siyasi-ekonomik geçmişe sahip üyeleriyle işbirliği umudunu koruduğunu vurguladı.
Ekonomik eşitsizlikler, yaptırım baskıları, iklim değişikliği ve ulus ötesi güvenlik tehditleri gibi küresel sorunlara değinen Pezeşkiyan, ŞİÖ'nün bu alanlarda pratik ve etkili yanıtlar sunduğunu ve "Şanghay Plus" platformuyla işbirliğinin derinleştirilmesinin önemine işaret etti.
Coğrafi konumuna dikkat çeken Pezeşkiyan, "İran'ın Doğu ile Batı arasındaki iletişim merkezindeki konumu, Kuşak ve Yol Girişimi kapsamında transit hatların birbirine bağlanması için önemli bir coğrafi avantaj sağlamıştır." ifadelerini kullandı.
ŞİÖ'nün çevresindeki dünyada barış inşası girişimini daha organize bir şekilde sürdürmesi gerektiğini söyleyen Pezeşkiyan, özellikle Batı Asya'daki krizlere ve Gazze ile Filistin genelindeki insanlık dramına dikkat çekti. Konuşmasında şu değerlendirmeyi yaptı:
"Dünyanın en önemli bağımsız ve adalet arayan kurumlarından biri olan Şanghay İşbirliği Örgütü, özellikle Batı Asya bölgesinde uzun süredir devam eden krizi ve Gazze ve Filistin genelinde masum insanların hedef alınarak öldürülmesi ve aç bırakılması gibi acı verici sorunu yönetmek için net ve kapsamlı bir plana sahip olmalıdır. Bugün Gazze'de yaşananlar, şüphesiz insanlık tarihinde bir leke ve bu barbarca suçlara tanık olan tüm halklar ve hükümetler için ağır bir sınavdır. Filistin sorununa adil bir çözüm bulunmadan dünyada barış ve adaletin sağlanamayacağı artık apaçık ortadadır. Çözümümüz her zaman, uluslararası hukukun en temel ilkesi olan kendi kaderini tayin hakkının gerçekleştirilmesi için Filistin'in tüm yerli sakinlerinin özgür seçimlere katılımı olmuştur."
Nükleer programına ilişkin değerlendirmelerde bulunan Pezeşkiyan, "İran, son 20 yıldır yasal hakları çerçevesinde hareket etmesine rağmen, mevcut belirsizlikleri diyalog ve müzakere yoluyla çözmek için her zaman her türlü çabayı gösterdi. Ancak geçtiğimiz haziran ayında, ABD, ikiyüzlü bir şekilde İran'la müzakere masasındayken saldırıya uğradık." ifadelerini kullandı.
Avrupa ülkelerinin Birleşmiş Milletler yaptırımlarını geri getirebilecek "snapback" mekanizmasını işletme kararına ilişkin Pezeşkiyan, şu uyarıda bulundu: "Şimdi de Avrupa ülkeleri tarafından uluslararası yaptırımların geri getirilmesiyle tehdit ediliyoruz ancak bu ülkeler, anlaşmadaki taahhütlerini yerine getirmedi. Buna rağmen İran'ın nükleer faaliyetlerine en üst düzeyde uluslararası denetim uygulanmıştır. Bu nedenle, Şanghay İşbirliği Örgütü'nün ve dünyanın bağımsız ülkelerinin bu adaletsizlikler karşısında etkili ve sorumlu bir rol oynamasını bekliyoruz."
İran Cumhurbaşkanı konuşmasını, ülkesinin nükleer programıyla ilgili tutumunu netleştirerek sürdürdü: "İran'ın barışçıl nükleer programını barışçıl yollarla çözmek için diplomatik bir çözüm bulmaya her zaman hazır olduğunu ve olmaya devam edeceğini beyan ederim. Sözde 'tetik mekanizmasına (snapback)' başvurmak, durumu daha da karmaşıklaştıracak ve daha fazla gerginliğe yol açacaktır. ABD ve Avrupa'ya, çatışmaya dayalı çözümlerden vazgeçip dengeli ve adil bir çözüme ulaşmak için diplomasiye başvurmalarını tavsiye ediyoruz."
