UAEA 69. Genel Konferansı'nda Orta Doğu için 'Nükleer Silahlardan Arındırılmış Bölge' Kararı
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), Orta Doğu'da "nükleer silahlardan arındırılmış bölge" kurulması çağrısına ilişkin Mısır önerisini kabul etti.
Oylama ve Kararın İçeriği
Karar, 69. Genel Konferansında 120 lehte, 0 aleyhte ve 7 çekimser oyla kabul edildi. Metinde, bölgedeki tüm ülkelere Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması (NPT)'ye katılma çağrısı yapıldı.
Kararda, Orta Doğu'daki ülkelerin tüm nükleer faaliyetlerini UAEA'nın tam kapsamlı denetimine açmasının "acil bir ihtiyaç" olduğu vurgulandı ve bunun, bölgede barış ve güvenliğin güçlendirilmesine katkı sağlayacağı kaydedildi.
Ayrıca ilgili tüm tarafların, "nükleer silahlardan arındırılmış bölge"nin kurulması için gerekli adımları atması gerektiği; bölgenin kurulmasına yönelik çabalara zarar verecek her türlü eylemden kaçınılması çağrısında bulunuldu.
UAEA'ya ve Ülkelere Çağrı
Kararda UAEA, özellikle uluslararası barış ve güvenliğin korunmasında sorumluluğa sahip devletlere bu kararın uygulanmasını kolaylaştırmak ve UAEA Başkanı'na her türlü desteği sağlamak üzere çağrıda bulundu. Bölge kurulana kadar tüm ülkelerden nükleer silah geliştirme, üretme, test etme veya başka yollarla edinme gibi bu hedefi "baltalayacak eylemler"den kaçınmaları istendi.
Ukrayna'ya İlişkin Karar
UAEA'da ayrıca Ukrayna'daki nükleer tesislere ilişkin karar da kabul edildi; oylama 62 lehte, 7 aleyhte ve 46 çekimser oyla sonuçlandı. Kararda Rusya'nın, Ukrayna'daki nükleer tesislere yönelik tüm eylemlerini derhal durdurması çağrıldı ve Rusya'nın Zaporijya Nükleer Güç Santrali'ndeki askeri ve diğer personellerini çekme çağrılarını görmezden gelmesinden duyulan endişe ifade edildi.
Mısır'ın Talebi ve Bölgesel Durum
Mısır Dışişleri Bakanlığı'nın 13 Eylül tarihli açıklamasında, NPT'nin "özellikle Orta Doğu'da" genel geçer hale getirilmesi çağrısı yinelendi. Açıklamada, bölgedeki tüm ülkelerin istisnasız anlaşmaya dahil olacağı, tüm nükleer tesislerin UAEA denetimine alınacağı ve şeffaflığın sağlanacağı vurgulandı.
Açıklamada ayrıca Orta Doğu'da nükleer programları olan ülkelere çifte standart uygulanmaması gerektiği; nükleer silahlardan arındırılmış bir Orta Doğu'nun kritik öneme sahip olduğu belirtildi.
Not olarak, Orta Doğu'da NPT'ye taraf olmayan tek ülkenin İsrail olduğu hatırlatıldı.
