Tarım Bakanı Yumaklı "Güçlü Besi Güçlü Üretim Projesi"ni açıkladı
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Ankara'nın Polatlı ilçesindeki bir besi çiftliğinde düzenlenen ziyaret ve açıklamada, "Güçlü Besi Güçlü Üretim Projesi"'ni başlattıklarını belirtti. Yumaklı, projenin hedefi kapsamında "her yıl ortalama 8 milyar liranın ülkemizde kalmasını, dolayısıyla üreticimizin kazanmasını sağlayacağız" dedi.
Yol haritası ve destek modeli
Yumaklı, geçen yıl şubatta açıklanan 5 yıllık Hayvancılık Yol Haritası'nın adım adım hayata geçirildiğini vurgulayarak, ilk kez açıklanan 3 yıllık destekleme modeliyle damızlık materyalde önemli mesafe kat ettiklerini söyledi. Yumaklı, hedeflerinin dişi damızlık materyalin ari işletmelerden karşılanması olduğunu, sütçü ırklarda dişi sperma kullanım oranının bu süre içinde yaklaşık %25 arttığını ifade etti.
Süt ve besi hayvancılığında ayrıştırma hedefi
Yumaklı, süt hayvancılığında istenen hedeflere ulaşıldığını ve kaliteli süt üretiminin arttığını belirterek, süt hayvancılığı ile besi hayvancılığını ayırıp "sütü sütçü ırktan, eti etçi ırktan elde etme" hedeflerinin bulunduğunu söyledi. "Süt üretiminde herhangi bir sorunun olmadığını hatta süt arzımızın fazla olduğunu buradan ifade etmek istiyorum," değerlendirmesinde bulundu.
Daha fazla ve kaliteli et üreten hayvanlar
Yumaklı, kırmızı et konusunda ana hedeflerinin yerli üretimi geliştirmek ve ithalatı gündemden çıkarmak olduğunu belirterek, Hayvancılıkta Üretimi Geliştirme Projesi kapsamında Et ve Süt Kurumu'nun tedarik ettiği anaç hayvanların, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM)'in Iğdır ve Şanlıurfa çiftliklerinin damızlık merkezi haline getirildiğini aktardı.
Yumaklı, Kırsalda Bereket Hayvancılığa Destek Projesi ile TİGEM bünyesinde kaliteli etçi ırk damızlıklarının üreticilere uygun şartlarda verilmeye başlandığını anımsattı ve soy kütüğüne kayıtlı olmayan yaklaşık 1 milyona yakın dişi sütçü ırk sığırın etçi ırklarla melezleneceğini bildirerek, bununla daha fazla ve kaliteli et üreten hayvanlar elde edileceğini, üreticinin gelirinin artacağını söyledi.
2026 hedefi: 200 bin yeni etçi ırk hayvan
Yumaklı, projeye giren üreticilere destek sağlanacağını, etçi ırk spermasıyla doğan her buzağıya ilave destek verileceğini belirterek, "2026'dan itibaren 200 bin yeni etçi ırk hayvanı kendi üreticimizden karşılayacağız" dedi. Yumaklı, bunun yaklaşık proje bedelinin her yıl ortalama 8 milyar lira civarında olacağını kaydetti ve benzer uygulamaların dünyada örneklerine, özellikle ABD'ye, işaret etti.
Projenin uygulama detayları
Tarım ve Orman Bakanlığı'ndan edinilen bilgiye göre proje, Türkiye'nin ihtiyacı olan besilik materyalin yerli yetiştiriciler tarafından üretilmesini amaçlıyor ve 2025-2028 döneminde uygulanacak. Yetiştiricilerin buzağı desteği başvurusu dışında ilave proje başvurusu yapmasına gerek olmayacak; Bakanlık kayıt sistemleriyle proje kapsamına alınan hayvanlar, yapılan suni tohumlama ve kullanılacak sperma takip edilecek.
Bakanlıkça belirlenen damızlık üretimi dışındaki Holstein ırkı süt sığırı hayvanlarına etçi ırk sperması kullanan ve bundan yavru alan yetiştiricilere, suni tohumlama uygulama desteği %50 fazla ödenecek. Örneğin, 2024 yılı için temel destek 1000 lira iken bu projeden buzağı elde eden yetiştiriciler 1500 lira ayrıca destek alacak. Eğer cinsiyeti belirlenmiş erkek sperma kullanılmış ise bu destek 2000 lira olacak.
Ayrıca bu hayvanların besi süreleri sonunda besilik erkek sığır desteği 4 kat fazla ödenecek. Besilik sığır temel desteği hayvan başına 500 lira, etçi ırk ilave desteği 500 lira; projeden elde edilen erkek besilik hayvanlara bu miktar 2 bin lira olarak uygulanacak.
Uygulama takvimi
Proje, bu yılın sonbaharından itibaren uygulamaya alınacak. İlk yavruların Haziran 2026'dan itibaren alınması planlanıyor ve bu yavruların besilik materyal olarak kullanımı da bu tarihlerden sonra başlayacak. Elde edilecek hayvanların daha yüksek et verimi sayesinde 2026-2028 döneminde ortalama 200 bin hayvana denk gelen miktarlarda daha fazla et üretimi hedefleniyor. Bu sayede söz konusu dönemde daha az besilik ithalatı yapılması ve yıllar itibarıyla diğer tedbirlerle birlikte besilik materyal ihtiyacının tamamen yerli üreticiden karşılanması amaçlanıyor.
Not: Yumaklı'nın açıklamaları ve proje detayları, Tarım ve Orman Bakanlığı kaynakları doğrultusunda kamuoyuna duyurulmuştur.
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Ankara'nın Polatlı ilçesindeki bir besi çiftliğine ziyarette bulunarak, "Güçlü Besi Güçlü Üretim Projesi"ne ilişkin bilgi verdi.
