Trump'ın kararları temiz enerji yatırımlarında belirsizlik yarattı
HANDAN KAZANCI - ABD Başkanı Donald Trump'ın yenilenebilir enerji teşviklerini kısmaya yönelik adımları ve yeni deniz üstü rüzgar sahalarının kiralanmasını durdurması, sektörde ciddi bir belirsizlik yarattı. Uzmanlar, atılan adımların yatırımcı güvenini zedeleyip istihdam ile projeleri tehdit ettiğini belirtiyor.
Bakanlık onayı ve moratoryum
AA muhabirinin derlemesine göre, Trump göreve başladıktan sonra yeni deniz üstü rüzgar sahalarının kiralanmasına moratoryum getirdi ve federal arazilerdeki tüm rüzgar ile güneş enerjisi projelerine İçişleri Bakanlığı onayı şartı koydu.
Trump, 4 Temmuz'da imzaladığı "One Big Beautiful Bill" yasasıyla rüzgar ve güneş projeleri ile elektrikli araçlara sağlanan vergi teşviklerini daralttı. Ayrıca geçen ay ABD Ulaştırma Bakanlığı, ülke genelinde 12 deniz üstü rüzgar projesine ayrılan toplam 679 milyon dolarlık fonu iptal ettiğini açıkladı.
Yatırımlarda sert düşüş
Bu adımlar, eski Başkan Joe Biden'ın 2022'de yürürlüğe koyduğu ve temiz enerji yatırımlarında rekor kıran Enflasyonu Düşürme Yasası'ndan keskin bir dönüş anlamına geliyor. BloombergNEF verilerine göre ABD'nin yenilenebilir enerji yatırımları yılın ilk yarısında önceki altı aylık döneme kıyasla %36 azalarak yaklaşık 20,5 milyar dolara geriledi.
Aynı dönemde AB-27 ülkelerindeki yatırımlar ise %63 artışla yaklaşık 30 milyar dolara yaklaştı.
Projelere doğrudan etkiler
Danimarkalı Orsted, Rhode Island eyaletindeki neredeyse tamamlanmış Revolution Wind projesini federal iş durdurma kararı sonrası askıya aldı. Amerikan Yenilenebilir Enerji Konseyi Başkanı Ray Long, projenin durdurulmasını "son derece yıkıcı bir hata" olarak nitelendirerek, "Projeler yüzde 80 tamamlanmışken bile taahhütlerin yerine getirilmeyeceği mesajı veriliyor. Bu, yatırımcılar için ürkütücü bir sinyal." dedi.
Uzman değerlendirmeleri
Fransız Uluslararası İlişkiler Enstitüsü Enerji ve İklim Merkezi araştırmacısı Thibault Michel, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, ABD'nin son yıllarda temiz enerji yatırımları açısından cazip olduğunu ancak Trump'ın son açıklamalarının sektörde belirsizlik yarattığını söyledi.
Michel, rüzgar ve güneş enerjisi tedarik zincirinde kaybolan istihdamın petrol ve gazla geri gelmeyeceğini belirterek, "Çoğu araştırma, aynı miktarda enerji için yenilenebilir kaynakların fosil yakıtlardan daha fazla istihdam sağladığını ortaya koyuyor." ifadelerini kullandı. Michel ayrıca birçok projenin nihai yatırım kararının yönetimin sıkılaştırdığı kurallar nedeniyle beklemede kaldığını kaydetti.
Uzman, nükleer ve gaz projelerinin arzı artırabileceğini ancak yeni santrallerin 2028'den önce devreye girmesinin olası olmadığını belirterek, "Rüzgar, güneş ve hatta pil depolamadan kapasite artışlarını geri çekerseniz artan talebe ayak uydurmak imkansız görünüyor." değerlendirmesinde bulundu.
Küresel eğilim ve uyarılar
WindEurope Basın ve İletişim Müdürü Christoph Zipf, 2024'te dünya genelinde yeni eklenen elektrik üretim kapasitesinin %92,5'inin yenilenebilir enerji kaynaklarından oluştuğunu vurguladı. Zipf, yatırımcıların bu eğilimi desteklediğini, yenilenebilir enerjiye yapılan yatırımların fosil yakıtlara kıyasla öne çıktığını belirterek, "Yenilenebilir enerji kaynaklarının küresel büyümesini yavaşlatmanın tek yolu politika müdahaleleridir ve bu tür müdahaleler ekonomik mantığa aykırıdır." dedi.
Michel ise bazı eyaletlerin yenilenebilir kaynakları genişletmeye devam ettiğini, ABD'nin hâlâ büyük ve cazip bir pazar olduğunu ancak yönetimin açıklamalarının yanıltıcı sinyaller verdiğini belirterek, "Bundan sonra ne olacağını kimse bilmiyor." uyarısında bulundu.
