ABD federal hükümet bütçe anlaşmazlığı nedeniyle kapandı
Kongre'nin bütçe üzerinde uzlaşamaması sonucu, federal hükümet temel hizmetler dışındaki faaliyetlerini durdurdu. Salı gece yarısı itibarıyla 2025 mali yılı sona ererken, federal hükümete finansman sağlayacak geçici bütçe tasarısı onaylanamadı.
Senato'da oylama çıkmazı
Senato, yeni mali yılın başlamasına saatler kala hem Demokratların hem de Cumhuriyetçilerin sunduğu geçici bütçe tasarılarını onaylamadı. Demokratların desteklediği tasarı, hükümete finansman sağlanmasını ve yaklaşık 1 trilyon dolarlık sağlık hizmetleri düzenlemesini içeriyordu; bu tasarı reddedildi. Cumhuriyetçilerin tasarısı yeniden oylamaya sunsa da gerekli oy sayısına ulaşamadı.
ABD Temsilciler Meclisi, 19 Eylülde federal hükümete 21 Kasım'a kadar finansman sağlanmasını öngören geçici bütçe tasarısını onaylamıştı; ancak Senato bu tasarıyı onaylamadı. Demokratlar, sağlık sigortası sübvansiyonlarının uzatılmasını ve Medicaid kesintilerinin geri alınmasını talep ederken, Cumhuriyetçiler mevcut harcama düzeylerinde değişiklik öngörmeyen bir tasarıda ısrar etti.
Kapanmanın olası sonuçları
ABD Başkanı Donald Trump salı günü yaptığı açıklamada, federal hükümetin muhtemelen kapanacağını ve bunun çok sayıda çalışanı işten çıkarma riskini doğurabileceğini söyledi. ABD Kongresi Bütçe Ofisi (CBO), hükümet kapanması halinde yaklaşık 750 bin çalışanın ücretsiz izne çıkarılabileceğini tahmin etti.
Amerikan kanunlarına göre Kongre, mali yılın başlangıcı olan 1 Ekim'de yeni bütçeyi onaylayamazsa, aranın geçici bütçelerle kapatılması gerekiyor. Geçici bir bütçe kabul edilemediğinde federal hükümet harcama yetkisini kaybediyor ve temel hizmetler dışındaki tüm faaliyetler askıya alınıyor.
Hangi hizmetler devam ediyor?
Kapanma döneminde "temel" sayılan hizmetlerde görev yapan personel çalışmaya devam ediyor; buna ABD ordusu, istihbarat kurumları, kamu hastaneleri, havaalanları ve hapishanelerde görevli personel de dahil. Ancak bu kategorideki çalışanlar genellikle kapanma süresince maaşlarını Kongre yeni bir bütçe geçirene dek alamıyor.
Tarihi bağlam
Sorumlu Federal Bütçe Komitesi verilerine göre, 1981'den bu yana üç gün veya daha kısa süreli 10 kapanma yaşanırken, operasyonları ciddi şekilde etkileyen 4 uzun süreli kapanma oldu. Ülkede en son kapanma, Donald Trump'ın ilk başkanlık döneminde yaşanmıştı. Trump'ın Meksika duvarı finansmanı nedeniyle ortaya çıkan kriz sonucu başlayan ve Aralık 2018'de başlayıp Ocak 2019'da sona eren 35 günlük kapanma, ABD tarihinin en uzun süreli hükümet kapanması olmuştu.
