Emlak vergisi ödemeleri vatandaşlar için oldukça ağır gelebiliyor ve bu durumu hafifletmek adına birçok avantajlı seçenek mevcut. Ancak bu fırsatlardan yararlanmak için son başvuru tarihi yaklaşıyor. Emlak vergisi indirimi veya muafiyetinden faydalanmak isteyenlerin belirli şartları karşılaması gerekiyor.
Ekonomist yazarı M. Fatih Köprü, emlak vergisi konusundaki detayları, ödemelerin nasıl yapılabileceğinden indirimlerin nasıl sağlanabileceğine kadar bir dizi soruyu aydınlattı. Özellikle yüzde 0 indirimli emlak vergisi oranından yararlanmak isteyen kişilerin belli kriterlere uymaları gerekiyor. Ancak bu indirimden yararlanmak isteyenlerin, birden fazla meskene veya hisseye sahip olmamaları şartı aranıyor.
Türkiye genelinde gayrimenkul sahibi olan vatandaşlar her yıl mayıs ve kasım aylarında iki taksit halinde emlak vergisi ödemek zorunda. Bu vergiler belediyeler tarafından tahsil ediliyor ve bina, arsa, arazi gibi mülkler için geçerli. 2023 yılı ikinci taksitin son ödeme tarihi olan 30 Kasım'a kadar ödemelerin tamamlanması gerekiyor.
Özellikle emeklilerin ilgisini çeken bu konuda belirli şartları sağlayan kişiler, emlak vergisi oranında indirimden faydalanabiliyor. Bu durum, özellikle emeklilerin ev sahibi olmaları durumunda kendilerine sağlanan bir avantajı içeriyor. Emekliler için büyük önem taşıyan bu konuda, belirli şartları yerine getiren kişiler artık emlak vergisi ödemek zorunda kalmayacaklar. Özellikle emeklilerin ilgi odağı olan bu konu, geçtiğimiz aylarda EYT kapsamındaki yeni emeklilerin de bu kapsama dahil edilmesiyle daha geniş bir kitleye ulaştı. Bu sebeple konuyla ilgili bilgi sahibi olanların sayısında artış gözlemleniyor. Emlak vergisi konusundaki avantajlı seçenekleri değerlendirmek isteyen vatandaşlar, belirtilen şartları gözden geçirerek maliyetlerini azaltmanın yollarını araştırabilirler.
İndirimli Emlak Vergisi Avantajından Kimler Faydalanabilir?
İndirimli emlak vergisi oranlarından yararlanma imkanları, emeklilerden hiç geliri olmayan bireylere, engellilere, gazilere ve şehitlerin dul ve yetimlerine kadar geniş bir yelpazede sunulmaktadır. Bu özel gruplar, sahip oldukları konutlar için emlak vergisi ödeme zorunluluğundan muaf tutulmaktadırlar.
Yararlanma Koşulları Nelerdir?
İndirimli emlak vergisi oranlarından faydalanmak isteyen bu kişiler için belirli şartlar bulunmaktadır. Konutun brüt yüzölçümünün 200 metrekareyi aşmaması ve yalnızca tek bir konuta sahip olunması gerekmektedir. Aynı zamanda, birden fazla konuta veya hisseye sahip olanlar bu avantajdan yararlanamazlar ve sahip oldukları tüm gayrimenkuller için normal emlak vergisi ödemek durumunda kalırlar.
Ayrıca, indirimli oranlar yalnızca konutlarla sınırlı olduğu için işyeri sahipleri normal vergi oranlarını ödemeye devam ederler. Bu bağlamda, dinlenme amaçlı kullanılan meskenler (örneğin yazlık evler) de bu avantajdan istifade edemezler. Bu kişilerin durumlarına uygun form veya taahhütnameleri doldurmak üzere ilgili belediyeye başvurmaları gerekmektedir.
Emekliler İçin Özel Durumlar Nelerdir?
