Zerzevan Kalesi'nde restorasyon çalışmaları genişliyor
Güney kule ve büyük kilise çalışmaları sürüyor, yeni etaplar planlandı
Diyarbakır'da bulunan ve Roma İmparatorluğu'nun doğudaki son garnizonu olarak bilinen Zerzevan Kalesinde restorasyon ve kazı çalışmaları hız kesmeden devam ediyor. Şu anda güney kule ve büyük kilise üzerinde yürütülen restorasyonlar sürerken, gelecek yıl yer altı kilisesi, Mithras kutsal alanı, Arsenal ve surlar için de çalışmalara başlanacak.
Çınar ilçesine 13 kilometre uzaklıktaki Demirölçek Mahallesi yakınlarında, 124 metre yükseklikteki kayalık tepede yer alan kale, dünyada bulunan son Mithras tapınağının ortaya çıkarıldığı alan olarak öne çıkıyor. Yıl boyunca devam eden bilimsel kazılar bölgenin tarihine ışık tutuyor.
2020 yılında UNESCO Dünya Miras Geçici Listesine alınan kale, yerli ve yabancı turistlerin de yoğun ilgisini çekiyor.
Kazılarda ortaya çıkan buluntular ve koruma çalışmaları
Kültür ve Turizm Bakanlığı, Valilik, Çınar Kaymakamlığı ve Diyarbakır Müzesi Müdürlüğü katkılarıyla 2014'te başlatılan kazılarda; bin dönüm alanda 15 metre yüksekliğinde ve 1200 metre uzunluğunda sur kalıntısı, 21 metre yüksekliğinde gözetleme ve savunma kulesi, kilise, yönetim binası, konutlar, tahıl ve silah depoları, kaya mezarları, su kanalları ile 63 su sarnıcı, yer altı kilisesi, 400 kişinin sığacağı yer altı sığınağı, konutlar, gizli geçitler ve milattan sonra 4. yüzyılda önemini kaybeden dönemin Mithras dinine ait yer altı tapınağı ile tapınağa gelen davetlilerin konakladığı alan gibi birçok yapı gün ışığına çıkarıldı.
Asırlık kalede arkeolojik kazılar devam ederken, aynı zamanda kapsamlı restorasyon çalışmaları da sürdürülüyor. Büyük kilise ve güney kulede yürütülen çalışmada capping (üst örtüsü yitirmiş yapı duvarlarına uygulanan koruma katmanı), güçlendirme ve enjeksiyon gibi yöntemlerle yapıların korunması hedefleniyor.
Proje ve teknolojik yöntemler
Kazı Heyeti Başkanı Prof. Dr. Aytaç Coşkun, İhlas Haber Ajansı (İHA) muhabirine, bu yıl itibarıyla hem kazı hem de restorasyon çalışmalarının birlikte yürütüldüğünü belirtti. Coşkun, ilk etapta güney kule ve büyük kilisede restorasyon çalışmalarının başladığını ve bu çalışmaların mevcut yapıları korumaya ve gün yüzüne çıkarmaya yönelik olduğunu vurguladı.
Prof. Dr. Aytaç Coşkun'un ifadeleri şöyle:
"Bunu, Kültür ve Turizm Bakanlığımız 'Geleceğe Miras Projesi' kapsamında yapıyor. Şu an bu başlangıç restorasyonu. Buradaki çalışmalar devam ederken, önümüzdeki yıldan itibaren baktığımız zaman yer altı kilisesi, Mithras kutsal alanı, Arsenal ve surlarda da restorasyon çalışmaları başlayacak. Biz, projelerimizi tamamladık. Bu restorasyon çalışmalarının yapılması hem alanı korumaya yönelik hem mevcut yapıları korumaya yönelik hem de gelen ziyaretçilere görsel bir alan oluşturuyoruz. Şu an 35 kişilik bir ekiple restorasyon çalışmalarını yürütüyoruz."
Projenin hedefi, alanda bulunan arkeolojik ve tarihi değerleri korumak, ziyaretçilere güvenli ve görsel açıdan zengin bir deneyim sunmak olarak öne çıkıyor. Önümüzdeki dönemde başlayacak yeni restorasyon etaplarıyla Zerzevan Kalesi'nin hem bilimsel hem de turistik değeri artırılacak.
DİYARBAKIR'DA BULUNAN ROMA İMPARATORLUĞU'NUN DOĞUDAKİ SON GARNİZONU ZERZEVAN KALESİ'NDE GÜNEY KULE VE BÜYÜK KİLİSEDE RESTORASYON ÇALIŞMALARI DEVAM EDİYOR
