Hayvancılıkta Islah Çalışmaları Verimliliği Artırıyor
MUSTAFA ÇALKAYA - Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yürütülen hayvancılık ıslah çalışmaları, hem yerli ırk sayısını artırmakta hem de verimlilikte dikkate değer gelişmeler sağlamakta. AA muhabirinin elde ettiği bilgilere göre, Bakanlığa bağlı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) koordinesinde gerçekleştirilen çeşitli projeler, hayvancılığın sürdürülebilirliğini hedefliyor.
Mandalar Üzerinde Yapılan Projeler
Halk Elinde Anadolu Mandası ve Yerli Sığır Islahı Ülkesel Projesi ile hayvancılıktan elde edilen gelirin artırılması hedefleniyor. 2011 yılında başlatılan proje, toplamda 8 ilde 11 bin 300 baş manda ile uygulanmaya başladı. 2022’de 18 ilde 40 bin 100 baş manda için destek ödemesi gerçekleştirildi. Proje kapsamında toplamda 612,8 milyon lira destekleme ödemesi yapıldı ve yetiştirici sayısı 1473'ten 2 bin 800'e yükseldi.
Bu ıslah çalışmaları neticesinde mandaların bir yaş ağırlığı 159,9 kilogramdan 168 kilograma çıkarken, süt verimliliği de yüzde 44,3 oranında artış gösterdi.
Yerli Sığır Islah Çalışmaları
Halk Elinde Yerli Sığır Islahı Ülkesel Projesi ise 2023 yılında başlatıldı. Üç ilde uygulanan bu projeyle 3 bin 566 baş yerli sığır hayvanı için toplam 36,2 milyon lira destek ödemesi sağlandı.
Anadolu Alacası Geliştirme Projesi kapsamında, ülke hayvancılığı için uygun damızlık materyal üretimi amaçlanıyor. Bu kapsamda 695 ticari embriyo dondurulup yetiştiricilerin kullanımına sunuldu. Embriyoların transfer edilmesiyle elde edilen aday boğalardan sperma üretilerek verimlilik artırılmaya çalışılıyor.
Küçükbaş Hayvan Islahına Yönelik Girişimler
Halk Elinde Küçükbaş Hayvan Islahı Ülkesel Projesi, 2005 yılında başlatıldı. Proje, ülkede yetiştirilen 26 koyun, 7 keçi ırkı veya tipinde 1 milyon 404 bin 900 baş küçükbaş hayvan materyali üzerinde uygulanmakta. Bu bağlamda yetiştirici sayısı 20’den 6 bin 601’e yükseldi ve toplamda 1 milyar 596 milyon lira destek sağlandı.
Kanatlı Hayvanlarda Geliştirme Çalışmaları
Yumurtacı Damızlık Geliştirme Projesi çerçevesinde kahverengi (ATAK, ATAK-S) ve beyaz yumurtacı (ATABEY, AKBAY) ebeveyn hibritleri geliştirildi. Bu sayede, tamamı yurt dışından ithal edilen yumurtacı damızlıklarla rekabet edebilecek yerli damızlıklar üretildi. Aynı şekilde, Etçi Damızlık Tavuk Geliştirme Projesi ile etçi ebeveynler sağlanarak yabancı hibritlerle rekabet edebilecek maliyet açısından daha avantajlı yerli hibritler piyasaya sürüldü.
Ek olarak, İpekböceği Alt Yapı Geliştirme ve Ülkesel Arıcılık projeleri ile sektörlerde üretim miktarının artırılması ve bölgelere uygun damızlık ana arı geliştirme çalışmaları da gerçekleştirilmektedir. Bu çerçevede, Efe bal arısı gibi yerli türler geliştirilmiştir.