Emekliler için özel şartlar da bulunmaktadır. Sosyal güvenlik kurumlarından emekli, dul, yetim, ölüm ve malûliyet aylığı alan bireylerin, belirlenen aylıkların dışında başka bir gelire sahip olmamaları gerekmektedir. Yani, ücret, kira, ticari kazanç veya serbest meslek geliri gibi ek gelire sahip olan emekliler, bu avantajdan yararlanamazlar.
Ancak, sadece menkul sermaye iradı elde eden emekliler için özel bir durum söz konusudur. 2022 yılında elde edilen gelirleri 70 bin liradan az olan emekliler, 2023 yılında 200 metrekareyi aşmayan tek meskenleri için emlak vergisi ödemezler.
Kiraya Verilen Mesken ve Eşin Evine Taşınan Emekli
Eğer emekli maaşı dışında başka bir geliri olmayan bir birey, sahip olduğu konutu kiraya verip kendisi kirada oturuyorsa, indirimli vergi oranlarından yararlanabilir. Ancak, kira sözleşmeleri eşi adına düzenlenen mükellefler bu avantajdan istifade edemezler.
Eşin Evi Kiraya Verilirse ve Emekli Başka Bir Evinde Oturuyorsa
Eğer sahip olunan tek konut kiraya verilip, birey eşine ait evde oturuyorsa, bu durumda ilgili konut için indirimli emlak vergisi oranı uygulanmaz.
Eşleri Emekli ve Tek Mesken Sahibi Olanların İndirimli Emlak Vergisi Durumu
Her iki eşin emekli olması ve ayrı ayrı konutlara sahip olmaları durumunda, her iki mesken için de indirimli emlak vergisi oranından yararlanmak mümkün değil. Ancak, eşlerden biri kendi meskeninde yaşarken, diğer eşin meskeni kiraya verilmemiş ve gelir elde edilmemişse, bu durumda sadece oturulan mesken için indirimli vergi oranı (sıfır) uygulanabilir.
İş Yeri, Arsa ve Arazi Sahibi Emeklinin İndirimli Vergi Oranı Durumu
Emeklinin ikamet ettiği meskenin yanı sıra iş yeri, arsa ve arazi sahibi olması durumunda, belirleyici kriter bu gayrimenkullerden gelir elde edip etmemesidir. Gelir getirmeyen işyeri, arsa ve araziler, emeklinin konutu için indirimli bina vergisi oranı (sıfır) uygulamasına engel teşkil etmez. Ancak, belirtilen gayrimenkullerden gelir elde edilmesi durumunda indirimli emlak vergisi uygulamasından faydalanılamaz.
İki Ayrı Meskeni Olan Emeklinin Vergi Durumu
Tapuda adına kayıtlı tam mülkiyet ve kuru mülkiyet olmak üzere iki ayrı meskeni olan emekliler, indirimli bina vergisi oranından (sıfır) yararlanamazlar. Her iki taşınmaz için ayrı ayrı değerlendirme yapılır ve her biri için ayrı emlak vergisi hesaplanır.
Yurt Dışında Emekli Maaşı Alanların İndirimli Vergi Oranı Durumu
Yurt dışında bir sosyal güvenlik kurumundan emekli maaşı alan kişiler, Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulan sosyal güvenlik kurumları dışındaki kurumlardan emekli maaşı alıyorlarsa, indirimli bina vergisi oranı (sıfır) uygulamasından yararlanamazlar.
https://cdn.kamusonhaber.com.tr/gallery/2023/11/1/konut7-1-1.jpg
Geç Bildirilen Emeklinin İndirimli Vergi Oranından Yararlanma Durumu
Gerekli şartları taşıyan ancak süresinde verilmeyen form veya emlak vergisi bildirimi, indirimli bina vergisi oranının (sıfır) uygulanmasına engel teşkil etmez. Bu durumda, gerekli formların daha sonra verilmesi halinde, zamanaşımı süreleri göz önüne alınarak geçmişe dönük olarak indirimli emlak vergisi oranından faydalanılabilecektir.
