Refik Anadol, 2025 TIME100 AI kapağını tasarladı
Refik Anadol, bu yılın TIME100 AI listesinde yer alan Türk asıllı medya sanatçısı olarak derginin 2025 kapağı için dikkat çeken bir yapay zeka projesine imza attı. Anadol, stüdyosunda geliştirdiği yapay zeka sistemini kullanarak TIME'ın 100 yılı aşkın görsel tarihini temel alan bir kapak ortaya koydu.
Arşivle eğitilen yapay zeka ve ortaya çıkan estetik
Anadol, modelini TIME dergisinin geçmişini temsil eden 5 binden fazla kapağının arşiviyle eğitti. Ortaya çıkan soyut görsel, sanatçının imzası haline gelen akışkan ve moleküler estetikle, yapay zekanın TIME'ın bir yüzyılı aşkın görsel birikimini nasıl hayal ettiğini gösteriyor.
Large Nature Model ve veri seti
Projenin merkezinde, Anadol ve ekibinin geliştirdiği Large Nature Model (Büyük Doğa Modeli) isimli modüler ve çok modlu yapay zeka sistemi yer alıyor. Bu model, kapsamlı bir araştırma ve işbirliği sürecinin ürünü olarak doğal dünyanın bugüne kadar toplanmış en kapsamlı etik veri seti üzerinde eğitildi.
Veri seti; National Geographic Society, Smithsonian Institution ve Londra Doğa Tarihi Müzesi gibi kurumların arşivlerinden alınan yarım milyardan fazla görsel ile 16 yağmur ormanından doğrudan toplanan verileri içeriyor.
İşbirlikleri ve teknoloji desteği
Anadol'un çalışmaları New York'taki MoMA, Londra'daki Serpentine Galerileri ve Bilbao'daki Guggenheim Müzesi'nde sergilenmişti; bu projede de Nvidia ve Google Cloud desteği yer aldı. Çalışmanın bazı aşamalarında ise Meta'nın Llama ve Google'ın Gemini modelleri kullanıldı.
Üretim süreci ve kapak tasarımı
Anadol ve ekibi, TIME kapaklarını tematik ve tarihsel açıdan analiz ederek verileri iki farklı moda uyguladı: "Gelecek kapağı" ve "Arşiv rüyası". Yapılan seçim sonucu derginin kapağı "arşiv rüyası" modunda üretildi; bu mod, TIME'ın yüzyıllık arşivini Anadol'un sanatsal yorumuyla harmanlıyor.
Kapaktaki ana görsel yapay zeka tarafından oluşturulurken, metin düzenlemeleri, sergi bağlamı ve ölçek için eklenen Anadol silueti gibi detaylar insan yönlendirmesiyle belirlendi. Hazırlanan kapak çevrim içi ortamda kesintisiz bir video döngüsü olarak izlenebiliyor.
Sanatçının yaklaşımı
Geleceği tek bir sabit varış noktası olarak değil, şekillendirilebilir ve akışkan bir gerçeklik olarak gören Anadol, TIME kapağının aynı zamanda bir müze işlevi görebileceğini belirtiyor. Bu yaklaşım, projenin hem teknolojik hem de kavramsal boyutunu öne çıkarıyor.
