Tokayev’den TDT’ye Siber Güvenlik Konseyi ve genişleme çağrısı
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Azerbaycan’ın Gebele kentinde düzenlenen Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) 12. Devlet Başkanları Konseyi Zirvesinde teşkilat bünyesinde Siber Güvenlik Konseyi kurulmasını önerdi. Tokayev, Gebele’de gösterilen misafirperverlik için Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyeve teşekkür etti.
Zirve mesajı: Birlik ve güç
Tokayev, konuşmasında TDT’nin bugün dost milletleri bir araya getiren etkili bir platform haline geldiğini vurguladı. Geçen yıl Kırgızistan’ın dönem başkanlığının rolüne işaret eden Tokayev, şu an dönem başkanlığını yürüten Azerbaycan ile teşkilatın itibarının daha da artacağına inandıklarını söyledi.
Uluslararası güvenlik mimarisinin zorlu bir sınavdan geçtiğine dikkat çeken Tokayev, çatışmalar ve jeopolitik gerilimlerin tüm ülkeleri etkilediğini belirtti. Bu kapsamda Azerbaycan ve Ermenistan arasında imzalanan barış deklarasyonunu tarihi bir adım olarak değerlendirdi ve anlaşmanın kalıcı istikrar ile ekonomik büyüme yolunu açtığını ifade etti.
Tokayev: Bugün uluslararası toplum bizi güçlü, dirençli ve birleşik halklar olarak görüyor.
Teşkilatta 'TDT+' ve güvenlik işbirliği
Tokayev, TDT’ye diğer ülkelerden artan ilgiye dikkat çekerek, Kazakistan’ın işbirliğini genişletmeyi amaçlayan 'Türk Devletleri Teşkilatı +' formatı girişimini desteklediğini açıkladı. Terörizm, organize suç ve uyuşturucu kaçakçılığına karşı halihazırda yürütülen ortak çalışmaların yanında, özellikle siber güvenlik alanında kurumsal işbirliğinin zamanın gereği olduğunu vurguladı ve teşkilat bünyesinde Siber Güvenlik Konseyi oluşturulmasını önerdi.
Ekonomi, lojistik ve yatırım
Tokayev, üye ülkelerin güçlü yönlerine dayanan ticari ve ekonomik projelerin mevcut mekanizmalar üzerinden ilerletilmesinin önemini vurguladı. Türk Yatırım Fonunun sağladığı fırsatların değerlendirilmesi gerektiğini belirten Tokayev, fonun finanse edeceği projelerin listesinin hazırlanmasını istedi. Ayrıca, TDT Ekonomi Bakanları Toplantısı'nın bu yıl kasım ayında Kazakistan ev sahipliğinde Türkistan’da gerçekleştirileceğini bildirdi.
Orta Koridor ve dijitalleşme
Ulaştırma ve lojistikte işbirliğini artırma çağrısı yapan Tokayev, Kazakistan’ın Avrasya’nın kalbinde yer aldığını, ülkeden 5 uluslararası demiryolu hattının geçtiğini ve Asya-Avrupa arasındaki yüklerin yaklaşık yüzde 85’inin topraklardan aktığını söyledi. Son 5 yılda Orta Koridor boyunca taşınan yük hacminin 6 kat arttığını aktaran Tokayev, Türk devletlerini Orta Koridor’un modernizasyonuna aktif katılmaya davet etti.
Dijitalleşmenin hızlandığı dönemde yapay zeka uygulamalarının da öne çıkacağına değinen Tokayev, TDT bünyesinde üye ülkelerin uzmanlarının yer alacağı Dijital İzleme Merkezi kurulmasını önerdi.
Enerji, su kaynakları ve gençlik
Tokayev, Astana’da açılan Alem.AI Yapay Zeka Merkezi temelinde ortak projeler geliştirilmesi için TDT Dijital İnovasyon Merkezi önerisini yineledi. Enerji verimliliğini artırmak amacıyla teşkilat bünyesinde Enerji Verimliliği Mükemmeliyet Konseyi kurulmasını da önerdi.
Su kaynakları yönetimine özel vurgu yapan Tokayev, Hazar Denizinin çekilmesinden duydukları endişeyi dile getirerek bu konunun kadim Türk halkları için önemine dikkat çekti ve durumun iyileştirilmesi için güçlerin birleştirilmesini çağrısında bulundu.
Genç nesillerin kardeşlik ruhuyla yetiştirilmesinin önemine işaret eden Tokayev, gelecek yıl Almatıda düzenlenmesi önerilen Yaratıcı Ekonomi Forumu ile gençlerin bilgi ve becerilerinin geliştirilmesini hedeflediklerini belirtti. Ayrıca, TDT ülkelerinin aydın kesimini bir araya getirecek bir etkinliğe ev sahipliği yapmaya hazır olduklarını ve merkezi Kazakistan’da bulunan Türk Akademisi bünyesinde bir Türk Dünyası Araştırmacılar Kulübü kurulmasını önerdi.
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Azerbaycan’ın Gebele kentinde “Bölgesel Barış ve Güvenlik” temasıyla düzenlenen Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) 12. Devlet Başkanları Konseyi Zirvesi’nde konuştu.
