Futbol Hakemliğinde Yapay Zeka Tartışmaları
Hızlı tempolu maçlarda hakemlerin bazı kararları, tartışmalara yol açarak turnuvaların kaderini belirleyebiliyor. Yapay zeka, gol çizgisi teknolojisinden video yardımcı hakem (VAR) sistemine kadar hakem kararlarına yön veren unsurlardan biri haline geldi.
Yapay zekanın hakem kararlarındaki rolü yalnızca futbolla da sınırlı kalmadı. 2000’li yıllarda teniste kullanılmaya başlanan Hawk-Eye teknolojisi, bugün birçok turnuvada çizgi hakemlerinin yerini aldı. Basketbolda ise yapay zeka destekli kameralar, topun saha dışına çıkıp çıkmadığını tespit etmek ve oyuncu hareketlerini izlemek için kullanılıyor.
2009 yılında Thierry Henry’nin elle oynadığı pozisyonun hakemler tarafından fark edilememesi, Fransa’nın İrlanda’yı eleyerek 2010 Dünya Kupası’na katılmasına neden oldu. Bu olay, karar alımında video desteğine dikkati çekti. 2022 FIFA Dünya Kupası’nda yarı otomatik ofsayt teknolojisi (SAOT) devreye girdi ve yapay zeka destekli bu sistem, ofsayt kararlarını daha hızlı ve kesin vermeyi amaçlıyor.
Henüz "Hakem Seviyesinde" Değil
Virginia Lynchburg Üniversitesi Profesörü John Eric Goff, yapay zekanın henüz sahadaki bir hakem gibi oyuncuların yüz ifadelerini okuyacak veya el hareketlerini değerlendirerek karar verecek seviyede olmadığını belirtti. Goff, "Yapay zeka nesnel kararlar vermede başarılı, ancak duyguları okuma konusunda yetersiz" dedi.
Goff, VAR gibi yapay zeka destekli teknolojilere taraftarların hala alışmakta zorlandığını ve bu değişikliklerin zaman alabileceğini vurguladı. Taraftarların, insan unsuru olmadan bir robotun hakemlik yapacağına inanmadığını ifade eden Goff, uzun vadede bazı kararların yapay zeka tarafından verileceğine alışmak zorunda kalabiliriz.
Yapay Zeka: Araç mı, Tehdit mi?
Etik açıdan en büyük endişenin yapay zekanın insanların işlerini ellerinden alması tehlikesi olduğunu belirten Goff, spor dünyasında insan hakemlerin varlığının hala önem taşıdığını ifade etti. Dijitalleşme ile birlikte spor oyunlarının sanal dünyada oynanması daha cazip hale gelebilir. Goff, "Gerçek sporun, yapay zeka destekli simülasyonlarla tamamen yer değiştirmemesi dileğinde bulunuyorum" diye ekledi.
Yapay zekanın sporun yanı sıra birçok sektörde iş kaybı endişelerini de beraberinde getirdiğini anlatan Goff, hakemlerin de teknoloji ilerledikçe mesleklerinin geleceği konusunda belirsizlik yaşadığını belirtti. Ancak spor alanında çalışan uzmanlara göre yapay zekanın hakemlerin yerini tamamen almayacağı, onlarla birlikte çalışacağı bir modelin daha olası olduğunu düşündüklerini ifade etti.
Gelecek adına karamsar olmadığını dile getiren Goff, "Umarım hala sahada hakemlerimiz olur" diyerek değerlendirmesini tamamladı.