Belediyenin Engellilerden İstediği Belgeler
Engelli kimlik kartı sahibi mükellefler, bu kartlarını belediyede ilgili görevliye ibraz etmeleri ve dolduracakları forma fotokopisini eklemeleriyle indirimli emlak vergisi avantajından yararlanabilirler. Engelli kimlik kartı olmayanların ise tam teşekküllü devlet hastanesinden alınmış sağlık kurulu raporunun aslını veya onaylı örneğini belediyeye ibraz etmeleri gerekmektedir. Ayrıca, raporun fotokopisinin de belediyede doldurulan forma eklenmesi şarttır.
Engellinin Hisseli Dükkanı ve İndirimli Vergi Oranı Durumu
Engellilerin işyeri, arsa veya arazi sahibi olmaları, hisseli dükkânları bulunması, brüt 200 metrekareyi geçmeyen tek meskenleri için indirimli bina vergisi oranından (sıfır) yararlanmalarına engel teşkil etmez.
Engelli Meskenini Kiraya Verip Yakınlarıyla Oturan Kişinin Durumu
Engelli kişilerde gelir elde etmeme şartı aranmadığı için, sahip olunan tek meskenin kiraya verilip yakınlarının yanında oturan engelli kişiler, kirada bulunan meskeni için indirimli bina vergisi uygulamasından yararlanabilirler.
Engelli Çocuğu Olan Kişinin İndirimli Vergi Oranından Yararlanma Durumu
Emlak vergisinin mükellefi taşınmazın maliki olduğundan, engelli çocuğu olan kişinin sahip olduğu tek mesken için indirimli bina vergisi oranı (sıfır) uygulamasından yararlanması mümkün değildir.
Şehit Dul ve Yetimleri ile Gazilerin İndirimli Vergi Oranından Yararlanma Süreci
Şehitlerin dul ve yetimleri ile gaziler, brüt 200 metrekareyi geçmeyen tek meskenleri için indirimli (sıfır) bina vergisi oranından yararlanabilmek için kendi durumlarına ilişkin formu doldurarak imzalamaları ve belediyeye teslim etmeleri yeterli. İlgili belediye, mükelleflerin durumuyla ilgili bilgileri Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan elektronik ortamda temin edebilir.
Hiç Geliri Olmayan Kişilerin İndirimli Vergi Oranı Şartları
Hiçbir geliri olmayan kişiler için genel şartlara ek olarak, bu kişilerin ücret, ticari, sınai veya mesleki faaliyet geliri, tarımsal faaliyet geliri, gayrimenkul geliri gibi herhangi bir gelire sahip olmamaları gerekmektedir. Menkul sermaye iratları için belirlenen sınırın (2022 yılında 70 bin liradan az menkul sermaye iradı) bu kişiler için de geçerli olduğu unutulmamalıdır.
Geliri Olmayan Ev Hanımının Durumu ve İndirimli Vergi Oranı
Hiç geliri olmayan mükelleflerin eş ve çocuklarının gelir veya meskene sahip olması durumu, indirimli vergi uygulanmasına engel teşkil etmez. Dolayısıyla, diğer şartların varlığı halinde, hiç geliri olmayan ev hanımları da 200 metrekareyi aşmayan tek meskenleri için indirimli bina vergisi oranı (sıfır) uygulamasından faydalanabilirler.
65 Yaş Maaşı Alanlar ve Nafaka Alanların İndirimli Vergi Oranı Durumu
Hiç geliri olmadığını beyan eden kişilerin, sadece nafaka veya 65 yaşını doldurmuş muhtaç, güçsüz ve kimsesizlerin aldığı maaş gibi gelirleri varsa, 200 metrekareyi aşmayan tek meskenleri için indirimli bina vergisi oranı (sıfır) avantajından yararlanma hakları bulunmaktadır.
