Kastamonu'da resveratrol zengini kokulu kara üzümün üretimi yaygınlaştırılacak
Karadeniz'de nemli alanlarda yetişen ve barındırdığı bol resveratrol sayesinde kanser dokularının oluşumunu, gelişimini ve artmasını engellediği ifade edilen kokulu kara üzümün ekim alanının genişletilmesi hedefleniyor. Kastamonu'nun sahil kesiminde bol miktarda yetişen bu üzümün kırsal kalkınmaya katkı sağlaması amaçlanıyor.
Bilimsel ve ekonomik hedef
Orman ve tabiat turizmi alanında ihtisaslaşan Kastamonu Üniversitesi tarafından hazırlanan TÜBİTAK projesiyle kokulu kara üzümün kırsal kesimde yaşayan vatandaşlar için ek gelir kapısına dönüştürülmesi hedefleniyor. Proje kapsamında kokulu kara üzümden elde edilen pekmez, sirke ve tatlıların zenginleştirilerek Kastamonu mutfağına kazandırılması planlanıyor.
Çiftçi örneği: Hüsnü Şinoforoğlu'nun deneyimi
Kastamonu'nun İnebolu ilçesinde kokulu kara üzüm yetiştiren emekli akademisyen Hüsnü Şinoforoğlu, yerel halkın üzümün öneminin bilinmediğini belirtti. Şinoforoğlu, kokulu kara üzümden ürettiği ürünlere kanser hastalarından yoğun ilgi geldiğini söyledi ve kendi deneyimini şöyle aktardı: 'Ben de cilt kanserine yakalandım ve üzüm sayesinde 3,5 yıldır ilaç kullanmadan ayakta kaldım.'
Şinoforoğlu, kokulu kara üzümün sporcular tarafından da rağbet gördüğünü vurguladı: 'Bu aynı zamanda sporcular için bulunmayan bir velinimettir. Glikoz ve früktoz direk kana karıştığı için maçtan yarım saat önce içildiğinde sporcu maç boyunca oynamak istiyor. Sporcu kendisini çok dirençli hissediyor.' Ayrıca üzümün sıcak içildiğinde bağırsak florasını düzenlediğini; soğuk tüketildiğinde ise sindirimi normale çevirdiğini anlattı. Yaprağından sarma yapıldığını, yaprağın ekşimsi olduğu için limon istemediğini ve sarma lezzetini artırdığını söyledi.
Yer seçimi ve verim farkları
Şinoforoğlu, 'Bu ürün 750 rakımda daha çok yetişiyor. Sahilde daha rahat yetiştiriliyor, bu üzüm nem ve rutubet istiyor' diyerek yetişme koşullarına dikkat çekti. İl merkezinin bin rakımın üzerinde olmasının etkisiyle '20 kiloda 1 kilo pekmez' alınırken, '750 rakımın altında 5-6 kiloda 1 kilo pekmez' elde edilebildiğini aktardı.
Akademik çalışma ve ürün geliştirme
Kokulu kara üzümün yaygınlaştırılması için çalışma yürüten Kastamonu Üniversitesi Araç Rafet Vergili Meslek Yüksekokulu Öğretim Görevlisi Hikmet Haberal, gastronomi ürünü geliştirme kapsamında öğrencilerle TÜBİTAK 2209 projeleri yapmak istediklerini söyledi. Haberal, literatür taraması sonucu Kafkaslardan Batum'a, Rize'ye ve Batı Karadeniz'e kadar yayılım gösteren bu üzümün Kastamonu'nun sahil ilçeleri Cide, İnebolu, Bozkurt, Çatalzeytin gibi yerlerde görüldüğünü belirtti.
Haberal, öğrencilerle birlikte 5 çeşit gastronomi ürünü ortaya çıkardıklarını ve bu çalışmayı TÜBİTAK projesi ya da üniversite ihtisas projesi olarak sunmayı planladıklarını ifade etti. 'Kokulu üzümden sirke yapılıyor, pepeçura yapılıyor, kabak ile beraber tatlı yapılıyor, reçeli yapılıyor. Bunun şırası çıkarılıyor' diyerek ürün çeşitliliğine dikkat çekti. Öğrencilerle dalından ürüne kadar süreci incelediklerini ve video, mülakat ile yazılı bilgiler toplayacaklarını ekledi.
Projenin hedefi, kokulu kara üzümü hem bölgesel ekonomiye hem de kırsal kalkınmaya kazandırarak restoranlar, kafeler ve yerel mutfağa entegre etmek olarak öne çıkıyor.
KASTAMONU ÜNİVERSİTESİ TARAFINDAN HAZIRLANAN TÜBİTAK PROJESİYLE ÖZELLİKLE KARADENİZ BÖLGESİNDE BOL MİKTARDA YETİŞEN KOKULU ÜZÜM OLARAK BİLİNEN İSABELLA (SİYAH) ÜZÜMÜNÜN EKİM ALANI YAYGINLAŞTIRILACAK, BAŞTA KANSER TEDAVİSİ OLMAK ÜZERE SAĞLIK SEKTÖRÜNDE KULLANIMI ARTTIRILMASI HEDEFLENİYOR.
