Çin: TikTok'un ABD'de Faaliyeti Madrid Ticaret Görüşmelerinin Önkoşulu
Pekin, 'açık, adil ve ayrımcı olmayan' koşullar istiyor
Çin, devredilmesi veya kapatılması gündemde olan sosyal medya uygulaması TikTok'un ABD'de faaliyetlerini sürdürmesini, iki ülke arasında bugün İspanya'nın başkenti Madrid'de başlayan ticaret müzakerelerinde ilerleme sağlanması için ön koşul olarak gördüğünü açıkladı.
Konuyla ilgili değerlendirme, Çin Komünist Partisi'nin resmi yayın organı "Halkın Günlüğü" gazetesinde yayımlanan yorum yazısında yer aldı. Yazıda, Çin'in ticari konularda ABD ile müzakereye hazır olduğu ancak Washington yönetiminin TikTok dahil Çinli şirketlere "açık, adil ve ayrımcı olmayan" koşullar sağlaması gerektiği vurgulandı.
"Eğer ABD, Çinli şirketlerin meşru çıkarlarına zarar vermeyi sürdürürse, Çin ulusal çıkarlarını ve şirketlerinin yasal haklarını korumak için gerekli tedbirleri alacaktır."
ABD ile Çin heyetleri, devam eden ticaret müzakereleri kapsamında 14-17 Eylül tarihlerinde Madrid'de görüşmeler yürütecek. Toplantılarda ABD heyetine Hazine Bakanı Scott Bessent, Çin heyetine ise Ekonomik İlişkilerden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Hı Lifıng başkanlık ediyor.
Tarife politikaları, ihracat kontrolleri ve teknoloji alanındaki kısıtlamaların yanı sıra TikTok durumunun da müzakerelerde ele alınacağı daha önce iki tarafça duyurulmuştu.
TikTok: Devredilme ya da yasaklanma ikilemi
ABD Temsilciler Meclisi, 13 Mart 2024'te yaptığı oylamada "Amerikalıları Yabancı Düşmanlarca Kontrol Edilen Uygulamalardan Koruma Yasası" başlıklı tasarıyı büyük çoğunlukla kabul etmişti. Tasarı, ABD Senatosundan da geçerek 24 Nisan 2024'te dönemin Başkanı Joe Biden'ın imzasıyla yürürlüğe girmişti.
Söz konusu yasa, "ulusal güvenlik tehdidi oluşturduğu" iddiasıyla TikTok'un yasaklanmasının önünü açıyor; ana ortak konumundaki ByteDance firmasının platformu bir ABD şirketine devretmesini, aksi halde uygulamanın tüm ülkede yasaklanmasını öngörüyor.
ABD Kongresi, ByteDance'in 19 Ocak'a kadar kontrol hissesini devretmemesi halinde uygulamanın ülke genelinde yasaklanmasına yönelik kararı ABD Yüksek Mahkemesi de onamış; ancak 20 Ocak'ta göreve başlayan yeni Başkan Donald Trump, son tarihin süresini başkanlık kararnameleriyle üç kez uzatmıştı.
Yasağı savunanlar, Pekin merkezli ByteDance'in TikTok aracılığıyla elde edilen Amerikan vatandaşlarına ait verilere Çin hükümetinin erişebileceğini ve bunun veri güvenliği ile ulusal güvenlik riski doğuracağını öne sürüyor. Kararı eleştirenler ise iddiaların ispat gerektirdiğini ve uygulamanın yasaklanmasının "ifade özgürlüğünün kısıtlanması" anlamına geleceğini belirtiyor.
TikTok yönetimi ise veri güvenliğinin ihlaline ilişkin iddiaları reddediyor ve platformun ABD'de diğer sosyal medya uygulamaları gibi Amerikan yasalarına uygun çalıştığını savunuyor.
Madrid'deki görüşmeler, iki ülke arasındaki ticari gerilim ve teknolojik rekabette TikTok'un kaderi açısından belirleyici bir görüşme olarak öne çıkıyor.
